Theodor Haubach
| Data i miejsce urodzenia |
15 września 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
23 stycznia 1945 |
Theodor Haubach (ur. 15 września 1896 we Frankfurcie nad Menem, zm. 23 stycznia 1945 w więzieniu Berlin-Plötzensee) – niemiecki dziennikarz, polityk, opozycjonista w okresie III Rzeszy związany z Kręgiem z Krzyżowej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Theodor Haubach został szybko osierocony przez jednego z rodziców[1]. W czasach szkolnych, które spędził w Darmstadt, przyjaźnił się z Carlo Mierendorffem[1]. Ta relacja, także w późniejszym życiu, ze względów na podobieństwo zapatrywań politycznych, pozostała mu bliska. Po zakończeniu I wojny światowej, w której walczył jako żołnierz, angażował się w różne inicjatywy poetyckie[1]. Studiował w Heidelbergu, Monachium i Frankfurcie nad Menem. Wraz z Mierendorffem wydawał czasopismo „Die Dachstube”. Dysertację doktorską, którą napisał pod kierunkiem znanego filozofa Karla Jaspersa, obronił w 1923 roku, na uniwersytecie w Heidelbergu[1]. Potem przeprowadził się do Hamburga, gdzie został redaktorem jednej z wpływowych w kręgach socjaldemokratycznych gazet. W 1927 wybrano go do hamburskiej rady miejskiej[1]. Od założenia republikańskiego Stowarzyszeniu Ochrony Flagi Rzeszy Czarno-Czerowono-Złotej był jej aktywnym członkiem. W 1929 został referentem prasowym Carla Severinga, ministra spraw wewnętrznych Rzeszy, a w 1930 Alberta Grzezinskiego, berlińskiego prezydenta policji[1].
W latach 1930–1933 współpracował z kręgiem socjalistów, wierzących protestantów skupionych wokół Paula Tillicha, oraz z redakcją czasopisma „Neuen Blättern für den Sozialismus“[1]. Po przejęciu władzy przez narodowych socjalistów został na krótko aresztowany. Po zwolnieniu próbował wpływać na podtrzymanie kontaktów pomiędzy związkami zawodowymi, pracownikami kolei państwowej i SPD. Aresztowano go ponownie 24 listopada 1934 i przez dwa lata więziono w obozie koncentracyjnym Esterwegen[1]. Po zwolnieniu utrzymywał się z pracy przedstawiciela handlowego i agenta ubezpieczeniowego[1]. Jesienią 1942 roku wziął udział w drugim zjeździe Kręgu z Krzyżowej[2]. Przez innych spiskowców Haubach postrzegany był jako potencjalny rzecznik rządu[1]. Był początkowo przeciwnikiem zamordowania Hitlera[3]. Po nieudanym zamachu z 9 sierpnia 1944 udało mu się przedostać do południowych Niemiec[1]. Potem zdecydował się jednak powrócić do Berlina, gdzie zatrzymało go gestapo. 15 stycznia 1945 nazistowski „sąd ludowy” skazał go na karę śmierci[1][4]. Wyrok wykonano 23 stycznia 1945 w berlińskim więzieniu Plötzensee[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m Theodor Haubach. Gedenkstätte Deutscher Widerstand. [dostęp 2018-02-06]. (niem.).
- ↑ Sebastian Fikus: Niepokorni z Krzyżowej. Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, 2010, s. 123. ISBN 978-83-60691-97-7.
- ↑ Sebastian Fikus: Opór w III Rzeszy. Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, 2011, s. 52. ISBN 978-83-62736-43-0.
- ↑ Sebastian Fikus: Opór w III Rzeszy. Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, 2011, s. 243. ISBN 978-83-62736-43-0.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Publikacje dot. Theodora Haubacha. Katalog Niemieckiej Biblioteki Narodowej. [dostęp 2018-02-06].