Lompat ke isi

Thomas Hobbes

Ti Wikipédia Sunda, énsiklopédi bébas
Thomas Hobbes

Thomas Hobbes ti Malmesbury (gumelar di Malmesbury, Wiltshire, Inggris, 5 April 1588 – maot di Derbyshire, Inggris, 4 Désémber 1679 dina umur 91 taun) nyaéta hiji filsuf Inggris aliran empirisme. Manéhna nyumbang pendapat ngeunaan konsép manusa tina sudut pandang empirisme-materialisme, jeung pendapat ngeunaan hubungan manusa jeung sistim nagara.

Hobbes mangaruhan sakabéh widang pangajaran moral di Inggris sarta falsafah pulitik, utamana liwat bukuna anu miboga judul "Leviathan". Hobbes teu ngan kawentar di Inggris, tapi ogé di Éropa. Salian dipikawanoh minangka filsuf, Hobbes ogé kawentar minangka ahli matematika jeung sarjana klasik. Manéhna kungsi jadi guru matematika Charles II sarta nerbitkeun tarjamahan karya sastra Iliad sarta Odyssey karya Homeros.[1]

Riwayat Hirup

[édit | édit sumber]

Awal kahirupan jeung pendidikan

[édit | édit sumber]
Hertford Kuliah, baheulana Magdalen Aula, di mana Hobbes ngudag studi akademik.

Thomas Hobbes (1588-1679) lahir di Malmesbury, hiji kota leutik anu jarakna 25 kilométer ti London. Manéhna lahir kaping 15 April taun 1588.[2] Wanci Hobbes lahir, armada Spanyol keur diserbu ku Inggris. Ramana Hobbes nyaéta pendeta di Westport, bagian Malmesbury. Ramana gaduh masalah jeung gareja di kota éta jadi manéhna kabur ti kota bari ninggalkeun Hobbes anu kapaksa kudu diurus ku emangna.[3]

Taun 1603-1608, Hobbes kuliah di Magdalen Aula, Oxford basa umurna masih kénéh 14 taun. Nurutkeun kasaksian manéhna pribadi, Hobbes teu resep palajaran fisika jeung logika Aristoteles. Manéhna leuwih resep maca ngeunaan éksplorasi wilayah-wilayah anyar ogé nalungtik peta bumi jeung béntang. Alatan éta, astronomi jadi hiji widang elmu nu dipikaresep ogé ku Hobbes, jeung terus digawekeun ku manéhna. Saterusna, Hobbes ogé kungsi ngarasa kaduhung ku sabab manéhna teu diajar matematika bari kuliah di Oxford.

Karya dina Uk

[édit | édit sumber]
Francis Bacon, filsuf empirisme anu kawentar salian Hobbes. Hobbes kungsi jadi sekertarisna Bacon.

Sanggeus ngarengsekeun sakolana, Hobbes meunang pakasaban minangka guru ka kulawarga bangsawan, nyaéta kulawarga Cavendish. Murid Hobbes nyaéta William Cavendish anu jadi ahli waris kulawarga eta. Salian ti jadi guru, Hobbes ogé ngalakonan hiji peran minangka sekretaris, babaturan, sakaligus bendahara jang William Cavendish.

Dina taun 1614-1615, Hobbes jeung William ngumbara ka Perancis jeung Italia, di mana maranéhna diajar basa Italia. Sanggeus mulang ka Inggris dina taun 1616, Cavendish kungsi patali jeung Francis Bacon jeung Hobbes pikeun ngalakukeun sababaraha pakasaban sekretariat jang Bacon. Babarengan jeung William, Hobbes jadi apal dunya pulitik, boh dina konsep jeung praktékna. Dina taun 1614 jeung 1621, William jadi anggota parlemen di Inggris, ku kituna Hobbes kungsi ngilu ilubiung dina sesi parlemen.

William Cavendish pupus di taun 1628, mangsa Hobbes geus réngsé nerjemahkeun Thucydides. Karya Hobbes éta jadi karya ilmiah anu berharga sabab éta téh karya munggaran nu diterjemahkeun ti basa yunani langsung ka basa Inggris. Salian ti éta, dina karya éta aya ogé peta wilayah yunani jaman baheula anu dikumpulkeun ti loba sumber tur digambar ku Hobbes sorangan. Hobbes ogé mintonkeun sikapna anu ngadukung sistem monarki Inggris jeung teu resep ka sistem démokrasi. Dina otobiografina, Hobbes nyebutkeun yén Thucydides ieu sajarah paporitna sabab "nembongkeun yen sistem demokrasi téh teu kompeten".

Sanggeus pupusna William, manéhna kaluar ti pakasaban di kulawarga Cavendish salila dua taun. Dina waktu éta, manéhna gawé deui minangka guru barudak bangsawan. Dina 1629 nepi ka 1630, Hobbes jeung murid-muridna ngumbara ka Perancis jeung Swiss. Di Jenéwa, salila bulan April nepi ka juni 1630, Hobbes mimiti maca buku Eukleides anu judulna "Unsur" tur jadi resep kanamétodeudeduktif Eukleides.

