Vespedoj

Germana vespo: Vespedoj estas unu el la taksonaj grupoj de Aculeata.

Vespedoj, Vespidae, estas granda (preskaŭ 5000 specioj), diversa, kosmopolita familio de la subordo Apokrito (parto de la ordo Himenopteroj), entenanta preskaŭ ĉiujn la konatajn bonsociemajn vespojn (kiel Polistes fuscatus, Vespa orientalis kaj Vespula germanica) kaj multajn solemajn vespojn. Estas tamen kelkaj similaj insektoj, ankaŭ nomataj "vespoj", ne apartenantaj al Vespedoj (klarigoj estas troveblaj en la artikolo "vespo").

Ĉiu sociema vespokolonio enhavas ordinare po unu reĝinon kaj nombrajn laboristinojn kun variaj gradoj de fekundeco relative al la reĝino. En moderklimataj sociemaj specioj, kolonioj kutime daŭras po unu jaron, kaj mortas je la eko de la vintro. Novaj reĝinoj kaj maskloj estas produktitaj je la fino de la somero, kaj post pariĝado, la reĝinoj vintrumas en fendoj aŭ aliaj ŝirmitaj lokoj. La nestoj de solemaj specioj estas konstruitaj el koto, sed sociemaj vespoj uzas plantofibrojn, maĉatajn por formi kartonsimilan materialon. La specioj produktantaj mielon estas polenvektoroj kiuj kontribuas al la polenigo de kelkaj plantoj, kaj estas eblaj aŭ eĉ efektivaj polenigantoj, dum aliaj estas rimarkindaj predantoj de plaginsektaj specioj.

Subfamilioj

La familio Vespedoj entenas la sekvajn subfamiliojn:

• Solemaj vespoj:
  • Eumeninae
  • Euparagiinae (nur unu vivanta specio de solemaj vespoj)
  • Masarinae (solemaj vespoj produktantaj mielon)
• Sociemaj vespoj:
  • Polistinae
  • Stenogastrinae (nur en Sudazio kaj Nov-Gvineo)
  • Vespinae