Tomasz Umiński

Tomasz Umiński
Data i miejsce urodzenia	7 września 1931 ; Warszawa
	doktor habilitowany nauk biologicznych
	Specjalność: ekologia, zoogeografia, zoologia
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
	Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet Warszawski
	Odznaczenia

Tomasz Umiński (ur. 7 września 1931 w Warszawie) – polski zoolog, uczestnik opozycji demokratycznej w PRL.

Życiorys

W 1950 roku ukończył Państwowe Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie^[1]. Ukończył studia na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego (wówczas Wydział Biologii i Nauk o Ziemi). Od 1955 roku do 2001 roku pracował na Wydziale Biologii UW jako nauczyciel akademicki. Od 1993 roku profesor nadzwyczajny tej uczelni^[2]. W latach 2001–2011 był wykładowcą Szkoły Wyższej Przymierza Rodzin w Warszawie, dla której stworzył także pracownię przyrodniczą oraz arboretum.

Jest autorem książek naukowych i podręczników szkolnych, między innymi: Zwierzęta i kontynenty, Zwierzęta i oceany, Ekologia, środowisko, przyroda; Życie naszej ziemi. Pełnił funkcję konsultanta redakcji naczelnej Nowej encyklopedii powszechnej PWN (1996) oraz konsultanta zoologicznego polskiej edycji czasopisma „National Geographic”^[3].

W 1957 roku podczas wyprawy Warszawskiego Klubu Speleologicznego do jaskini Ptica Dupka w Bułgarii odkrył nowy gatunek ślimaka: Lindbergia (Spinophallus) umińskii RIEDEL 1960^[4]^[5]

W latach 1959–1960 uczestniczył jako kierownik naukowy w wyprawie jachtu Dar Opola na Morze Czerwone^[6]^[7]. Podczas prac prowadzonych na wyspach Archipelagu Dahlak odkrył nowy gatunek ślimaka Cerithidea dahlakensis, który po przekazaniu do Muzeum Historii Naturalnej w Londynie został opisany przez brytyjskiego malakologa H.E.J. Biggsa^[8]^[9].

W latach 1976–1989 uczestniczył w działaniach opozycji demokratycznej. Od 13 grudnia 1981 roku do 11 lipca 1982 roku był internowany kolejno w Białołęce, Jaworzu i Darłówku^[2]. W 2010 roku został odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski^[10]^[11], a w 2019 roku przez prezydenta Andrzeja Dudę Krzyżem Wolności i Solidarności^[12].

Publikacje (wybór)

Zwierzęta i kontynenty: zoogeografia popularna (Warszawa 1968)
Zwierzęta i oceany: popularna zoogeografia wód morskich (Warszawa 1976)
Ekologia, środowisko, przyroda: podręcznik dla szkół średnich (Warszawa 1995)
Życie naszej ziemi (Warszawa 1998)
Zwierzęta ziemi (tom XIII Wielkiej encyklopedii geografii świata, Poznań 1998)

Przypisy

↑ Edmund Kujawski (red.), Witold Grabski (red.): „Pochodem idziemy...” Dzieje i legenda Szkoły im. Stefana Batorego w Warszawie. Warszawa: Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im.Stefana Batorego w Warszawie, 2003, s. 114. ISBN 83-06-02325-0.
↑ ^a ^b Tomasz Umiński, Życiorys, 26 stycznia 2010, maszynopis niepublikowany, do użytku wewnętrznego Szkoły Wyższej Przymierza Rodzin.
↑ Tomasz Umiński – Autor. Księgarnia WSiP [online], sklep.wsip.pl [dostęp 2017-11-15] (pol.).
↑ A. Riedel, Die Gattung Lindbergia Riedel (Gastropoda, Zonitidae) nebst Angaben über Vitrea illyrica, „Annales Zoologici”, Polska Akademia Nauk, Instytut Zoologiczny, Warszawa 1960, s. 339.
↑ Species summary for Lindbergia uminskii [online], AnimalBase [dostęp 2024-11-27] (ang.).
↑ Bolesław Kowalski, Wyprawa „Koral”, Wydawnictwo Morskie, Gdynia 1962.
↑ Jerzy Knabe, Dar Opola na Morzu Czerwonym, „Żagle” 2010 nr 2, zob. też: https://web.archive.org/web/20100813165538/http://www.zagle.com.pl/artykul/czytaj/dar-opola-na-morzy-czerwonym,8711/.
↑ H.E.J. Biggs, Mollusca from the Dahlak Archipelago, Red Sea, „Journal of Conchology” 1965 nr 25, s. 337–341.
↑ Concha – Muszle w kolekcji Jacka Glanca | CONCHA – Jacek Glanc – muszle, muszla, mięczaki, ślimaki, Internetowy Klub Miłośnikow Muszli, Radzionków, konchologia, seashell ... [online], muszle.concha.pl [dostęp 2017-11-15] (pol.).
↑ Odznaczenia za zasługi dla Rzeczypospolitej. prezydent.pl, 2010-04-07. [dostęp 2012-12-21].
↑ M.P. z 2009 r. nr 17, poz. 223.
↑ Krzyż Wolności I Solidarności: Lista Osób Odznaczonych: Tomasz Umiński. [dostęp 2022-12-07].

Linki zewnętrzne

Dr hab. Tomasz Umiński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2012-12-20] .

[1] Edmund Kujawski (red.), Witold Grabski (red.): „Pochodem idziemy...” Dzieje i legenda Szkoły im. Stefana Batorego w Warszawie. Warszawa: Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im.Stefana Batorego w Warszawie, 2003, s. 114. ISBN 83-06-02325-0.

[zyciorys-2] Tomasz Umiński, Życiorys, 26 stycznia 2010, maszynopis niepublikowany, do użytku wewnętrznego Szkoły Wyższej Przymierza Rodzin.

[3] Tomasz Umiński – Autor. Księgarnia WSiP [online], sklep.wsip.pl [dostęp 2017-11-15] (pol.).

[4] A. Riedel, Die Gattung Lindbergia Riedel (Gastropoda, Zonitidae) nebst Angaben über Vitrea illyrica, „Annales Zoologici”, Polska Akademia Nauk, Instytut Zoologiczny, Warszawa 1960, s. 339.

[animalbase-5] Species summary for Lindbergia uminskii [online], AnimalBase [dostęp 2024-11-27] (ang.).

[6] Bolesław Kowalski, Wyprawa „Koral”, Wydawnictwo Morskie, Gdynia 1962.

[7] Jerzy Knabe, Dar Opola na Morzu Czerwonym, „Żagle” 2010 nr 2, zob. też: https://web.archive.org/web/20100813165538/http://www.zagle.com.pl/artykul/czytaj/dar-opola-na-morzy-czerwonym,8711/.

[8] H.E.J. Biggs, Mollusca from the Dahlak Archipelago, Red Sea, „Journal of Conchology” 1965 nr 25, s. 337–341.

[9] Concha – Muszle w kolekcji Jacka Glanca | CONCHA – Jacek Glanc – muszle, muszla, mięczaki, ślimaki, Internetowy Klub Miłośnikow Muszli, Radzionków, konchologia, seashell ... [online], muszle.concha.pl [dostęp 2017-11-15] (pol.).

[10] Odznaczenia za zasługi dla Rzeczypospolitej. prezydent.pl, 2010-04-07. [dostęp 2012-12-21].

[11] M.P. z 2009 r. nr 17, poz. 223.

[12] Krzyż Wolności I Solidarności: Lista Osób Odznaczonych: Tomasz Umiński. [dostęp 2022-12-07].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]