Vai al contenuto

Triàngol retàngol

Da Wikipedia.

C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn Emiliàn

Al triàngol retàngol indû a s vèd bèin 'l àngol drìt A, l'ipotenùśa ch'la gh'stà 'd in fròunt, i dū catēt e l'altèsa, che da 'l àngol drìt la rìva a caschèr in sìm'a l'ipotenùśa.

In dla giometrìa Evclidéa, al triàngol retàngol 'l è cal triàngol ch'al gh'à 'n àngol drìt. Al cô dal triàngol retàngol ch'al gh'stà 'd in fròunt, al s ciàma ipotenùśa, mèinter che chi èter dū cô i s ciàmen catēt. Per la règla dagli amśùri di àngol intèren 'd un triàngol, chi èter dū àngol mìa drìt, i se spartìsen l'ampièsa ch'a gh'armàgn a rivèr a 'l àngol piàt, a dìr che se 'l àngol piàt ed 180° 'l à bèle dê via 90° in dl àngol drìt, chi èter 90° ch'i gh'armàgnen i finiràn da na pert e da cl'ètra in chi èter dū àngol, che dòunca egl'ìn sèimper di àngol schisê.

Al só perìmeter e l'àrea

I àngol, i cô e 'l punti col só lettri ch'i i ciàmen.
Al triàngol retàngol al gh'à sèinper l'ipotenùśa ch'l'è anc al diàmeter dla circonferèinsa ch'la gh'sta subìt tachèda 'd fóra
Al triàngol retàngol cun la sircunferèinsa a lò inscrìta
Al triàngol retàngol cun la sircunferèinsa a lò sircuscrìta

Tulènd i só cô

  • Al só perìmeter 'l è pèr'a:
  • La só superfìsi (= 1/2 bêś x altèsa) l'è pèr'a:

Tulènd al râģ r dal serć inscrìt e n' cô

Tulènd al râģ R dal serć sircuscrìt e n' cô

Al râģ R dal serć a lò sircuscrìt, 'l è sèimper pèr'a la metê dla só ipotenùśa c, perchè al diàmeter 'd cal serć lè 'l è sèimper l'ipotenùśa própia lē (a gh'è un nùmer infinî 'd triàngol retàngol ch'i gh'àpien la stèsa ipotenùśa, dòunca per catèr al noster, a gh'vōl propi n'ètra indicasiòun, ch'la sia 'n cô, 'n àngol, n'altèsa, na biśetrìce, e via acsè. Cgnusènd anca ùn di dū catēt:

  • A cataròm al só perìmeter:
  • A cataròm la só àrea:

Vóś lighèdi

Noti e referèinsi

Èter progèt

Colegamèint estèren

Estratto da "https://eml.wikipedia.org/w/index.php?title=Triàngol_retàngol&oldid=121415"