Kontent qismiga oʻtish

Ukraina prezidenti

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Ukraina Prezidenti — Ukraina rahbari. Ukraina fuqarolari tomonidan toʻgʻridan-toʻgʻri saylovlarda besh yil muddatga saylanadi. Ukrainaning amaldagi rahbari Vladimir Zelenskiy hisoblanadi.

Ukraina Prezidentining konstitutsiyaviy maqomi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ukraina Konstitutsiyasining 102-moddasiga koʻra, Ukraina Prezidenti davlat boshligʻidir va uning nomidan ish yuritadi, davlat suvereniteti, Ukraina hududiy yaxlitligi, Ukraina Konstitutsiyasiga, inson va fuqaroning huquq va erkinliklariga rioya etilishini kafolatlaydi.

Ukraina Prezidenti boshqa vakillik vakolatiga ega boʻlishi, davlat organlarida yoki fuqarolar birlashmalarida lavozimni egallashi, shuningdek, foyda olishga qaratilgan boshqa haq toʻlanadigan yoki tadbirkorlik faoliyati bilan shugʻullanishi yoki korxonaning boshqaruv organi yoki kuzatuv kengashining aʼzosi boʻlishi qonunga muvofiq taʼqiqlanadi.

Ukraina Prezidentining oʻziga xos belgilari mavjud deb qaraladi.

Ukraina Prezidentining qasamyodi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Я, (ім’я та прізвище), волею народу обраний Президентом України, заступаючи на цей високий пост, урочисто присягаю на вірність Україні. Зобов'язуюсь усіма своїми справами боронити суверенітет і незалежність України, дбати про благо Вітчизни і добробут українського народу, обстоювати права і свободи громадян, додержуватися Конституції України і законів України, виконувати свої обов’язки в інтересах усіх співвітчизників, підносити авторитет України у світі.

Men (ism va familiyasi), xalqning xohish-irodasi bilan Ukraina Prezidenti etib saylangan holda, ushbu yuksak lavozimni egallab, Ukrainaning suvereniteti va mustaqilligini barcha harakatlarim bilan himoya qilishga, Vatan tinchligi va Ukraina xalqining farovonligi haqida gʻamxoʻrlik qilishga, fuqarolarning huquq va erkinliklarini himoya qilishga, Ukraina Konstitutsiyasiga rioya qilinishga va Ukraina qonunlari, barcha vatandoshlar manfaatlari yoʻlida oʻz burchlarimni bajarishga, Ukrainaning dunyodagi nufuzini oshirishga Ukrainaga tantanali ravishda sodiq qasamyod qilaman.


Milliy xavfsizlik va mudofaa sohasida

  • Ukraina Prezidenti lavozimi boʻyicha Ukraina Qurolli Kuchlarining Oliy Bosh Qoʻmondoni hisoblanadi;
  • Ukraina Qurolli Kuchlari va boshqa harbiy tuzilmalarning oliy qoʻmondonligini tayinlaydi va lavozimidan ozod qiladi, oliy harbiy unvonlarni beradi;
  • Ukraina Oliy Radasiga Ukraina mudofaa vazirini tayinlash va lavozimidan ozod etish toʻgʻrisida takliflar kiritadi;
  • Ukraina Milliy xavfsizlik va mudofaa kengashining shaxsiy tarkibini boshqaradi va shakllantiradi (Ukraina Prezidenti huzuridagi maxsus muvofiqlashtiruvchi organ, uning vazifalariga milliy xavfsizlik va mudofaa sohasidagi ijro etuvchi hokimiyat organlarining faoliyatini muvofiqlashtirish va nazorat qilish kiradi). Milliy xavfsizlik va mudofaa kengashining qarorlari Prezident farmonlari bilan amalga oshiriladi;
  • Ukraina Oliy Radasiga Ukraina Xavfsizlik xizmati raisini tayinlash va lavozimidan ozod etish toʻgʻrisida takliflar kiritadi („Ukraina Xavfsizlik xizmati toʻgʻrisida“gi qonunning amaldagi tahririga koʻra, ushbu organ Ukraina Prezidentiga boʻysunadi, uning tashkiliy tuzilmasini belgilaydi, uning faoliyati ustidan nazoratni amalga oshiradi, qoʻriqlash xizmati raisining oʻrinbosarlarini, shuningdek qoʻriqlash xizmati organlari va boʻlinmalari rahbarlarini raisning taqdimiga binoan lavozimga tayinlaydi va lavozimidan ozod qiladi;
  • „Ukraina milliy xavfsizligi asoslari toʻgʻrisida“gi qonunning amaldagi tahririga koʻra, davlat rahbari majburiy hujjatlar boʻlgan Ukraina Milliy xavfsizlik strategiyasi va Ukraina Harbiy doktrinasini ishlab chiqadi va tasdiqlaydi;
  • Ukraina Oliy Radasiga urush holatini eʼlon qilish toʻgʻrisidagi taklifni kiritadi va Ukrainaga qarshi qurolli tajovuz sodir boʻlgan taqdirda, Ukraina Qurolli Kuchlari va Ukraina qonunlariga muvofiq tuzilgan boshqa harbiy tuzilmalardan foydalanish toʻgʻrisida qaror qabul qiladi;
  • Ukrainaning davlat mustaqilligiga hujum tahdidi, xavf tugʻilgan taqdirda, qonun hujjatlariga muvofiq umumiy yoki qisman safarbarlik va Ukrainada yoki uning alohida hududlarida harbiy holat joriy etish toʻgʻrisida qaror qabul qiladi;
  • zarurat tugʻilganda Ukrainada yoki uning alohida hududlarida favqulodda holat joriy etish toʻgʻrisida qaror qabul qiladi, shuningdek, zarurat tugʻilganda Ukrainaning alohida hududlarini favqulodda ekologik vaziyat zonalari deb eʼlon qiladi[1].

