Tadeusz Bisztyga
podpułkownik saperów | |
Data i miejsce urodzenia |
15 listopada 1893 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
29 stycznia 1958 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1911–1945 |
Siły zbrojne |
Armia Austro-Węgier |
Jednostki | |
Stanowiska |
szef Inżynierii i Saperów DOK IV |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Tadeusz Bisztyga (ur. 15 listopada 1893 w Krakowie, zm. 29 stycznia 1958 w Edynburgu) – podpułkownik saperów Wojska Polskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W 1910 ukończył ośmioklasowe III Gimnazjum w Krakowie i złożył maturę. Studiował w Akademii Handlowej w Krakowie przez rok. W latach 1911–1912 ochotniczo szkolił się w jednorocznej pionierskiej szkole oficerskiej w Klosterneuburg pod Wiedniem. Jako podchorąży odbywał staż w 3 pułku strzelców tyrolskich w Roweretto. W latach 1914–1918 przebywał na froncie w składzie 10 batalionu pionierów[a] na stanowiskach: dowódcy plutonu i kierownika prac fortyfikacyjnych. W lutym 1915 roku dostał się do niewoli rosyjskiej, z której po krótkim pobycie uciekł i wrócił w szeregi armii austriackiej. Pod koniec wojny został przeniesiony na front włoski, gdzie dostał się do niewoli, w której przebywał do stycznia 1919 roku. Następnie włączył się do organizowanego we Włoszech Wojska Polskiego, gdzie był komendantem obozu oficerskiego w Casagiove, dowódcą batalionu piechoty w St. Maria i dowódcą kompanii w batalionie inżynieryjnym (u kpt. Lukasa) w La Mandria di Chivasso. Potem przedostał się do armii gen. Hallera we Francji, z którą przybył do Polski jako dowódca kompanii inżynieryjnej.
Po powrocie do kraju, na stanowisku dowódcy plutonu i kompanii w 12 batalionie saperów, uczestniczył w wojnie polsko-ukraińskiej, a w 1920 roku w składzie 20 batalionu saperów[1] i potem 3 batalionu saperów zapasowych – jako kierownik wyszkolenia technicznego – w wojnie polsko-bolszewickiej. W bitwie stoczonej 15 czerwca 1920 roku odrzucił swymi saperami bolszewików za Zbrucz, tam został ranny.
Po wojnie, będąc oficerem, ukończył studia prawnicze i pozostał w służbie czynnej[2]. Był dowódcą 28 batalionu saperów w 1 pułku saperów 1922 roku[3]. W okresie od 15 stycznia do 17 października 1923 kierował Kursem Doszkolenia Oficerów Saperów, na którym przeszkolił 72 saperów. Od 1923 do 1925 dowodził XXVIII batalionem saperów w 1 pułku saperów Legionów w Modlinie. W połowie roku 1925 został przeniesiony do 4 pułku saperów na dowódcę 7 batalionu saperów[4]. 31 grudnia 1925 roku został przeniesiony do 5 pułku saperów w Krakowie na stanowisko dowódcy VI batalionu saperów[5]. W lutym 1926 roku został przesunięty na stanowisko dowódcy XXI batalionu saperów[6], a w październiku tego roku na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[7]. W kwietniu 1929 został przeniesiony z 5 psap. do kadry oficerów saperów z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Szefostwa Inżynierii Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi na stanowisko szefa[8][9][b]. W marcu 1931 roku został przeniesiony z Szefostwa Inżynierii OK IV do 2 batalionu saperów w Puławach na stanowisko zastępcy dowódcy batalionu[12][13][14]. W czerwcu 1933 roku został przeniesiony do 4 batalionu saperów w Przemyślu na stanowisko zastępcy dowódcy batalionu[15]. W październiku 1935 roku został dowódcą 4 batalionu saperów. W 1938 roku sformował i kierował szkoleniem zmotoryzowanego batalionu saperów, który w sierpniu 1939 roku został przydzielony do 10 Brygady Kawalerii. Następnie do września 1939 roku dowodził 4 pułkiem saperów[2].
W czasie kampanii wrześniowej kierował mobilizacją szeregu jednostek saperskich, w tym: 2, 22, 24 i 46 bsap oraz Ośrodka Zapasowego Saperów Nr 4. Po zakończeniu kampanii wrześniowej przedostał się do Francji, gdzie był dowódcą saperów 4 Dywizji Piechoty. Po klęsce Francji przetransportowany został do Anglii i tam wyznaczony na dowódcę saperów I Korpusu Polskiego, a następnie na szefa wydziału inżynieryjnego w Sztabie Naczelnego Wodza. Z tego stanowiska, na własną prośbę, został skierowany na dowódcę saperów 1 Brygady Pancernej. Po wojnie osiedlił się w Anglii.