Sanggeus balik ka Inggris, dina taun 1631, Hobbes balik ka kulawarga Cavendish pikeun jadi guru anakna William. Dina wanci ieu, Hobbes diajar matematika jeung widang-widang élmu sains anu sejena.

Periode 1630-an jadi taun penting dina perkembangan intelektual Hobbes. Dina waktu ieu perhatian Hobbes ngeunaan élmu optik, mimiti ka garap. Sajaba ti éta, pamikiran filsafat politik Hobbes ogé mimiti mekar, sakumaha katempo dina buku "Unsur Hukum" nu diterbitkeun di ahir dékade 1630s.

Dina 1634, Hobbes jeung murid-muridna ngumbara deui ka Éropa, nyaéta ka nagara Perancis jeung Italia. Pangumbaraan éta méré pangaruh gedé ka perkembangan intelektual Hobbes sabab manéhna mulai wawuh jeung elmuwan tur matematikawan Perancis.

Sanggeus Hobbes balik ka Inggris di bulan Oktober 1636, manéhna mulai nulis karya-karya filsafat. Salah sahiji karya élmu filsafat Hobbes nu pangheubeulna nyaéta hiji naskah ngeunaan élmu optik judulna "Latin Optik MS". Karyana réngsé dina taun 1640. Hobbes ogé nulis naskah séjén ngeunaan metafisika jeung epistemology.

Karya Hobbes dina widang sains jeung metafisika sempet dieureunkeun di ahir dékade 1630-an sabab kaayaan pulitik anu keur teu puguh. Di 1637, kakawasaan Raja Charles I mimiti dikritik. Hobbes mintonkeun pangrojong ka raja ku nampilkeun buku "Unsur Hukum" pikeun ngajawab kritik ngeunaan kakawasaan mutlak anu dipiboga ku raja. Karya Hobbes saterusna nyaéta "De Cive" jeung "Leviathan", ngajentrekeun pamikiran Hobbes anu saacana.

Dina 1640, Hobbes mimiti mertimbangkeun hirup di Paris, Perancis, ku alesan kaamanan sarta jang meberkeun pamikiran-na. Tapi, naon nu jadi alesan miangna Hobbes ti Inggris ka arah Perancis nyaéta sawala nu lumangsung di parlemen dina kaping 7 oktober 1640. Dina sawala eta, golongan anu anti-monarki mimiti nantang golongan anu pro-monarki jeung ngarojong kakawasaan mutlak. Ku sabab Hobbes hariwang bakal dititah mertanggungjawabkeun "Unsur Hukum", manéhna miang ka Paris.

Di Paris

[édit | édit sumber]

Di Paris, Hobbes dibantuan ku batur sapakasaban-na nu namina Mersenne. Dina taun 1642, Mersenne ogé mantuan Hobbes jang nerbitkeun karyana "De Cive". Ngaliwatan buku, Hobbes ngadegkeun reputasina minangka panulis dina widang pulitik nu kasohor di Éropa. Teu lila saterusna, Mersenne ogé mantuan medarkeun sababaraha conto karya Hobbes dina widang fisika jeung élmu optik dina dua volume kompilasi di taun 1644. Judul karya Hobbes anu kadua nyaéta "Cogitata physico-ieu ngabogaan" jeung "Universae". Ngaliwatan Mersenne ogé, Hobbes bisa wawuh jeung filsuf sarta élmuwan Perancis di awal taun 1640 .

Salila periode 1640, Hobbes méré perhatian leuwih ka widang fisika, metafisika, jeung téologi tinimbang filsafat politik. Dina taun 1642-1643, Hobbes nulis karya jang ngalawan pamikiran filsus Aristotelian Katolik anu ngaranna Thomas Bodas Saterusna dina taun 1645, Hobbes boga masalah jeung téolog Gareja Anglikan anu ngaranna John Bramhall ngeunaan alam kehendak bebas.

Taun 1646, Hobbes dipenta jadi guru matematika jang Pangeran Charles II, putrana Raja Charles I. Pakasaban ieu nyababkeun Hobbes boga hubungan anu leuwih raket jeung pulitisi, pajabat istana, jeung pajabat-pajabat gareja anu pro ka sistem monarki. Situasi éta mawa Hobbes aktip deui di dunya pulitik. Karya Hobbes anu judulna "Leviathan" diterbitkeun di Inggris dina bulan April 1651.

