Triftong
 |
Tot daen tied kan d'n inhaud van 't artikel veurnaam informatie misse of nog neet good in zie verbandj ligke. |
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
'ne Triftong is in de fonetiek 'n combinatie van ene kleenker en twieë haofkleenkers of dèkker twieë kleenkers en ene haofkleenker die deel oetmake van d'r zelfde lettergreep.
Van 'ne triftong is vrijwal altied ene van de kleenkers (miestal d'r middelste) beklemtoond en aoëpe (a, e, o), de twieë aander (haof)kleenkers zeunt oonbeklemtoond en mieë gesjlaoëte (i, u, j, w).
Triftongen in versjillende tale
[bewirk | brón bewèrke]Triftongen kaome neet vör in bieväörbeeld 't Nederlands en Frans, mae waal in bieväörbeeld 't Limburgs, de Chinese tale, 't Ingelsj, Sjpaans, Italiaans en Roemeens.
In taengestèlling toet diftonge, höbbe triftonge neet per diffenisie ein richting. Ze bestaon namelik oet drie elementen inplaats twieë, wodoor kómbinaasje wie äöpenendj en daonao sloetendj muuegelik zeen. In 't Limbörgs kómme triftonge mit ein richting zelfs neet veur (diftonge wie èi-j [e̞ɪ̯i̯], a-ouw [ɒɔ̯u̯] en eu-ee-oo [øe̯o̯] guuef 't neet op 't Plat).
Limbörgse triftonge
[bewirk | brón bewèrke]| Spèlling | IPA | Klemtoean | Richting | Veurkómme |
|---|---|---|---|---|
| ieëj | [iə̯i̯] | vallendj | centraliserendj, sloetendj | ó.a. Mofert |
| oaj, oeaj | [ua̯i̯ ~ uɑ̯i̯] | vallendj | äöpenendj, sloetendj | ó.a. Mofert |
| uiw | [øi̯u̯] | vallendj | sloetendj, huuegdjeharmonisch | Mofert |
| uuej, uëj | [ʉə̯i̯] | vallendj | centraliserendj, sloetendj | ó.a. Mofert |
| [øe̯i̯] | vallendj | huuegdjeharmonisch, sloetendj | ó.a. Mofert |
Notatie
[bewirk | brón bewèrke]In 't Internationaal Fonetisch Alfabet besjteunt gèng aparte symbole vör triftonge. In de plaatsj daovan wert eder element aafzoonderlek genoteerd.