Téa Leoni
Téa Leoni (2007) | |
Imię i nazwisko |
Elizabeth Téa Pantaleoni |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Zawód |
aktorka, producentka filmowa |
Współmałżonek |
Neil Joseph Tardio Junior |
Lata aktywności |
od 1989 |
Téa Leoni, właściwie Elizabeth Téa Pantaleoni (ur. 25 lutego 1966 w Nowym Jorku) – amerykańska aktorka i producentka filmowa. Laureatka Nagrody Saturn w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa za rolę Kate Reynolds w komedii romantycznej fantasy Bretta Ratnera Family Man (2000)[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wczesne lata
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się w Nowym Jorku jako córka Emily Ann (z domu Patterson) Pantaleoni, dietetyczki, i Anthony’ego Pantaleoniego, prawnika[2][1]. Jej rodzina była pochodzenia polskiego[3], a także miała korzenie włoskie[3], irlandzkie[3], niemieckie[3], angielskie[3], szkockie[3] i walijskie[3]. Jej babka od strony ojca, Helenka Adamowska, była aktorką kina niemego oraz założycielką i długoletnią prezes amerykańskiego oddziału UNICEF[4].
Wychowywała się z bratem Thomasem „Tomem”[1] na nowojorskim Manhattanie i w Englewood w New Jersey. Uczęszczała do dwóch prywatnych szkół, Brearley School na Manhattanie i The Putney School w Putney w Vermont. Rozpoczęła, ale nie ukończyła studiów na wydziale psychologii i antropologii w Sarah Lawrence College w Yonkers.
Kariera
[edytuj | edytuj kod]W 1988 Leoni została obsadzona jako jedna z gwiazd produkcji Aarona Spellinga Aniołków Charliego, zaktualizowanej wersji serialu z lat 70. Aniołki Charliego, ale realizacja nie doszła do skutku[5]. W następnym roku została obsadzona jako Lisa DiNapoli w operze mydlanej NBC Santa Barbara (1989). Następnie wystąpiła w komedii kryminalnej Blake’a Edwardsa Switch: Trudno być kobietą (Switch, 1991) i komediodramacie sportowym Penny Marshall Ich własna liga (A League of Their Own, 1992)[6]. Od 13 września 1992 do 2 maja 1993 grała postać w sitcomie Fox Flying Blind z Coreyem Parkerem. W westernie Lawrence’a Kasdana Wyatt Earp (1994) przyjęła rolę twardej prostytutki z pogranicza[2].
W komedii sensacyjnej Michaela Baya Bad Boys (1995) u boku Willa Smitha i Martina Lawrence’a wcieliła się w postać Julie Mott, kluczowego świadka morderstwa związanego z narkotykami[2]. Od 13 września 1995 do 13 lipca 1998 występowała jako fotografka tabloidów Nora Wilde w sitcomie ABC / NBC Naga prawda (The Naked Truth). Po występie w komedii Davida O. Russella Igraszki z losem (Flirting with Disaster, 1996), zagrała rolę reporterki telewizyjnej Jenny Lerner w dramacie katastroficznym Dzień zagłady (Deep Impact, 1998), za którą była nominowana do nagrody Blockbuster Entertainment i Złotej Maliny dla najgorszej aktorki drugoplanowej. Następnie trafiła do obsady w wysokobudżetowych filmach, jak Park Jurajski 3 (Jurassic Park III, 2001), Dick i Jane: Niezły ubaw (Fun with Dick and Jane, 2005) i Tower Heist: Zemsta cieciów (Tower Heist, 2011). Powróciła do telewizji jako Elizabeth McCord w serialu politycznym CBS Madam Secretary (2014–2019), którego była też producentką.
Życie osobiste
[edytuj | edytuj kod]8 czerwca 1991 zawarła związek małżeński z Neilem Josephem Tardio Juniorem, który zajmował się produkcją reklam. 1 października 1995 rozwiedli się[4]. Po ośmiu tygodniach zalotów[7], 6 maja 1997 wyszła za mąż za aktora Davida Duchovnego[4], z którym ma dwoje dzieci – córkę Madelaine West (ur. 24 kwietnia 1999) i syna Kyda Millera (ur. 15 czerwca 2002). W 2008 doszło do separacji, a 14 czerwca 2014 rozwiedli się[8]. W grudniu 2014 związała się z aktorem Timem Daly, którego poznała na planie serialu Madam Secretary[9].
Jest weganką.
