Vos
| Vos | |
|---|---|
| |
| 'n Rooivos (V. vulpes) lê in die sneeu | |
| Die blaf van 'n rooivos | |
| Wetenskaplike klassifikasie | |
| Koninkryk: | |
| Filum: | |
| Klas: | |
| Orde: | |
| Suborde: | |
| Familie: | |
| Families | |
'n Vos (genus Vulpes) is 'n klein roofdier van die familie van die Hondagtiges (Canidae) wat inheems is in Europa, Afrika, Asië en Noord-Amerika. In Suid-Afrika word net een egte vos, die silwervos of silwerjakkals (Vulpes chama), aangetref, wat soms met die bakoorjakkals (Otocyon megalotis) verwar word omdat albei spesies in die omgangstaal ook as draaijakkalse bekend staan.
Algemeen
[wysig | wysig bron]
Hoewel verskeie hondagtiges (familie Canidae) in die omgangstaal "vosse" genoem word, byvoorbeeld die poolvos (Alopex lagopus) en die woestynvos (Fennecus zerda), is slegs lede van die genus Vulpes egte vosse. Dit is klein roofdiere met groot, gepunte ore, 'n spits snoet en 'n lang, pluimvormige stert. Kenmerkend is ook die driehoekige kop en die ovaal, skuins geplaasde pupille.
Die kleur van die pels wissel van spesie tot spesie en ook binne dieselfde spesie. Vosse wat in woestyne en droë gebiede leef, is geler van kleur as die rooibruin vosse van die woude. Vosse kom in Europa, Afrika, Asië en Noord-Amerika voor.
Hulle leef alleen of in pare in gate in die grond wat deur hulself of deur ander diere gegrawe is. Die voedsel bestaan hoofsaaklik uit muise en woelmuise, maar sluit ook konyne, voëls, eiers, paddas, aas en vrugte in. Oor die algemeen jag vosse snags en maak daarby veral op hul reuk- en gehoorsintuie staat.
Europese vos
[wysig | wysig bron]Die vos met die grootste verspreidingsgebied is die Europese vos (Vulpes vulpes), wat net soos die jakkals in volksverhale die rol van die slu dier vertolk. Hy kom feitlik oor die hele Europa, in Noordwes-Afrika en in groot dele van Asië voor en is ook in Australië ingevoer. In Amerika kom 'n spesie voor wat volgens sommige dierkundiges tot dieselfde spesie as die Europese vos gereken word, terwyl ander hom as 'n spesie op sy eie beskou. Oor die algemeen is die Europese vos helderroesbruin van kleur met ’n wit keel en pens, maar heelwat kleurvariasies word ook aangetref.
Suid-Afrikaanse verteenwoordiger
[wysig | wysig bron]Die enigste vos wat in Suid-Afrika aangetref word, die silwervos, ook bekend as die silwerjakkals (Vulpes chama), is 'n klein dier met 'n skouerhoogte van sowat 30 cm en 'n massa van sowat 4 kg. Hy word oral in die droër gebiede aangetref, maar selde gesien omdat hy baie sku is en nie bedags sy skuilplek verlaat nie. Die algemene pelskleur is silwergrys en die stert eindig in 'n swart punt. Die silwerjakkals vreet hoofsaaklik insekte en vang net by uitsondering pluimvee of lammers. Die wyfie is 7 tot 8 weke lank dragtig en gewoonlik word 3 tot 5 kleintjies op 'n keer gebore.
Bakoorjakkals
[wysig | wysig bron]Die bakoorjakkals (Otocyon megalotis) is geen egte vos nie, maar ook geen egte jakkals nie en sommige dierkundiges klassifiseer hom in 'n afsonderlike subfamilie. Die opvallendste kenmerk van hierdie grysbruin dier is sy besonder groot, breë ore, wat wit is aan die binnekant.
Hy kom veral in die westelike dele van Suider-Afrika voor en leef alleen, in pare of selfs in familiegroepe. Hoewel hy eintlik ’n nagdier is, word hy ook dikwels bedags gesien. Die bakoorjakkals is 'n onskadelike dier wat hoofsaaklik insekte vreet. Vanweë sy gewoonte om op sy spoor terug te draai, word hy dikwels ook die draaijakkals genoem. Die naam word egter ook soms aan die silwerjakkals gegee, wat verwarrend kan wees.
Bronnelys
[wysig | wysig bron]- Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0-908409-70-2, volume 29, bl. 23
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Vos.
Wikispecies het meer inligting verwant aan Vos- (en) "Fox". Encyclopædia Britannica. Besoek op 10 Oktober 2019.
