Treverer

D Treverer (latiin. Trēvir m. Sg., Trēverī Pl.) sind en keltische Stamm gsii, wo zwüschet em Rhii und de Maas im Tal vo de Mosel glebt hend. Ere Vorort isch Augusta Treverorum (hüt: Trier) gsii.

Gschicht

D Treverer werdet z erstmol vom Julius Cäsar gnennt: Im Joor 58 v. Chr. hend si em Cäsar d Meldig ggee, as sich Suebe dramöchid, de Rhii z öberschriite. De isch denn gege die atrete und het bi dere Glegehait grad ono d Treverer underworfe. Die sind aber a de Römer nöd grad fründli gsinnt gsii und hend ane 54 v. Chr. zäme mit de Eburone afange geg Römer chämpfe. E Joor spööter het de Trevererkönig Indutiomarus s Lager vom Cäsar agriffe, isch aber debii umchoo. Drufabe hend si sich ständig gege d Römer und au geg d Suebe müese weere. Ane 51 v. Chr. sind si endgültig zum Römische Riich gschlage wore. Doch da het ne nöd passt und ane 30 v. Chr. isch es zumene Uufstand gege d Römer cho, wo s Joor drufabe vom Marcus Nonius Gallus nidergschlage woren isch. De Chaiser Augustus (27 v.–14 n. Chr.) het d Kolonii Augusta Treverorum (hüt: Trier) gründet und zum Vorot vo de Treverer gmacht. Im Joor 21 n. Chr. isches nomol zumene erfolglose Uustand geg d Römer choo und vo 68 bis 70 hend si sich chräftig am Bataveruufstand bitailigt.

Sprooch

d Epona us Dalheim im Piet vo de Treverer

De Tacitus het gschribe, as d Treverer bhoptid, si saied Germane, wa aber nöd stimi und si sich dodemit as tatchräftige Stamm nume vo de trääge Gallier abgrenze möchtet. D Kultur und d Näme vo de Treverer sind au aidütig keltisch. Si hend Gallisch gredt und da no im 5. Joorhundert, wie de Hieronymos (347-419) bizügt: »D Galater hend nebetem Griechische, wo alli im Oste rede tüend, iri aigni Sprooch, recht äänli a dere vo de Treverer.«.

Kult

D Treverer hend e wichtigs Kultzentrum i de Stadt Augusta Treverorum ghaa und denebt no zimli vill a verschidnige Ort. Si hend de Mercurius Vassocaletis mit de Rosmerta vereert. De Chriegsgott isch de Mars Lenus gsii, wo au as Loucetius zäme mit de Nemetona agruefe woren isch. För d Gsundhait sind s Paar de Apollo Grannus und d Sirona zuständig gsii. D Arduinna isch d Göttin vo de Ardenne gsii, wo s Piet vo de Treverer ge Nord abgrenzt hend. Inere Schlucht i dem Bergzug isch au d Bäregöttin Artio verert wore. Natürli sind au d Rossgöttin Epona und anderi Gotthaite vo de Treverer vereert wore.

Büecher

• Wolfgang Binsfeld: Zum Namen der Treverer und der Stadt Trier, i: Trierer Zeitschrift 33 (1970), 35ff.