Timog Aprika

Republika ng South Africa

*11 opisyal na pangalan:*^[1]
*Republic of South Africa* (Ingles)
*Republiek van Suid-Afrika* (Afrikaans)
*iRiphabliki yeSewula Afrika* (Southern Ndebele)
*iRiphabliki yomZantsi Afrika* (Xhosa)
*iRiphabhuliki yaseNingizimu Afrika* (Zulu)
*iRiphabhulikhi yeNingizimu Afrika* (Swazi)
*Repabliki ya Afrika-Borwa* (Northern Sotho)
*Rephaboliki ya Afrika Borwa* (Sotho)
*Rephaboliki ya Aforika Borwa* (Tswana)
*Riphabliki ra Afrika Dzonga* (Tsonga)
*Riphabuḽiki ya Afurika Tshipembe* (Venda)
Republika ng South Africa 11 opisyal na pangalan: ; Republic of South Africa (Ingles) ; Republiek van Suid-Afrika (Afrikaans) ; iRiphabliki yeSewula Afrika (Southern Ndebele) ; iRiphabliki yomZantsi Afrika (Xhosa) ; iRiphabhuliki yaseNingizimu Afrika (Zulu) ; iRiphabhulikhi yeNingizimu Afrika (Swazi) ; Repabliki ya Afrika-Borwa (Northern Sotho) ; Rephaboliki ya Afrika Borwa (Sotho) ; Rephaboliki ya Aforika Borwa (Tswana) ; Riphabliki ra Afrika Dzonga (Tsonga) ; Riphabuḽiki ya Afurika Tshipembe (Venda) ;
	Watawat Eskudo
	Salawikain: "!ke e: ǀxarra ǁke" (ǀXam); "Unity in Diversity"
	Awiting Pambansa: Pambansang awit ng Timog Aprika;
	Kinaroroonan ng Timog Aprika (dark blue) – sa Africa (light blue & dark grey); – sa the African Union (light blue)
Kabisera	Pretoria (executive); Bloemfontein (judicial); Cape Town (legislative);
Pinakamalaking lungsod	Johannesburg (2006)
Wikang opisyal	11 wika Afrikaans ; Northern Sotho ; English ; Southern Ndebele; Southern Sotho ; Swazi ; Tsonga ; Tswana ; Venda ; Xhosa ; Zulu ;
Pangkat-etniko ( )	79.2% Itim na Aprikano; 8.9% Maykulay; 8.9% Puti; 2.5% Indyano o Asyano; 0.5% iba pa;
Katawagan	Timog Aprikano
Pamahalaan	Constitutional parliamentary republic
• Pangulo	Cyril Ramaphosa
Lehislatura	Parlamento
• Mataas na Kapulungan	National Council of Provinces
• Mababang Kapulungan	National Assembly
Kalayaan mula sa United Kingdom
• Unyon	31 Mayo 1910
• Statute of Westminster	11 Disyembre 1931
• Republika	31 Mayo 1961
Lawak
• Kabuuan	1,221,037 km2 (471,445 mi kuw) (ika-25)
• Katubigan (%)	negligible
Populasyon
• Pagtataya sa 2014	54,002,000 (ika-25)
• Senso ng 2011	51,770,560
• Densidad	42.4/km2 (109.8/mi kuw) (ika-169)
KDP (PLP)	Pagtataya sa 2014
• Kabuuan	$623.201 billion (ika-25)
• Bawat kapita	$11,914 (ika-82)
KDP (nominal)	Pagtataya sa 2014
• Kabuuan	$371.211 billion (ika-33)
• Bawat kapita	$7,096 (ika-83)
Gini (2009)	63.1; napakataas
TKP (2013)	0.658; katamtaman · 118th
Salapi	Rand ng Timog Aprika (ZAR)
Sona ng oras	UTC+2 (SAST)
Gilid ng pagmamaneho	kaliwa
Kodigong pantelepono	+27
Kodigo sa ISO 3166	ZA
Internet TLD	.za

Tungkol sa bansang Timog Aprika ang artikulong ito. Para sa rehiyon, tingnan ang Katimugang Aprika.

Ang Timog Aprika,^[8] opisyal na Republika ng Timog Aprika, ay isang bansa na matatagpuan sa katimugang dulo ng kontinente ng Aprika. Matatagpuan sa hilaga ang mga bansang Namibia, Botswana at Zimbabwe; sa silangan ay Mozambique at Eswatini; at sa loob nito matatagpuan ang Lesotho.^[9]

Isa sa may pinakamaraming pangkat etniko sa kontinente ng Aprika ang Timog Aprika. Dito ang pinakamaraming Europeo na nasa Aprika, pinakamaraming populasyon na Indiano, gayon din ang pinakamalaking kumunidad ng halong etnisidad (ng pinaghalong Europeo at Aprikano). Naging malaking bahagi ng kasaysayan at politika ng bansang ito ang pakikipaglaban sa lahi at etnisidad sa pagitan ng mga nakakaraming itim at iilang puti. Nagsimulang ipakilala ng National Party ang patakaran ng apartheid matapos nitong manalo noong eleksiyon ng 1948; bagaman, ang partidong din na iyon sa ilalim ng pamumuno ni F.W. de Klerk ang nagsimulang pira-pirasuhin ito noong 1990 pagkatapos ng mahabang pakikipaglaban ng mga nakararaming itim, gayon din ng maraming puti, halong etnisidad at mga Timog Aprikanong Indiyano.

