Wallenhorst

**Wallenhorst**
Gemeente in Duitsland
	;
Situering
Deelstaat	Nedersaksen
Landkreis	Osnabrück
Coördinaten	52° 21′ NB, 8° 1′ OL
Algemeen
Oppervlakte	47,17 km²
Inwoners ; (31-12-2020)	22.907 ; (486 inw./km²)
Hoogte	88 m
Burgemeester	Otto Steinkamp (partijloos)
Overig
Postcode	49134
Netnummer	05407
Kenteken	OS, BSB, MEL, WTL
Gemeentekernen	4 Ortsteile
Gemeentenr.	03 4 59 033
Website	www.wallenhorst.de
Locatie van Wallenhorst in Osnabrück
Portaal	Duitsland

Wallenhorst is een plaats in de Duitse deelstaat Nedersaksen, gelegen in het Landkreis Osnabrück. De gemeente telt 22.907 inwoners.^[1] Naburige steden zijn onder andere Bad Essen, Bad Iburg en Bad Laer.

Indeling van de gemeente

De gemeente bestaat uit vier grote dorpen, die tussen Osnabrück aan de zuidkant en Bramsche aan de noordkant liggen. Dit zijn van noordwest naar zuidoost:

Hollage, 9.487 inw. per 22/11/2017
Wallenhorst, 4.887 inw., beide ten noorden van de A1 afrit Osnabrück Nord
Lechtingen, 4.714 inw.
Rulle, 4.648 inw. beide ten zuiden van de A1.

Totaal 23.736 inwoners (bron: Website gemeente Wallenhorst). Van de christenen onder hen is ca. 75% rooms-katholiek. Het gemeentehuis staat in Wallenhorst.

Ligging, verkeer, vervoer

Langs de westgrens van de gemeente stroomt het riviertje de Hase noordwaarts. De gemeente ligt in een bosrijk en heuvelachtig gebied, het Teutoburger Woud. Hier zijn mooie wandelingen en fietstochten mogelijk. De gemeente ontplooit ook initiatieven, om bij zowel inwoners als bezoekers het fietsen te stimuleren.

Parallel aan de oostkant van de Hase loopt het Stichkanal Osnabrück, dat van de binnenhaven van Osnabrück in het zuiden via twee sluizen, waarvan één in het gemeentegebied, noordwaarts loopt en bij Bramsche in het Mittellandkanaal uitkomt. Aan dit kanaal ligt binnen de gemeentegrenzen een jachthaven.

Wallenhorst heeft geen spoorwegstation. Het dicht bij Hollage gelegen dorp Halen in de westelijke buurgemeente Lotte heeft dat wel. Het ligt aan de spoorlijn van Osnabrück naar Bremen. Er stoppen alleen stoptreinen. Er rijden frequent bussen van alle vier de Wallenhorster dorpen naar Osnabrück Hauptbahnhof v.v.

Per auto is de gemeente goed te bereiken over de A1 afrit 70 Bramsche/Osnabrück Nord, in het dorp Wallenhorst, van hier is het over de Bundesstraße 68 (vierbaans) negen km zuidwaarts naar het centrum van Osnabrück.

Aan de zuidoostgrens van Wallenhorst, op de grens met stadsdeel Pye (Osnabrück) verheft zich de 188 m hoge Piesberg. Deze wordt grotendeels ingenomen door een grote kalksteengroeve. Op de hellingen van deze heuvel is ook een arboretum ingericht.

Economie

De gunstige ligging nabij de Autobahn heeft ertoe geleid, dat zich op de diverse bedrijventerreinen in de gemeente veel midden- en kleinbedrijf, waaronder vrij veel softwarebedrijfjes, hebben gevestigd. Ook de zandsteengroeve, waarvan een gedeelte in de gemeente is gelegen, biedt veel werkgelegenheid. Ten slotte wonen in de gemeente duizenden forensen, die werken of studeren in Osnabrück.