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- 1989: Santa Barbara, jako Lisa DiNapoli
- 1991: Switch: Trudno być kobietą (Switch), jako Connie, dziewczyna marzeń
- 1992–1993: Flying Blind, jako Alicia
- 1992: Ich własna liga (A League of Their Own), jako pierwsza bazowa drużyny Racine
- 1994: Fałszywa hrabina (The Counterfeit contessa), jako Gina Leonarda Nardino
- 1994: Wyatt Earp, jako Sally
- 1995–1998: Naga prawda (The Naked Truth), jako Nora Wilde
- 1995: Frasier, jako Sheila
- 1995: Bad Boys, jako Julie Mott
- 1996: Igraszki z losem (Flirting with Disaster), jako Tina Kalb
- 1998: Dzień zagłady (Deep Impact), jako Jenny Lerner
- 1998: There's No Fish Food In Heaven, jako Landeene
- 2000: Family Man (The Family Man), jako Kate Reynolds
- 2000: Z Archiwum X (The X-Files), jako Dana Scully / Tea Leoni
- 2001: Park Jurajski 3 (Jurassic Park III), jako Amanda Kirby
- 2002: Koniec z Hollywood (Hollywood Ending), jako Ellie
- 2002: Ludzie, których znam (People I Know), jako Jilli Hopper
- 2004: Trudne słówka (Spanglish), jako Deborah Clasky
- 2004: Głowa do góry (House of D), jako Katherine Warshaw
- 2005: Dick i Jane: Niezły ubaw (Fun with Dick and Jane), jako Jane Harper
- 2007: Mokra robota (You Kill Me), jako Laurel Pearson
- 2008: Miasto duchów (Ghost Town), jako Gwen
- 2009: Zapach sukcesu (The Smell of Success), jako Rosemary Rose
- 2011: Spring/Fall, jako Margo
- 2011: Tower Heist: Zemsta cieciów (Tower Heist), jako agentka specjalna Claire Denham
- 2014: Madam Secretary, jako Elizabeth McCord
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Téa Leoni Biography. „TV Guide”. [dostęp 2023-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-30)]. (ang.).
- ↑ a b c Téa Leoni Biography. Yahoo!. [dostęp 2023-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-30)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Téa Leoni What Nationality Ancestry Race. EthniCelebs.com, 2007-12-27. [dostęp 2023-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-30)]. (ang.).
- ↑ a b c Téa Leoni Biography (1966–). Film Reference. [dostęp 2023-07-30].
- ↑ Téa Leoni Biography. AllMovie. [dostęp 2023-07-30]. (ang.).
- ↑ Téa Leoni. Rotten Tomatoes. [dostęp 2023-07-30]. (ang.).
- ↑ Tom Gliatto: David Duchovny and Téa Leoni Tie the Knot. „People”, 1997-05-19. [dostęp 2023-07-30]. (ang.).
- ↑ David Duchovny rozwiódł się z żoną!. Plejada.pl, 2014-08-11. [dostęp 2023-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-30)]. (pol.).
- ↑ Hannah Hargrave: ‘Madam Secretary’ Star Tim Daly Breaks Both Legs in Skiing Accident in Sundance. Us Weekly, 2017-01-25. [dostęp 2023-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-30)]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Téa Leoni w bazie IMDb (ang.)
- Téa Leoni w bazie Filmweb
- Téa Leoni w bazie Notable Names Database (ang.)
- Téa Leoni w bazie Discogs.com (ang.)
- ISNI: 0000000368465114, 0000000078234887
- VIAF: 24801377
- LCCN: no97065696
- GND: 132084384
- BnF: 14031238t
- SUDOC: 084557923
- NKC: xx0041290
- BNE: XX1265919
- NTA: 121232638
- BIBSYS: 3050501
- CiNii: DA17635357
- PLWABN: 9810689472605606
- NUKAT: n2010145920
- J9U: 987007452220405171
- CANTIC: a10391083
- CONOR: 38330723
- KRNLK: KAC2020L4114
- Aktorki polskiego pochodzenia
- Ambasadorowie dobrej woli UNICEF
- Amerykanie pochodzenia brytyjskiego
- Amerykanie pochodzenia irlandzkiego
- Amerykanie pochodzenia polskiego
- Amerykanie pochodzenia szkockiego
- Amerykanie pochodzenia walijskiego
- Amerykanie pochodzenia włoskiego
- Amerykańskie aktorki filmowe
- Amerykańskie aktorki telewizyjne
- Amerykańscy producenci filmowi
- Amerykańscy producenci telewizyjni
- Ludzie urodzeni w Nowym Jorku
- Urodzeni w 1966