Ang bansang ito ang isa sa mga bansa sa Aprika na hindi nagkaroon ng kudeta, at regular na malaya at walang kinikilingang halalan na ginaganap noong pang 1994. Dahil dito ang bansang ito ang makapangyarihan sa rehiyon at isa sa pinakamatatag at pinaka-liberal na demokrasya sa Aprika. Ang ekonomiya ng Timog Aprika ang pinakamalaki at masulong sa buong kontinente ng Africa, kasama ang makabagong imprastraktura na karaniwan sa buong bansa.

Heograpiya

Matatagpuan ang Timog Aprika sa pinakatimog na bahagi ng Aprika, na may mahabang baybay-dagat na may habang higit sa 2,500 km (1,553 mi). Sa sukat na 1,219,912 km² (471,011 mi kuw),^[10], Ang Timog Aprika ang naging ika-25 pinakamalaking bansa sa daigdig at mahihahambing sa laki ng bansang Colombia.

Mga sanggunian

↑ "The Constitution". Constitutional Court of South Africa. Nakuha noong 3 Setyembre 2009.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ "Principal Agglomerations of the World". Citypopulation.de. Nakuha noong 30 Oktubre 2011.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ ^3.0 ^3.1 Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang census2011-inbrief); $2
↑ "Mid-year population estimates 2014" (PDF). Statistics South Africa. Nakuha noong 5 Agosto 2014.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ ^5.0 ^5.1 ^5.2 ^5.3 "South Africa". International Monetary Fund. Nakuha noong 2013-10-27.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ "Gini Index". World Bank. Nakuha noong 2 Marso 2011.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. Nakuha noong 27 Hulyo 2014.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ "Timog Aprika". jw.org.
↑ Guy Arnold. "Lesotho: Year In Review 1996 – Britannica Online Encyclopedia". Encyclopædia Britannica. Nakuha noong 30 Oktubre 2011.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ "Country Comparison". World Factbook. CIA. Inarkibo mula sa orihinal noong 2011-05-01. Nakuha noong 2013-12-06.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

Mga panlabas na link

Gabay panlakbay sa Timog Aprika mula sa Wikivoyage (sa Ingles)
Mga midyang may kaugynayan sa South Africa sa Wikimedia Commons
Midyang kaugnay ng South Africa sa Wikimedia Commons
Mayroong datos pang-heograpiya ang OpenStreetMap tungkol sa Timog Aprika
Wikimedia Atlas ng South Africa (sa Ingles)
Opisyal na website (sa Ingles)

30°S 25°E / 30°S 25°E / -30; 25
Maling banggit (May <ref> tag na ang grupong "Note", pero walang nakitang <references group="Note"/> tag para rito); $2

[1] "The Constitution". Constitutional Court of South Africa. Nakuha noong 3 Setyembre 2009.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[2] "Principal Agglomerations of the World". Citypopulation.de. Nakuha noong 30 Oktubre 2011.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[census2011-inbrief-4] 3.0 ^3.1 Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang census2011-inbrief); $2

[newpopest-6] "Mid-year population estimates 2014" (PDF). Statistics South Africa. Nakuha noong 5 Agosto 2014.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[imf2-7] 5.0 ^5.1 ^5.2 ^5.3 "South Africa". International Monetary Fund. Nakuha noong 2013-10-27.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[wb-gini-8] "Gini Index". World Bank. Nakuha noong 2 Marso 2011.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[HDI-9] "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. Nakuha noong 27 Hulyo 2014.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[10] "Timog Aprika". jw.org.

[11] Guy Arnold. "Lesotho: Year In Review 1996 – Britannica Online Encyclopedia". Encyclopædia Britannica. Nakuha noong 30 Oktubre 2011.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[12] "Country Comparison". World Factbook. CIA. Inarkibo mula sa orihinal noong 2011-05-01. Nakuha noong 2013-12-06.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[1]

[2]

[Note 1]

[3]

[Note 2]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

t u b Mga bansa sa Aprika
Mga soberanong bansa	Algeria Angola Benin Botswana Burkina Faso Burundi Cameroon Cape Verde Central African Republic Chad Demokratikong Republika ng Congo Congo Comoros Côte d’Ivoire Djibouti Ehipto¹ Equatorial Guinea Eritrea Eswatini Ethiopia Gabon Gambia Ghana Guinea-Bissau Guinea Kenya Lesotho Liberia Libya Madagascar Malawi Mali Mauritania Mauritius Morocco Mozambique Namibia Niger Nigeria Rwanda Senegal Seychelles Sierra Leone Somalia Sudan São Tomé at Príncipe Tanzania Timog Africa Timog Sudan Togo Tunisia Uganda Zambia Zimbabwe
Dependensiyas / Di-kinikilala	Britanikong Teritoryo sa Karagatang Indiyano (Reino Unido) Demokratikong Republikang Arabo ng mga Sahrawi Mayotte (Pransiya) Puntlandiya Réunion (Pransiya) Sta. Elena² (Reino Unido) Somalilandiya
¹ May bahagì sa Asya. ² Kasapi ang mga dependensiya ng Pulo ng Asensiyón at Tristan da Cunha.

Control database ng mga otoridad
Pandaigdigan	FAST ISNI 2 VIAF WorldCat
Pambansa	Norway Chile Espanya Pransiya Datos ng BnF Arhentina Alemanya Israel Estados Unidos Hapón Czechia Australia Korea Portugal Vatican
Heograpiko	MusicBrainz area
Akademya	CiNii
Tao	Trove UK Parliament
Iba pa	Historical Dictionary of Switzerland NARA IdRef