Teeli
Teeli tɛtʋ wɛna Ɛndɩ ɛjaɖɛ nɛ hayʋ kiŋ nɛ tɛtʋ ndʋ tɩ-taa kɛ Ɛndɩ ɛjaɖɛ taa tɛtʋ sɔsɔtʋ ndʋ payaɣ-tʋ se Nɛw Teeli yɔ tɩwɛ. Tɛtʋ tʋnɛ tɩwɛ Yumana poo nɔɔyɔɔ nɛ peeɖe kiŋ habɩyɛ sɔsɔyɛ nɖɩ patɩŋgʋna-ɖɩ nɛ powoki ɖenɖe payaɣ se Kanzɩ tɛtʋ taa nɛ payakɩ kɩyakʋ.
Ɖooo lɛ Pritaniki ɛjaɖɛ kakpacayaɣna tɛtʋ tʋnɛ. Mba kpaɣna tɛtʋ tʋnɛ nɛ papɩsɩ-tʋ tɛtʋ sɔsɔtʋ ndʋ tɩwɛna tɩ-kewiyaɣ nɛ tɩ-taa Ɛndɩ ɛjaɖɛ taa paɣtʋ lɩzɩyaa kpelaɣ wɛɛ yɔ. Pɛtɛyɩ Teeli tɛtʋ kɛ kɛ tɔm kagbanzɩ (5) taa nɛ pɩnaɣ 2015 taa pakalɩ ɛyaa kɛ tɛtʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, pɛkpɛnda ɛyaa miliyɔɔnaa nɛɛlɛ nɛ kagbanzɩ (25). Mbʋ yebina nɛ tɛtʋ tʋnɛ tɩkɛna keteŋa kpeekpe taa tɛtʋ ndʋ kagbanzɩ ñɩndʋ kɛ ndʋ tɩ-taa ɛyaa kɩla ɖɔʋ yɔ.
Ɛzɩ tɛtʋ sɔsɔtʋ lɛɛtʋ ɖɔɖɔ yɔ, Teeli tɛtʋ nɛ ajɛya lɛɛna taa tɛtʋ ɖʋ taabalɩyɛ nɛ palakɩ tʋm kʋɖʋma se tɔsʋʋ nɛ ɛsɩnda wobu ɛɖɛɛna poliŋ. Tɛtʋ ndʋ yɔ: Sikaago (Etazuni), Kuwala Lumpuri (Malɛɛzii), Lɔndri (Kewiyaɣ Kɩkpɛndaɣ), Mɔsiku (Ruusii), Sɛɛpetɛrɩsbuuri, (Ruusii), Sewuli (Koree nɛ hadɛ kiŋ), Tokiyo(Sapɔŋ), Ulani-Patɔrɩ (Mɔŋgoli). Tɛtʋ tʋnɛ tɩwayɩ lɛ, Teeli tɛtʋ nɛ ajɛya lɛɛna taa tɛtʋ natʋyʋ ɖʋ taabalɩyɛ nɛ palakɩ tʋma ɖɔɖɔ. Tɛtʋ ndʋ tɩ-taa kɔyɔ: Paari (Fransɩ), Erefani (Armeni) nɛ Fukuwaka (Sapoŋ).