Waldemar Świerzy
Waldemar Świerzy w latach 60. | |
Data i miejsce urodzenia |
9 września 1931 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
27 listopada 2013 |
Narodowość |
polska |
Język |
polski |
Dziedzina sztuki |
plakat, grafika |
Odznaczenia | |
Nagrody | |
Grand Prix Toulouse Lautrec (Paryż) |
Waldemar Świerzy (ur. 9 września 1931 w Katowicach, zm. 27 listopada 2013 w Warszawie[1]) – polski artysta plakatu, współtwórca polskiej szkoły plakatu.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Feliksa[2]. W latach 1947–1952 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (Wydział Grafiki w Katowicach). Malarstwa uczył się u prof. Rafała Pomorskiego, grafiki u prof. Józefa Mroszczaka. Po studiach przeniósł się do Warszawy, gdzie podjął pracę w dziale graficznym Wydawnictwa Artystyczno-Graficznego (później Krajowa Agencja Wydawnicza) oraz z Centralą Wynajmu Filmów (CWF), licznymi teatrami i wydawnictwami książkowymi. Od 1965 zajął się pracą dydaktyczną w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu jako kierownik Pracowni Grafiki Projektowej. W 1987 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. W 1994 objął pracownię plakatu na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych.
W latach 70. poświęcił się podróżom w celu propagowania nauki o plakacie. W 1970 prowadził wykłady dla grafików w Hawanie, w latach 1979–1980 na Uniwersytecie w Meksyku, w latach 1985–1986 w Hochschule der Kunste w Berlinie Zachodnim, w latach 1989–1990 w Kassel. Od 1966 był członkiem AGI (Alliance Graphique International).
Współpracował z miesięcznikiem „Ty i Ja”. Projektował głównie plakaty o tematyce kulturalnej (teatralne, filmowe, cyrkowe i muzyczne), a także prace o wymowie społecznej oraz propagujące sport. Autor ponad 1500 plakatów. Oprócz plakatów tworzył znaczki pocztowe, ilustracje do książek, a także okładki książek (ok. 400), płyt i czasopism[3]. Jego prace można zobaczyć m.in. w zbiorach Museum of Modern Art (MoMA) w Nowym Jorku, Stedelijk Museum w Amsterdamie, Staatliche Musseen i Kunstbiblothek w Berlinie, Ermitażu w Petersburgu, Institute of Contemporary Art w Londynie, Muzeum Narodowym w Poznaniu, Muzeum Plakatu w Wilanowie.
W latach 2003–2013 namalował cykl 49 portretów polskich władców tzw. Nowy poczet władców Polski. Obejmuje on polskich królów i książąt od Mieszka I do Stanisława Augusta Poniatowskiego. Ostatni portret ukończył na kilka dni przed swoją śmiercią[4].
Otrzymał wiele nagród za twórczość plastyczną, m.in. w 1959 otrzymał Grand Prix im. Toulouse-Lautreca na 1. Międzynarodowej Wystawie Plakatu Filmowego w Wersalu za plakat Czerwona Oberża, w 1962 na tej samej wystawie zdobył III nagrodę za plakat Dwa piętra szczęścia. W 1970 otrzymał I nagrodę Prix 10. Biennale de São Paulo. W 1975 i 1985 zdobył I nagrodę na Konkursie Plakatów Filmowych tygodnika „Hollywood Reporter” w Los Angeles (Ziemia obiecana i Psy wojny). W 1997 otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
Był członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi 2010[5].
Zmarł w Warszawie, pochowany w Alei Zasłużonych na cmentarzu Wojskowym na Powązkach[6] (kwatera FIV-tuje-12)[7].
W kulturze
[edytuj | edytuj kod]Jest bohaterem jednego z odcinków cyklu filmów dokumentalnych przedstawiających sylwetki polskich twórców plakatu (tytuł odcinka: Polnische Plakat Kunst. Waldemar Świerzy, 2008; autor cyklu: Robert Laus). Jest to pierwsza część cyklu dokumentalnego, którego tematem jest tzw. polska szkoła plakatu. Film ukazuje bohatera, który pracuje nad plakatem do sztuki teatralnej Nanghar Khal[8].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Złoty Krzyż Zasługi (22 lipca 1955)[2]
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (14 listopada 2006)[9]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ polskieradio.pl: Zmarł współtwórca polskiej szkoły plakatu Waldemar Świerzy. 2013-11-27. [dostęp 2013-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-27)].
- ↑ a b M.P. z 1955 r. nr 115, poz. 1488 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za osiągnięcia w pracy artystyczno-graficznej”.
- ↑ Ireneusz Pleskot , Plakaty Waldemara Świerzego - portret człowieka, artysty, pokolenia. W: ,,Krzyk ulicy - krzyk pokoleń. Mistrzowie i adepci polskiego plakatu" pod red. Kulpińskiej K., 2009 .
- ↑ PROJEKT [online], nowypoczet.pl [dostęp 2017-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-20] .
- ↑ Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego [online], onet.pl, 16 maja 2010 [dostęp 2014-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-20] .
- ↑ Jerzy S. Majewski, Tomasz Urzykowski. Narodowy Panteon na Powązkach. Sławne osoby pochowane w latach 2007–2017. „Gazeta Stołeczna”, s. 11, 27 października 2017.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2024-09-24] .
- ↑ Nie żyje Waldemar Świerzy – Kultura – WP.PL. wp.pl, 2013-11-27. [dostęp 2018-04-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-10)].
- ↑ Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [dostęp 2024-09-24] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Waldemar Świerzy, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-09-24] .
- Jacek Marczyński: Waldemar Świerzy nie żyje. rp.pl, 2013-11-27. [dostęp 2013-11-28].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Waldemar Świerzy – biografia na portalu NiezlaSztuka.net
- Waldemar Świerzy, plakaty
- Polish Poster Gallery: Waldemar Świerzy
- Waldemar Świerzy Galeria Plakatu w Warszawie
- O filmie Polnische Plakat Kunst. Waldemar Świerzy
- Waldemar Świerzy w galerii plakatu filmowego Filmoteki Narodowej „Gapla”
- Prace Waldemara Świerzego w krakowskiej Galerii Sztuki Attis
- Członkowie grupy ST-53
- Laureaci Nagrody im. Tadeusza Trepkowskiego
- Ludzie urodzeni w Katowicach
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Polscy graficy
- Polscy malarze współcześni
- Polscy plakaciści
- Polscy projektanci znaczków pocztowych
- Urodzeni w 1931
- Zmarli w 2013