Teroro (Franca revoluciono)
Teroro (France: la Terreur) esis periodo di violento dum la Franca revoluciono qua duris de septembro 1793 til la printempo di 1794. Dum ica periodo guvernis la Komitato di publika salvo, exekutiva organo kreita en aprilo 1793 por apogar e plufortigar l'agado di Komitato di generala sekureso qua existis de 1792.
Preskripti prenita dum la guvernado di Teroro
[redaktar | redaktar fonto]Ekonomiala mezuri
[redaktar | redaktar fonto]La precipua skopo di Teroro ekonomiale esis asekurar la provizuri ambe di Paris e di l'armeo, por preventar posibla populala revolto. Dum la printempo e somero di 1793, la situeso esis dramatikala. La famino minacis la habitantaro. Spolii multiplikesis e por salvar la situeso, Nacionala konvenciono decidis limitizar la preci di kelka produkturi ye mayo 1793. En julio, komonestri povis aplikar la mortopuniso kontre amasiganti. En agosto, proskriptesis tirar kapitalo dil lando e la borso klozis. Ye la 29ma di septembro 1793 aprobesis la Lego di generala maximo qua fixigis la maxima tarifo di la produkturi di chefa vari qui havis ye 1790. Ma Generala maximo kurajigis nigra merkato e danjerigis textila industrio. Ol adoptesis altra mezuri:
- Evaluo di la preci di grani (cereali e leguminosi).
- Imposto sur fortuno, konfiskado di tereni di "enemiki dil populo" e di suspektiti (1794)
- Requiziti sub vigilado di revolucional armeo e di nacionala guardii.
Sociala mezuri
[redaktar | redaktar fonto]- Aboliso dil sklaveso (dekreto di 29ma di agosto 1793).
- Obligeso di tu-dico (dekreto di novembro 1793).
- Dekremento di fristo inter divorcio e nova mariajo (dekreto di 28ma di decembro 1793).
- Egala reparto di heredaji ke suprimas privilegii di seniori (Lego di Reparto dil 5ma di junio 1793).
- Distributo di komunala bonaji (dekreto di 10ma di junio 1793, nulatempe aplikita pro opozado di komonestresi).
- Supreso di militala legaro por represar revolti rilata kun la frumento (aprobita per Konstitucal Asemblajo en 1789).
- Kontado di indijenti qua percibis helpo procedanta dil konfiskita bonaji. Ol orgaizesis atendo di povri heme.
- Projeto pri Civila Kodexo, nefinita.
Religia e kulturala mezuri
[redaktar | redaktar fonto]- Supreso di omna kongregacioni ye 18ma di agosto 1792.
- Supreso di universitati en 15ma di septembro 1793.
- Supreso di akademii en decembro 1793.
- Kreado di republikala kalendario.
- Kreado di kalendario di republikala festi. La dekreto di 7 de mayo 1794 instauras festo di raciono e festo di Suprema Ento.
- Ol organizis kampanio di deskristianigo en chef-urbo ed en plura provincii, sub guido di Joseph Fouché. 3000 municipii chanjis lua nomo. En novembro 1793, Robespierre kondamnas ateismo en diskurso en Klubo di Jakobini. En 1794, impozas kulto al Suprema Ento ed proklamas nemortaleso di l'anmo.
- Arkiepiskopo di Paris, Jean-Baptiste Gobel e mila di sacerdoti, nias jurar la Konstituco. Multa eklezii esas desakralizita e konverita en magazini o transformacita en templi dil Raciono.
- Censuro di Parisina teatri. La Komitato di publika Salveso rekomendis reprezentado di patriotala verki.
- Bilanco di deskristanigo: 20 000 kleriki abandonis sacerdoteso.