Vesona

Vesona [ve'ʐunɒ] (en latin Vesunna, en francés Vésone) era la capitala romana dau pòble gallés daus Petrocorii. Se pensa que fuguet fondada en l'an -16. Partida de la província de Gàllia Aquitana, s'espandís aus segles I e II de nòstra era. Sus son emplaçament es venguda Periguers.

De l'epòca romana, Vesona garda los vestigis d'un anfiteatre (dins lo jardin çò-dich « de las Arenas »), mai las sòbras d'un temple (fanum) galloroman excepcionau, qu'era dedicat a la divessa de la ciutat. Demòra de queu monument una tor (cella) redonda (çò-dicha « La tor de Vesona »), que deviá èsser environada dins sa partida bassa d'una teulada sus colomnas, precedida d'un fronton triangular dins l'estil classic. Aquela architectura es un exemple remirable de sincretisme religiós entre las tradicions gallesas e las religions de la Roma antica.

Los vestigis d'una villà (çò-dicha daus Boquets) fugueren mes en valor en 2003 dins l'encastre d'un museu conçaubut per l'architecte aquitan Joan Nouvel.

Lòrs daus envasiments barbares en Gàllia dins las annadas 275-276, Vesona s'environa d'una muralha defensiva que s'acota sus l'anfiteatre transformat en bastion, que quauquas fondacions ne'n demòran.

En 418, la vila fai partida daus territòris cedits per l'emperador Onorius aus Visigòts. Puei, passa jos la dominacion politica daus Francs, vencedors daus Visigòts en 507.

Qu'es a la Nauta Edat Mejana que Vesona vendrá « La Ciutat », vila daus comtes de Perigòrd e daus avesques de Periguers. En 1240, fusionará emb lo borg vesin (e rivau) dau Puei Sent Front, per formar la vila de Periguers.