Awanse
[edytuj | edytuj kod]- podporucznik – zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 listopada 1914[16]
- porucznik – 1920 warunkowo przyznany do czasu weryfikacji
- kapitan – zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919
- major – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 8. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów[17]
- podpułkownik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 i 1. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów[18]
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (26 marca 1921)[19]
- Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1937)[20][21]
- Order Żelaznej Korony III klasy (Austro-Węgry)
- Krzyż Zasługi Wojskowej III klasy (Austro-Węgry)
- Medal Waleczności I klasy (Austro-Węgry)
- Medal Waleczności II klasy (Austro-Węgry)
Opinie
[edytuj | edytuj kod]- Bardzo pracowity, lojalny i ambitny. Nie zawsze wykazywał dostateczną inicjatywę, co prawdopodobnie wynikało z nadmiernej delikatności. Bardzo dobrze orientował się w zagadnieniach taktyczno-technicznych i w zupełności nadaje się na zajmowane stanowisko. /14 września 1938r./ /-/ gen. Kutrzeba.
- Inteligentny ambitny dowódca. Taktycznie - brak doświadczenia we współpracy dla wyższych szczebli dowodzenia. /-/ gen. Szylling.
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ przemianowanym na 3 batalion saperów
- ↑ W czerwcu 1930 roku ogłoszono, że major Bisztyga został zwolniony z zajmowanego stanowiska i pozostawiony bez przynależności służbowej z równoczesnym oddaniem do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr IV[10]. W styczniu następnego roku anulowano tę decyzję[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 16 czerwca 1920 r., Nr 22, s. 488.
- ↑ a b Zdzisław Barszczewski: Sylwetki saperów. s. 53–54.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 25 listopada 1922 r., Nr 47.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych Nr 64 z 17 czerwca 1925 r., s. 323.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 140 z 31 grudnia 1925 r., s. 759.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 16 lutego 1926 roku, s. 59.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 46 z 25 października 1926 r., s. 379.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 186.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 195.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 201.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 48.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 107, na stanowisku szefa inzynierii OK IV zastąpił go mjr sap. Engelbert Grycz, przeniesiony z 1 batalionu mostów kolejowych.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 186, wg autora na stanowisku szefa inżynierii OK IV pozostawał do lipca 1931 roku, a major Grycz objął obowiązki dopiero w sierpniu tego roku.
- ↑ Rocznik oficerski 1932, s. 248, 750.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 136.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych nr 23 z 1 marca 1919, s. 555.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 170.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 28 czerwca 1935 roku, s. 69.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 2 kwietnia 1921 roku, s. 609.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 19 marca 1937 roku, s. 2.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Zdzisław Barszczewski, Władysław Jasieński: Sylwetki saperów. Warszawa: Dom Wydawniczy „Bellona”, 2001. ISBN 83-11-09287-7.
- Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
- Zdzisław Józef. Cutter: Saperzy Polscy 1918–1939. Wrocław [etc.]: Drukarnia „Teson”, 2001. ISBN 83-87384-05-4.
- Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918–1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939; stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Księgarnia Akademicka Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Dowódcy 4 Pułku (batalionu) Saperów (II RP)
- Ludzie urodzeni w Krakowie
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie 1 Batalionu Saperów Legionów
- Oficerowie 2 Pułku (batalionu) Saperów Kaniowskich
- Oficerowie 5 Pułku (batalionu) Saperów (II RP)
- Podpułkownicy saperów Polskich Sił Zbrojnych
- Polacy – żołnierze Cesarskiej i Królewskiej Armii w I wojnie światowej
- Polacy odznaczeni Krzyżem Zasługi Wojskowej
- Polacy odznaczeni Medalem Waleczności
- Polacy odznaczeni Orderem Korony Żelaznej
- Pułkownicy saperów II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-ukraińskiej (strona polska)
- Urodzeni w 1893
- Wojskowi związani z Przemyślem
- Zmarli w 1958
- Żołnierze Armii Ochotniczej (II Rzeczpospolita)
- Żołnierze Wojska Polskiego na emigracji w Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej