Naar inhoud springen

Vlaams-Brabant

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Vlaams-Brabant
Provincie van België Vlag van België
Locatie van de provincie Vlaams-Brabant
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Hoofdstad Vlag Leuven Leuven
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
2.118,35 km² (2022)
70,94%
15,56%
13,5%
Coördinaten 50°55'0"NB, 4°35'0"OL
Bevolking (Bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid
1.196.773 (01/01/2024)
49,1%
50,9%
564,95 inw./km²
Leeftijdsopbouw
– 0-17 jaar
– 18-64 jaar
– 65 jaar en ouder
(01/01/2024)
20,4%
59,41%
20,18%
Buitenlanders 11,91% (01/01/2024)
Politiek
Gouverneur Jan Spooren (N-VA)
Coalitie N-VA
Open Vld
CD&V
Economie
Gemiddeld inkomen 23.527 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad 5,28% (jan. 2019)
Overige informatie
NIS-code 20001
ISO 3166 BE-VBR
Website www.vlaamsbrabant.be
Portaal  Portaalicoon   België
Stadhuis van Leuven.
De Sint-Martinusbasiliek te Halle
Het Kanaal Leuven-Dijle aan het sas te Kampenhout
Het hoofdgebouw van Brussels Airport te Zaventem anno 1974
Het begijnhof en de toren van de Onze-Lieve-Vrouwkerk te Aarschot
De monding van de Demer (links) in de Dijle (rechts) te Werchter
De Onze-Lieve-Vrouwbasiliek te Scherpenheuvel
Stadhuis van Zoutleeuw

Vlaams-Brabant (Frans: Brabant flamand), gelegen in het Vlaams Gewest, is de op een na kleinste van de Belgische provincies. In 1995 ontstaan uit de splitsing van Brabant, is het samen met Waals-Brabant de jongste provincie. Leuven fungeert als hoofdstad, andere noemenswaardige steden zijn Vilvoorde, Halle, Tienen, Diest en Aarschot. Het provincieloze Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt volledig omringd door Vlaams-Brabant.

Voor een begrip van de twee naamdelen in het toponiem "Vlaams-Brabant" moeten politieke en taalkundige aspecten beschouwd worden:

Vlaams verwijst naar het feit dat het om het Vlaamse gedeelte gaat van de voormalige provincie Brabant, die op 1 januari 1995 gesplitst werd. Vlaams-Brabant, op een paar dorpen na, zoals Liedekerke, Borchtlombeek en Opwijk, hoorde echter nooit tot het historisch Graafschap Vlaanderen. Maar sinds de 19de eeuw is Vlaams immers een verzamelnaam geworden die slaat op alle Nederlands sprekende gewesten in de Zuidelijke Nederlanden, meer bepaald in België. Daarvóór zou men van “Diets-Brabant” gesproken hebben in plaats van Vlaams-Brabant (en van “le Brabant romand” in plaats van Brabant wallon). Taalkundig wordt de benaming Vlaams in verband gebracht met watervloeden, zie het kopje Toponymie in het artikel Vlaanderen.

De naam Brabant verwijst naar de voormalige provincie Brabant en het gelijknamige hertogdom Brabant. Etymologisch te verklaren als een afgeleide van Braecbant. Dit is een samenvoeging van braec, wat broek of drassig land betekent, en bant dat streek betekent.[1] Het oorspronkelijke landgraafschap Brabant lag overigens ten westen van Brussel, ruwweg tussen de Dender en de Zenne, ook bekend als West-Brabant.

Zie Geschiedenis van Vlaams-Brabant voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De provincie ontstond nadat de oude provincie Brabant gesplitst werd langs de taalgrens in een Vlaams deel (Vlaams-Brabant), een Waals deel (Waals-Brabant). Door de verfransing van Brussel tijdens de 19de en vroege 20ste eeuw kregen 19 gemeentes in de agglomeratie in de loop der tijd een officieel tweetalig statuut. Deze gemeenten maken sinds de splitsing van Brabant niet langer deel uit van een provincie, en vormen samen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Deze scheiding voltrok zich op 1 januari 1995. De provincie Vlaams-Brabant behoort tot het Vlaams Gewest, de provincie Waals-Brabant tot het Waals gewest. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt volledig omsloten door Vlaams-Brabants grondgebied.

Sinds 2003 is het provinciebestuur gevestigd in het nieuwe provinciehuis in Leuven.

Het Zoniënwoud

De totale oppervlakte van de provincie bedraagt 2.106,13 km², de hoofdstad van de provincie is Leuven. De provincie heeft een langgerekte vorm en meet van oost naar west ongeveer 90 km, van noord naar zuid bedraagt de afstand in vogelvlucht ongeveer 40 km.

Het hoogste punt van de provincie is gelegen nabij het golfterrein van Sint-Genesius-Rode en bedraagt 142 m.[2]

De Grote Gete komt de provincie binnen nabij Hoegaarden. Vervolgens stroomt ze door Tienen, Oplinter, Neerlinter, Drieslinter naar Budingen, alwaar ze over korte afstand de grens vormt met Helen-Bos. De Kleine Gete komt de provincie binnen te Ezemaal, voorts liggen aan haar oevers de dorpen Eliksem, Wange, Overhespen, Orsmaal, Helen-Bos, Zoutleeuw en Budingen. In deze gemeente komen beide rivieren samen en vormen er de Gete die even boven Halen, in de provincie Limburg, in de Demer uitmondt. Ook de Velpe, die ontstaat in het broek van Opvelp (bij Opvelp), mondt uit in de Demer nabij Zelk. De Demer zelf komt de provincie in het oosten binnen nabij de stad Diest. Ze vervolgt haar weg langs Zichem en Aarschot om nabij Werchter in de Dijle te vloeien.

De bron van de IJse bevindt zich in het Zoniënwoud en meer bepaald op de grens van Sint-Genesius-Rode en Hoeilaart. Vervolgens stroomt het riviertje langsheen Overijse, Huldenberg en Loonbeek. Ten noordoosten van de dorpskern van Neerijse vindt de uitmonding van het riviertje in de Dijle plaats. Een derde rivier die in de Dijle uitmondt is de Laan. Deze kruist de provinciegrens te Tombeek, passeert vervolgens in het dorp Terlanen en mondt uit te Sint-Agatha-Rode. Ten slotte is er ook nog de Voer die in het Zoniënwoud nabij Tervuren ontspringt. Vervolgens stroomt deze via Bertem naar Egenhoven. Vanaf daar stroomt ze min of meer evenwijdig met de Dijle richting Leuven. Zeer dicht bij elkaar gelegen dringen ze Leuven-centrum binnen, alwaar er een zichtbare verbinding is met de loop van de Dijle nabij de Leuvense Ring. De Dijle zelf verlaat de provincie Waals-Brabant te Florival. Vervolgens stroomt ze langs Ottenburg, Sint-Agatha-Rode, Sint-Joris-Weert en Oud-Heverlee naar Leuven. In deze stad draagt ze ±40 % van haar water af aan de Leuvense vaart. Hieropvolgend stroomt ze via Wijgmaal en Rotselaar naar Werchter alwaar ze het water van de Demer ontvangt. Vervolgens verlaat ze de provincie te Keerbergen.

De Vrouwvliet ontspringt in Begijnendijk en stroomt door de dorpen Baal, Tremelo, Grootlo, aldaar hopt ie even over de provinciegrens naar Schriek om nog even terug te keren naar Vlaams-Brabant te Keerbergen alwaar ze definitief de provincie verlaat. De Mark stroomt door de gemeenten Herne en Galmaarden. Aldaar verlaat ze de provincie richting Oost-Vlaanderen. De Zenne ten slotte komt de provincie binnen te Lembeek en stroomt vervolgens langs Halle, Buizingen, Lot, Beersel, Ruisbroek en Drogenbos. Hier verlaat ze de provincie richting het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Ze verlaat dit gewest te Haren en stroomt vervolgens langs Vilvoorde, Eppegem, Weerde en Zemst. In deze gemeente verlaat ze de provincie richting Antwerpen. De Zenne wordt op provinciaal grondgebied gevoed door de Maalbeek te Grimbergen, de Tangebeek te Borgt, de Woluwe te Vilvoorde, de Geleytsbeek en de Linkebeek te Drogenbos en de Molenbeek te Lot. Alle genoemde rivieren behoren tot het stroomgebied van de Schelde en tezamen opgeteld vormen ze ±990 km waterweg.

De westelijke grens van de provincie wordt ter hoogte van de gemeentes Roosdaal, Liedekerke en Affligem gevormd door de Dender. Op de grens van Liedekerke en Affligem mondt de Bellebeek uit in de Dender. Deze beek zorgt voor de afwatering van grote delen van de volgende gemeentes: Liedekerke, Ternat, Affligem, Asse, Dilbeek, Lennik en Roosdaal.

Naast het reeds genoemde kanaal Leuven-Dijle (de Leuvense vaart) doorkruisen ook nog het Kanaal Charleroi-Brussel en het Zeekanaal Brussel-Schelde (die samen het ABC-Kanaal vormen) de provincie.

De pedologie stelt dat de bodem van de provincie in het oosten voornamelijk bestaat uit droge leemgronden en in het westen uit natte leemgronden en leemgronden op zand. De Noordelijke gemeentes hebben dan weer een natte zandleemgrond. Ten zuidoosten van Leuven is er een bijmenging van limonietzandsteen. Rond de grote rivieren (Zenne, Demer en Dijle) bestaat de bodem uit alluviale gronden.

De stratigrafie stelt dat de gesteenten in de provincie zich tijdens diverse tijdsvakken vormden. Zo stamt het oostelijke gedeelte van de provincie grotendeels uit het plioceen en het westelijke gedeelte dan weer grotendeels uit het oligoceen. Dit geldt eveneens voor de directe omgeving van Asse. Beide worden gerekend tot de podzolgronden (askleurige bodems). De samenvloeiing van Demer en Dijle (en bij uitbreiding de bedding van alle grote rivieren) ten slotte heeft haar oorsprong in het Holoceen.

De lithologie stelt dat het grootste deel van de bodemoppervlakte in de provincie uit tertiair en pleistoceen zand bestaat. De noordelijke rand van de provincie daarentegen bestaat uit tertiaire klei. De gronden nabij de belangrijkste rivieren bestaan uit rivieralluvia.

Geografische streken

[bewerken | brontekst bewerken]

Het grootste deel van de provincie maakt deel uit van de Brabantse leemstreek. Het noordwestelijke gedeelte wordt gerekend tot Zandlemig Vlaanderen. Het zuidwestelijke gedeelte tot het Pajottenland. Het noordoostelijke gedeelte behoort tot het Hageland (met enkele gemeenten, die op de noordelijke rechteroever van de Demer liggen, in de Zuiderkempen) en het zuidoostelijke gedeelte tot Droog Haspengouw. De centraal-noordelijke gemeenten ten slotte worden tot de Groentestreek gerekend.

Administratieve indeling

[bewerken | brontekst bewerken]

Vlaams-Brabant bestaat uit 65 gemeenten, waarvan 30 in het arrondissement Leuven en 35 in het arrondissement Halle-Vilvoorde.

Bevolking per arrondissement
[bewerken | brontekst bewerken]
Arrondissement Inwoners (1/1/2024) Opp. km² Inw./km²
Halle-Vilvoorde 669.330 942,93 709,8
Leuven 527.443 1.163,22 453,4
Provincie Vlaams-Brabant 1.196.773 2.106,13 568,2

Provinciedistricten

[bewerken | brontekst bewerken]

Door het Kiesdecreet van 2011[3] werd vanaf de provincieraadsverkiezingen 2012 de provincie opgedeeld in 2 kiesarrondissementen en 5 provinciedistricten:

Kiesarrondissementen Provinciedistrict Zetels
Halle-Vilvoorde Halle 21
Vilvoorde 19
Leuven Leuven 13
Diest 12
Tienen 7
TOTAAL 72

Gemeenten met een stadstitel hebben "(stad)" achter de naam.

Aangrenzende provincies

[bewerken | brontekst bewerken]
   Aangrenzende provincies   
        Antwerpen        
           
 Oost-Vlaanderen   Limburg 
           
 Henegouwen       Waals-Brabant       Luik 

Daarnaast ligt in het hart van de provincie het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Evolutie van het inwonertal sinds de creatie van de provincie

[bewerken | brontekst bewerken]

Inwonersaantal × 1000

  • Bron:NIS - Opm.: inwoneraantal op 1 januari

Evolutie van het inwonertal sinds 1831

[bewerken | brontekst bewerken]

Hieronder is de demografische evolutie weergegeven op basis van de gemeenten die deel uitmaken van de provincie zoals ze in 1995 gecreëerd werd.

Inwonersaantal × 1000

  • Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1981=volkstellingen; vanaf 1990= inwoneraantal per 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden
Jaar Aantal[4] Index (1992=index 100)
1992 976.956 100,0
1993 982.943 100,6
1994 989.252 101,3
1995 995.264 101,9
1996 999.185 102,3
1997 1.004.692 102,8
1998 1.007.882 103,2
1999 1.011.588 103,5
2000 1.014.704 103,9
2001 1.018.403 104,2
2002 1.022.821 104,7
2003 1.027.839 105,2
2004 1.031.904 105,6
2005 1.037.786 106,2
2006 1.044.133 106,9
2007 1.052.467 107,7
2008 1.060.168 108,5
2009 1.068.838 109,4
2010 1.076.924 110,2
2011 1.086.446 111,2
2012 1.094.751 112,1
2013 1.101.280 112,7
2014 1.107.266 113,3
2015 1.114.299 114,1
2016 1.121.693 114,8
2017 1.129.849 115,6
2018 1.138.489 116,5
2019 1.146.175 117,3
2020 1.155.843 118,3
2021 1.162.084 118,9
2022 1.173.440 120,1
2023 1.187.483 121,5
2024 1.196.773 122,5

Bevolkingsdichtheid

[bewerken | brontekst bewerken]

De bevolkingsdichtheid van het arrondissement Halle-Vilvoorde bedraagt 709,8 inw/km², voor het arrondissement Leuven bedraagt dit 453,4 inw/km². De dichtstbevolkte gemeenten (meer dan 1500 inw/km²) zijn Kraainem, Wezembeek-Oppem, Drogenbos, Wemmel, Vilvoorde en Leuven.

Bevolkingsdichtheid

Bevolkingssamenstelling

[bewerken | brontekst bewerken]
Bevolkingspiramide

De gemiddelde levensverwachting voor de Vlaams-Brabander torent boven het Vlaamse gemiddelde uit en bedraagt net geen 81 jaar.

Het aantal niet-Belgen in de provincie bedraagt ± 64.200 (oftewel 6,1% van de totale bevolking), in het arrondissement Leuven is dat 4,7% en in het arrondissement Halle-Vilvoorde 7,2%. Ruim 75% (48.150) van de niet-Belgen in de provincie zijn Europeanen, de overige 25% (16050) vertegenwoordigen de rest van de wereld. 14,3% heeft de Nederlandse nationaliteit, 10,1% heeft de Italiaanse, 8,7% de Franse, 9,8% de Britse, 7,7% de Spaanse of Portugese en 14,2% komt uit elders in Europa. Daarnaast komt 4% uit Noord-Amerika, 7,2% uit Azië (-Turkije), 5,5% uit Afrika (-Marokko), 1,7% uit Centraal- of Zuid-Amerika en ten slotte 6,3% uit Marokko of Turkije. De provincie telt 21,2% van het totale aantal niet-Belgen in Vlaanderen.

De enige officiële taal is het Nederlands. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vormt een officieel tweetalige enclave in Vlaams-Brabant, maar maakt er geen deel van uit. De verfransing van Brussel heeft zich uitgebreid tot in de Rand, waar in enkele gemeenten de Franstaligen taalfaciliteiten genieten. De laatste decennia vestigden er zich niet-geringe aantallen immigranten en buitenlanders. De groep inwijkelingen valt sociologisch en demografisch uiteen in vier grote groepen: (1) Nederlandstaligen die dichter bij hun werk in Brussel komen wonen of die precies uit Brussel vertrekken, (2) Franstaligen, eveneens afkomstig uit Brussel en ook uit Wallonië, (3) Noord-Amerikaanse en EU-burgers, werkzaam voor internationale bedrijven en Europese instellingen en dikwijls hier voor slechts enkele jaren, en (4) Noord-Afrikaanse en Turkse immigranten, die vaak ook eerst in Brussel gewoond hebben.

Het dialect is het Brabants. Dit wordt voornamelijk door de oudere generatie nog als omgangstaal gebruikt. In een groot deel van de provincie spreekt men Zuid-Brabantse dialecten zoals het Leuvens, waarin de ei, ij en ui als zeer wijde diftongen worden gerealiseerd. In het oosten van de provincie (Tienen en omgeving) hoort men echter Getelands, ofwel Brabants met Limburgse invloeden (zie ook Tiens).

Het provinciebestuur is gevestigd in Leuven en zetelt in het Provinciehuis. Bij het station van Leuven staat het Dirk Boutsgebouw met daarin het Vlaams Administratief Centrum (VAC) van de Vlaamse overheid.

Vlag Vlaams-Brabant Vlaams-Brabant Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente District
Administratief Niveau Vlag van Europa Europese Unie Vlag van België België Vlag Vlaanderen Vlaanderen Vlag Vlaams-Brabant Vlaams-Brabant Leuven
Halle-Vilvoorde
65 -
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur Districtscollege
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegenwoordigers
Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad Districtsraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring Vlaams-Brabant Leuven
Halle-Vilvoorde
Leuven, Diest, Tienen,
Halle, Vilvoorde
14 65 -
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads- Districtsraads-
Zie Lijst van gouverneurs van Brabant voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Nr. Gouverneur Ambtstermijn Partij
1 Lodewijk De Witte
(1954)
1995 2020 sp.a
2 Jan Spooren
(1969)
2020 heden N-VA

Adjunct van de gouverneur

[bewerken | brontekst bewerken]

De adjunct van de gouverneur ziet toe op de taalrechten van de Franstaligen in de zes faciliteitengemeenten rond Brussel. Het gaat om Drogenbos, Kraainem, Linkebeek, Sint-Genesius-Rode, Wemmel en Wezembeek-Oppem.

Nr. Adjunct Ambtstermijn Partij
1 Guy Desolre
(1939-2016)
1995 2005 PS
2 Valérie Flohimont (fr)
(1972)
2005[5] 2021 PS
2 Fabienne Walravens 2021[6] heden

Provincieraad en deputatie

[bewerken | brontekst bewerken]

De provincieraad van Vlaams-Brabant wordt elke zes jaar rechtstreeks verkozen, voor het eerst op 9 oktober 1994. Het dagelijks bestuur is in handen van de deputatie van de provincieraad. Die bestaat uit leden verkozen door de provincieraad en wordt voorgezeten door de gouverneur, die benoemd wordt door de Vlaamse Regering.

Legislatuur 2025-2030

[bewerken | brontekst bewerken]
Zetelverdeling provincieraad 2025-2030
3
5
2
4
7
10
5
10 
De 36 zetels zijn als volgt verdeeld:

Tijdens de 14 oktober 2018 werd opnieuw in twee kiesdistricten de provincieraad gekozen. In Halle-Vilvoorde koos men 20 zetels en in Leuven 16 zetels.

De deputatie wordt gevormd door een coalitie van N-VA, Open Vld en CD&V.

