Tove Skutnabb-Kangas
| Tove Skutnabb-Kangas | |
|---|---|
| |
| Persona informo | |
| Naskiĝo | 6-an de julio 1940 en Helsinko |
| Morto | 29-an de majo 2023 (82-jaraĝa) en Lund |
| Lingvoj | angla • sveda • finna |
| Ŝtataneco | Finnlando 
|
| Familio | |
| Edz(in)o | Robert Phillipson
|
| Infano | Caspar Phillipson (en) 
|
| Okupo | |
| Okupo | lingvisto
|
| TTT | |
| Retejo | http://www.tove-skutnabb-kangas.org/ |
Tove SKUTNABB-KANGAS, (n. la 6-an de julio 1940 en Helsinko, m. la 29-an de majo 2023 en Lund) estis finna lingvisto kaj pedagogo.
Biografio
[redakti | redakti fonton]Ŝi verkis aŭ redaktis ĉirkaŭ 50 monografiojn kaj preskaŭ 400 artikolojn kaj libroĉapitroj en 46 lingvoj, pri edukado de minoritatoj, lingvaj homaj rajtoj, lingva genocido, disvastiĝo de la angla kaj pri la rilato inter biodiverseco kaj lingva diverseco. Ŝi precipe laboras pri la kondiĉoj de dulingveco.
Post lernado en Helsinko ŝi laboris ĉe instruista edukejo. Inter 1967 kaj 1968 ŝi laboris en Usono ĉe la nordika fakultato de universitato Harvard. Poste ŝi estis instruisto en Helsinko. De 1970 ŝi science laboras ĉe universitatoj en Finnlando en Danio. En 1976 ŝi doktoriĝis pri dulingveco. De 1995 ŝi instruas ĉe universitato Roskilde en Danio, kie ŝi jam de 1979 estis gasta esploristo. Nun ŝi emeritiĝis.[1]
Ŝia edzo estas la lingvisto Robert Phillipson, kun kiu ŝi kune publikigis, verkis librojn, artikolojn.
Lingvismo
[redakti | redakti fonton]Komence de la 1980-aj jaroj ŝi signife evoluigis la koncepton de "lingvismo" (lingve argumentita diskriminacio), per kiu ŝi ankaŭ konceptis la diskriminacion de minoritataj lingvoj. Ŝi kritikas kaj la neglekton de infanoj de fremda denaska lingvo (ekzemple turkaj infanoj en Germanio) kaj la malrespekton al dulingveco.
Verkaro pri lingva diskriminacio
[redakti | redakti fonton]Ŝi interalie verkis librojn rilate al la temo de lingva diskriminacio kaj lingvaj homaj rajtoj. Aliaj interesokamoj estis lingvaj homaj rajtoj, minoritata edukado, lingvo kaj potenco, ligoj inter biodiverseco kaj lingva diverseco, plurlingveco, lingvopolitiko, tutmonda disvastiĝo de la angla, integriĝo, etneco, lingve argumentita rasismo[2].
- Tove Skutnabb-Kangas, Robert Phillipson (Hrsg.): Linguistic Human Rights. Overcoming Linguistic Discrimination (= Contributions to the Sociology of Language. 67). Mouton de Gruyter, Berlin & New York 1995, ISBN 3-11-014878-1 (478 Seiten, Paperback).
- Miklós Kontra, Robert Phillipson, Tove Skutnabb-Kangas, Tibor Várady (Hrsg.): Language: A Right and a Resource. Approaching Linguistic Human Rights. Central European University Press, Budapest 1999, ISBN 963-9116-64-5.
- Tove Skutnabb-Kangas: Linguistic genocide in education ? or worldwide diversity and human rights? Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah, New Jersey & London 2000, ISBN 0-8058-3468-0.
Interesokampoj
[redakti | redakti fonton]- Lingvaj homaj rajtoj,
- edukado de minoritatoj,
- lingvo kaj povo,
- ligoj inter biodiverseco kaj lingva diverseco,
- plurlingvismo,
- lingva politiko,
- tutmonda (subtraha) disvastigo de la angla lingvo,
- integriĝo,
- etneco,
- rasismo (inkluzive lingvoeliminon, lingvistike argumentitan rasismon),
- genraj aferoj.
Literaturo
[redakti | redakti fonton]Robert Phillipson (Eld.): Rights to Language: Equity, Power and Education. Celebrating the 60th Birthday of Tove Skutnabb-Kangas[3], Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah, New Jersey & London 2000.
Galerio
[redakti | redakti fonton]-
-
Simpozio pri Lingvaj Rajtoj , Ĝenevo, 24-an de aprilo 2008
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Persona retejo de Tove Skutnabb-Kangas: www.tove-skutnabb-kangas.org
- Terralingua - Organizaĵo pri la ligiteco de kultura (lingva) kaj biologia diversecoj, kunfondita de Tove Skutnabb-Kangas
- Lingva Genocido en Edukado aŭ Tutmonda Diverseco kaj Homaj Rajtoj?
- esperante Bazaj informoj pri Tove Skutnabb-Kangas en la vikio de UEA
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ (angla) TOVE Anita SKUTNABB-KANGAS dr.phil. Curriculum vitae, Vivobiografio sur ŝia propra retejo.
- ↑ (eo, en, fi, sv) Tove Skutnabb-Kangas
- ↑ Traduko : Rajtoj je Lingvo, Justeco, Povo kaj Edukado. Celebrante la 60-an naskiĝdatrevenon de Tove Skutnabb-Kangas.