Geschiedenis

Zoals blijkt uit de aanwezigheid van megalieten, te verbinden met de Trechterbekercultuur (ca. 3500-2800 v.C.), was het gebied van de gemeente Wallenhorst al in de Jonge Steentijd bewoond. In Rulle ligt de Wittekindsburg, een ringwalvesting uit de vroege middeleeuwen. De Wittekindsburg ligt ongeveer een kilometer ten zuidoosten van de Helmichsteine. Dit bouwwerk stamt niet uit de tijd van de Saksenoorlogen. Archeologisch onderzoek heeft uitgewezen, dat de versterking pas in de 9e en 10e eeuw, dus één à twee eeuwen na de dood van Widukind in gebruik was. De Oude St.Alexanderkerk, gewijd aan Alexander van Rome, in Wallenhorst zou in opdracht van Karel de Grote zijn gebouwd op het fundament van een heidens heiligdom. Vast staat, dat er in 851 al een kerkje op deze plaats stond. In het midden van de 19e eeuw werd deze te klein, en rondom de in 1891 in gebruik genomen nieuwe parochiekerk ontstonden daarna woonwijken (Neues Dorf). Deze Nieuwe Alexanderkerk staat naast de Anna-kapel (zie onder). Op een locatie met de naam Bokholt nabij Wallenhorst werd in de 15e eeuw de Anna-kapel gebouwd. Op deze plek werden binnen het Prinsbisdom Osnabrück in de 15e en 16e eeuw in de open lucht vergaderingen tussen adel, geestelijkheid en burgerij gehouden, waarbij ook geschillen werden beslecht. In de 16e eeuw begon men, op de Piesberg steenkool te winnen, aanvankelijk in dagbouw. De kwaliteit van de steenkool bleek zeer goed. Van de 18e eeuw tot 1898 werd de steenkool in ondergrondse mijnen gedolven. Verder werd er vanaf de 19e eeuw kalksteen uit een steengroeve in de Piesberg opgedolven. Verwacht wordt, dat tussen 2020 en 2040 de groeve uitgeput zal zijn. Dan blijven er grote gaten in het landschap van de Piesberg achter. De gemeenten Wallenhorst en Osnabrück, en de exploitanten van de groeve, hebben inmiddels een landschapsplan uitgewerkt. Daarin zijn afspraken voor o.a. natuurherstel en recreatie in dit gebied vastgelegd.

In Rulle bestond van 1247 tot 1803, toen alle kloosters in Duitsland gesloten werden, een nonnenklooster der cisterciënzer orde. In 1347 zou zich in de kloosterkerk een wonder van het Heilig Bloed hebben voorgedaan. Sindsdien was Rulle, vooral in de 16e en 17e eeuw, een tamelijk druk bezocht bedevaartoord. Ook tegenwoordig wordt Rulle hierom nog wel eens door pelgrims bezocht. Van 1927-1930 werd de voormalige kloosterkerk zo ingrijpend verbouwd, dat in feite sprake was van nieuwbouw.

Landmeetkunde

Aan de Neue Alexanderkirche te Wallenhorst is een ijkpunt voor de Duitse officiële geodesie (hoogte- en afstandsmeting) aangebracht. Dit meetpunt is vanwege de betrouwbaarheid een van de twee belangrijkste in zijn soort in geheel Duitsland.

Zgn. geodetisch leveling- of nivellementspunt aan de gevel van de Nieuwe St. Alexanderkerk
Informatiepaneel over het nivellementspunt

Bezienswaardigheden

De gemeente ligt in een bosrijk en heuvelachtig gebied, het Teutoburger Woud. Hier zijn mooie wandelingen en fietstochten mogelijk.
De Oude St.Alexanderkerk in Wallenhorst is een zeer oud religieus monument. Het is doorgaans op zondagmiddagen te bezichtigen.
In Ortsteil Rulle ligt de megaliet Helmichsteine, (Sprockhoff-Nr. 908), onderdeel van de Straße der Megalithkultur.
Het arboretum en het uitzichtplatform op de Piesberg
Fraaie vakwerkboerderij Hollager Hof (1656; herbouwd met de originele balken in 1997), dorpshuis van Hollage
Windmolen van Lechtingen (in 1987 gerestaureerd): hier vindt jaarlijks op Tweede Pinksterdag een groot dorpsfeest plaats
Het schilderachtige dal van het beekje de Nette met de watermolen, die nog maalvaardig is