Legislatuur 2018-2024

[bewerken | brontekst bewerken]
Zetelverdeling provincieraad 2018-2024
6
3
2
5
7
10
3
10 
De 36 zetels zijn als volgt verdeeld:

Na de hervorming van 2017 telt de provincieraad slechts 36 leden, die op 14 oktober 2018 werden verkozen in twee kiesdistricten: Halle-Vilvoorde (20 zetels) en Leuven (16 zetels). Linda De Dobbeleer-Van den Eede is de voorzitter van de provincieraad.

De deputatie bestaat uit 4 leden en wordt gevormd door een coalitie van N-VA, Open Vld en CD&V:

Naam Partij Functie en bevoegdheden
Gunther Coppens N-VA Gedeputeerde
Toerisme, Platteland, Europa, Financiën, Onderwijs, Omgevingsvergunningen Halle-Vilvoorde: dossiers in eerste aanleg, Wonen, Vlabinvest, Vlaams beleid Griffie en protocol
Tom Dehaene CD&V Gedeputeerde
Landbouw en streekproducten, Provinciaal Plattelandscentrum Peerenbosch, Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant, Erfgoed, Mobiliteit, PIVO, Internationalisering / Europa, Omgevingsvergunningen: dossiers in beroep arrondissement Halle-Vilvoorde, Welzijn op het werk IDPB, Slimme regio, Steunpunt data & analyse, Buurt- en voetwegen, Juridische dienst, Provinciaal Comité ter bevordering van de Arbeid en Informatiebeleid
Ann Schevenels Open Vld Gedeputeerde
Economie en innovatie, Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, Ruimtelijk planning, VERA, informatica en informatieveiligheid, Uitleendienst, Provinciedomeinen en recreatie en Omgevingsvergunningen: organisatorische aspecten en dossiers in beroep voor arrondissement Leuven
Bart Nevens N-VA Gedeputeerde
Omgevingsvergunningen: dossiers in eerste aanleg voor het arrondissement Leuven, Communicatie, Waterlopen, Milieu en duurzaamheid, Dierenwelzijn, Personeel en organisatie, Gebouwen en patrimonium, Facilitair beheer, Mobiele onderhoudsploegen, Noord-Zuidwerking en Tekenkamer

Legislatuur 2012-2018

[bewerken | brontekst bewerken]
Zetelverdeling provincieraad 2013-2018
7
8
5
13
15
19
5
13 15 19 
De 72 zetels zijn als volgt verdeeld:

De provincieraad telde 72 zetels, verkozen op 14 oktober 2012 in de provinciedistricten Halle, Vilvoorde, Leuven, Diest en Tienen. An Hermans (CD&V) was voorzitter van de provincieraad in de eerste helft van de legislatuur, Chris Taes (CD&V) in de tweede helft.

De deputatie telde 6 leden en werd gevormd door een coalitie tussen CD&V, sp.a, Open Vld en Groen:

Verkiezingsuitslagen

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Kieskring Vlaams-Brabant voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Provincieraadsverkiezingen sinds 1994

[bewerken | brontekst bewerken]
Partij of kartel 1994[7] 2000 2006[8] 2012 2018
% Stemmen   |   Zetels % 75 % 84 % 84 % 72 % 36
CVP1 / CD&V2 / CD&V-N-VA3 27,691 23 23,871 22 29,353 25 19,502 15 17,62 7
VLD 1/ VLD-Vivant 2/ Open VLD3 19,931 17 24,551 21 19,202 17 16,803 13 15,43 5
SP 1/ sp.a-Spirit2 / sp.a3 16,681 13 14,241 12 16,202 14 12,103 8 9,03 3
Agalev1 / Groen!2 / Groen3 8,591 6 9,661 8 8,492 7 9,603 7 15,13 6
UF 7,11 5 6,91 6 7,95 6 7,10 5 5,4 2
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang1 9,021 6 11,991 10 18,222 15 6,702 5 8,62 3
PVDA1 / PVDA+2 0,701 0 0,591 0 0,322 0 1,202 0 2,31 0
N-VA - - - 25,80 19 25,3 10
VU1 / VU&ID2 6,801 5 6,672 5 - - -
Vivant - 1,51 0 - - -
ROSSEM 0,29 0 - - - -
W.O.W. 1,52 0 - - - -
Anderen(*) 1,71 - 0,27 1,20 1,2
Opkomst 93,15 92,52 94,00 91,14 92,32
Blanco/ongeldig 8,31 5,37 5,94 5,69 6,25
(*)1994: NF (0,55%), VVP (0,44%), UNIE (0,23%), B.E.B. (0,22%), N.W.P. (0,2%), SD (0,07%) / 2006: Nieuwe Partij (0,27%) / 2012: Piratenpartij (0,4%), BELG-UNIE (0,8%) / 2018: PRO Vlaanderen (0,5%), BUB Belgische Unie (0,4%), VOLUIT RESPECT! (0,3%) /