Tahun 1648, Hobbes mimiti ngarencanakeun jang mulang ka Inggris deui. Teu lila sanggeusna, situasi pulitik Inggris geus robah ku sabab taun 1649 Raja Charles I dieksekusi nepi ka maot. Di Perancis, situasi Hobbes ogé geus robah ku sabab Mersenne geus maot jeung Gassendi (babaturan deukeut Hobbes nu sejen) pindah ka Perancis kidul. Buku "Leviathan" anu ditulis ku Hobbes bisa ditingali minangka geserna pendapat pulitik Hobbes jadi leuwih netral, ku sabab di jerona, Hobbes teu terang-terangan ngomong yén manéhna pro monarki, tapi ngan saukur ngomongkeun soal kakawasaan raja. Sabalikna, pendapat Hobbes ngeunaan agama anu dituliskeun di buku eta, nyababkeun manéhna jadi boga masalah jeung pamuka-pamuka agama. Pajabat gareja di Perancis ahirna mutuskeun bakal mawa Hobbes ka pengadilan. Ku sabab eta, pertengahan bulan Desember 1651, Hobbes mulang ka Inggris.

Balik Deui ka London

[édit | édit sumber]

Sanggeusna mulang ka Inggris, Hobbes cicing di London tur balik deui jadi guru jang kulawarga beunghar. Reputasi goreng Hobbes anu disababkeun ku karyana "Leviathan" teu geura katembong. ku sabab jalma anu maca buku éta biasana saukur reuwas ku pendapat Hobbes ngeunaan agama, tapi teu langsung diomongkeun. Salian ti éta golongan pamuka agama, golongan lain anu teu satuju jeung eusi buku "Leviathan" nyaéta akademisi universitas-universitas. Kondisi ieu nyababkeun Hobbes narima kritik ti akademisi oge. Salah sahiji akademisi anu nyemprad Hobbes nyaéta John Wallis. Maranéhna aub boga polemik di widang matematika nepi ka dua puluh taun lilana.

Di taun 1660-an, Hobbes meunang tekenan ti golongan pamuka agama ku sabab pendapatna ngeunaan agama. Di awal 1660-an, aya gosip anu nyebutkeun yén Uskup Gareja Anglikan bakal mutuskeun yén pendapat Hobbes kaasup sesat. Salian ti eta, dina taun 1666, anggota Déwan Rahayat (House of Commons) ngadesek pikeun nalungtik buku "Leviathan". Di ahir dekade 1660-an, Hobbes ngabales tekenan éta ku medarkeun tulisan-tulisan anu sacara teges ngabela manéhna ngeunaan pandangan agama. Sababraha tulisan ieu, asup di biograpi pondok Hobbes anu judulna "Mertimbangkeun Deui Tuan Hobbes".

Ahir Hirup

[édit | édit sumber]

Rupa-rupa publikasi nu dijieun Hobbes (babarengan jeung karya sejenna dina matematika jeung tarjamahan tina Iliad sarta Odyssey karya Homeros dina basa Inggris) ngabuktikeun yén Hobbes masih kénéh produktif sanajan umurna geus kolot. Umur Hobbes geus 63 taun basa nerbitkeun "Leviathan" jeung manéhna terus nulis nepi ka umur 91 taun pas manéhna maot. Hobbes hirup jeung kulawarga Cavendish nu méré manéhna panangtayungan jeung kaamanan. Mangka basa Charles II, urut murid Hobbes, meunangkeun kakawasaan di Inggris, Hobbes meunang hampura alatan manéhna ngungsi ka Inggris sarta mihak ka golongan anti-monarki.

Pamikiran

[édit | édit sumber]
Thomas Hobbes

Empirisme

[édit | édit sumber]

Inti tina pamikiran Hobbes téh ngakar ti empirisme (diturunkeun tina basa Yunani empeiria, nu hartina 'boga pangalaman dina' atawa 'wawuh jeung'). Empirisme nyebutkeun yén pangalaman anu asal tina sagala pangaweruh. Nurutkeun Hobbes, filsafat élmu nyéata widang anu ngajelaskeun éfék atawa akibat anu didasarkeun kana fakta nu bisa dititénan. Sagala anu aya di dunya ieu, ditetepkeun ku nu alesan nu tangtu, nu nuturkeun hukum élmu pasti sarta élmu alam. Hal anu nyata nyaéta nu bisa dititénan ku indra manusa, jeung teu gumantung kana rasio manusa (bertentangan jeung rasionalisme).

Materialisme

[édit | édit sumber]

Salian ti filsuf empirisme, Hobbes ogé nganut paham materialis. Manéhna yakin yén manusa (kaasup pikiran-na, jeung Gusti) diwangun ku materi. Sanajan can kungsi disebutkeun sacara eksplisit dina karya, Hobbes geus nyerang lawan-lawan-na anu percaya kana hal immaterial.

Rujukan

[édit | édit sumber]
  1. (Basa Inggris)Bernard Gert. 1999. "Hobbes, Thomas". In The Cambridge Dictionary of Philosophy. Robert Audi, ed. 386-390. London: Cambridge University Press.
  2. (Basa Inggris)Noel Malcolm. 2006. "A Summary Biography of Hobbes". In The Cambridge Companion to Hobbes. Tom Sorell, ed. 13-44. London: Cambridge University Press.
  3. (Basa Inggris)R.S. Peters. 1972. "Hobbes, Thomas". In The Encyclopedia of Philosophy Volume III. Paul Edwards, ed. 30-46. New York: Macmillan Publishing.