Tashqi siyosat sohasida

  • xalqaro munosabatlarda davlatni namoyon qiladi, davlatning tashqi siyosiy faoliyatini boshqaradi, muzokaralar olib boradi va Ukraina nomidan xalqaro shartnomalar imzolaydi;
  • Ukraina Oliy Radasiga Ukraina tashqi ishlar vazirini tayinlash va lavozimidan ozod etish toʻgʻrisida takliflar kiritadi;
  • Ukrainaning boshqa davlatlar va xalqaro tashkilotlardagi diplomatik vakolatxonalari rahbarlarini tayinlaydi va chaqirib oladi hamda diplomatik unvonlar beradi; xorijiy davlatlarning diplomatik vakillarining ishonch yorliqlari va chaqirib olinadigan maktublarini qabul qiladi[1];
  • xorijiy davlatlarni tan olish toʻgʻrisida qarorlar qabul qiladi.

Ukraina Vazirlar Mahkamasi va mahalliy davlat hokimiyati organlari sohasida

  • Ukraina Konstitutsiyasining 83-moddasiga muvofiq tuzilgan Ukraina Oliy Radasidagi parlament fraksiyalari koalitsiyasining taklifiga binoan Ukraina Oliy Radasi tomonidan Ukraina Bosh vazirini tayinlash toʻgʻrisidagi taklifni shu kundan kechiktirmay kiritadi[2];
  • Ukraina Vazirlar Mahkamasining javobgarligi va Ukraina Oliy Radasi oldida ishonchsizlik toʻgʻrisidagi qarorni qabul qilish toʻgʻrisidagi masalani qoʻyish huquqiga ega;
  • Vazirlar Mahkamasining taqdimiga binoan mahalliy davlat hokimiyati organlari rahbarlarini lavozimga tayinlaydi va lavozimidan ozod qiladi;
  • mahalliy davlat hokimiyati va boshqaruvi organi rahbariga viloyat, tuman Kengashi tomonidan ishonchsizlik bildirilgan taqdirda uni isteʼfoga chiqarish toʻgʻrisida qaror qabul qiladi;
  • mahalliy davlat hokimiyati organlari rahbarlarining Ukraina Konstitutsiyasi va qonunlariga, Ukraina qonunchiligining boshqa hujjatlariga zid keladigan qarorlarini bekor qilishga haqli;
  • „Ukraina Vazirlar Mahkamasi toʻgʻrisida“gi qonunning amaldagi tahririga koʻra, davlat rahbari ham Vazirlar Mahkamasi majlislarida qatnashish va uning majlislari stenogrammasini olish huquqiga ega (bu ichki ishchi hujjat hisoblanadi).
Ukraina Prezidentining kichik muhri. 1999-yil.

Ukraina Xalq Respublikasining surgundagi prezidentlari

  • Andrey Livitskiy (1948-1954)
  • Stepan Vitvitskiy (1954-1965)
  • Ivan Bagryani (1965-1967)
  • Nikolay Livitskiy (1967-1989)
  • Nikolay Plavyuk (1989-1992)
Ukraina prezidentlari V. Yushchenko, L. Kuchma, L. Kravchuk (chapdan oʻngga). 2014-yil 28-yanvar, Ukraina Oliy Radasi.

Mustaqil Ukraina rahbarlari (1991-yildan)

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. Leonid Kravchuk (1991-1994)
  2. Leonid Kuchma (1994-2005)
  3. Viktor Yushchenko (2005-2010)
  4. Viktor Yanukovich (2010-2014)
  5. Petro Poroshenko (2014-2019)
  6. Volodimir Zelenskiy (2019-yildan hozirgi vaqtga qadar)

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ 1,0 1,1 Trebuetsya kontrassignatsiya ukazov so storoni premer-ministra i sootvetstvuyuщego ministra
  2. ↑ Soglasno zakonu „O Kabinete ministrov Ukraini“, statya 8 punkt 4

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Ukraina_prezidenti&oldid=3889155" dan olindi