Federale Verkiezingen

[bewerken | brontekst bewerken]

Pas sinds het Vlinderakkoord in 2012, waarbij het Arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde definitief werd gesplitst, werd Vlaams-Brabant een provinciale kieskring, met name kieskring Vlaams-Brabant. Pas in 2014 werden hier voor het eerst op dit niveau Kamerverkiezingen gehouden.

Kamerverkiezingen sinds 2014
[bewerken | brontekst bewerken]
Partij of kartel 2014[9] 2019[10]
% Stemmen   |   Zetels % 15 % 15
N-VA 28,37 5 28,08 5
Open Vld 25,05 4 15,39 3
CD&V 16,53 3 13,73 2
Vlaams Belang 4,25 0 13,46 2
Groen 8,70 1 11,83 2
sp.a 11,96 2 9,47 1
PVDA+ 1,86 0 4,78 0
FDF → DéFI 2,27 0 2,04 0
ROSSEM 0,28 0 - -
Anderen(*) 0,72 1,23
Opkomst 87,60 88,22
Blanco/ongeldig 4,77 4,82

(*)2014: BUB-Belg.Unie (0,38%), PP (0,34%) /2019: BUB Belgische Unie (0,65%), PRO (0,58%)

Scholingsgraad

[bewerken | brontekst bewerken]

Van de 25- tot 34-jarigen is in de provincie 12,4% laaggeschoold en 50,8% hooggeschoold. In de categorie 65- tot 74-jarigen is 70,9% laaggeschoold en 12,8% hooggeschoold. De werkloosheidsgraad van de actieve bevolking bedroeg in 2007 5%.

Per provincie wordt er een assisenhof georganiseerd. Het is een rechtscollege dat belast is met het vonnissen van misdaden, politieke delicten en drukpersdelicten (uitgezonderd diegene in verband met xenofobie en racisme). Een hof van assisen bestaat uit twee afzonderlijke organen, namelijk 'het hof', dat bestaat uit een voorzitter, raadsheer in het Hof van Beroep, en uit twee assessoren (bijzitters), rechters in de rechtbank van eerste aanleg en de jury. Deze volksjury van twaalf gezworenen wordt bij elk proces opnieuw samengesteld. Tegen de uitspraak of het arrest van een assisenhof kan men niet in beroep gaan. Wel kan men in geval van procedurefouten in cassatie gaan bij het Hof van Cassatie. Procureur-generaal is Marc de le Court van het gerechtelijk gebied Brussel.

Vlag Vlaams-Brabant Vlaams-Brabant Supranationaal Nationaal Gerechtelijk gebied Provincies Arrondissementen Kantons
Gebied Vlag van Europa Europese Unie Vlag van België België Brussel Vlag Vlaams-Brabant Vlaams-Brabant Brussel
Leuven
37
Sociaal recht Hof van Justitie Hof van Cassatie Arbeidshof Arbeidsrechtbank
Handelsrecht Hof van Beroep Rechtbank van Koophandel Vredegerecht
Burgerlijk recht Rechtbank van eerste aanleg Vredegerecht / Politierechtbank
Strafrecht Hof van Beroep Assisenhof
Zie de categorie Flemish Brabant van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.