Waluta

Waluta (wł. valuta „wartość” z łac. valere „być silnym, mieć moc”), jednostka monetarna – nazwa pieniądza obowiązującego w danym państwie. Nazwę tę stosuje się przede wszystkim w kontekście wymiany międzynarodowej. Waluta jest wtedy środkiem rozliczeniowym (czyli miernikiem wartości) oraz środkiem regulowania płatności (należności i zobowiązań) w transakcjach międzynarodowych. Skrótowe oznaczenie waluty (np. GBP), to ustandaryzowany, trzyliterowy kod przyjęty przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną (ISO). Dwie pierwsze litery oznaczają kraj, w którym dana waluta obowiązuje (np. GB – Great Britain), a trzecia to zazwyczaj inicjał danej waluty (P – Pound).

Charakterystyka

Współcześnie w prawie wszystkich państwach świata istnieje tylko jedna podstawowa jednostka monetarna oraz jakaś jednostka mniejsza, zwana zdawkową (najczęściej jest to jedna setna, rzadziej tysięczna, inne stosunki są bardzo rzadkie: np. w Mauretanii i na Madagaskarze jest to jedna piąta, w Wietnamie i w Chińskiej Republice Ludowej – jedna dziesiąta, która potem ponownie dzieli się na dziesięć jednostek drugiego rzędu), a wszystkie banknoty i monety są okrągłymi wielokrotnościami tych jednostek – 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100 (czasem występują też półokrągłe – 3, 15, 25) itd. W prawie każdym państwie, gdzie najmniejszą jednostką jest jedna setna, całkowita liczba nominałów będących jednorazowo w obiegu wynosi 15 (np.: 0,01, 0,02, 0,05, 0,10, 0,20, 0,50, 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500). W przypadku państw, gdzie waluta ma tylko wartości całkowite lub inflacja wymusza rezygnację z niskich wartości, ten zakres odpowiednio się przesuwa (np.: 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500, 1000, 2000, 5000, 10000, 20000, 50000) tak, aby w obiegu zawsze była podana liczba nominałów, chociaż są wyjątki, np.: w Czechach – 12 nominałów, w Polsce – 14 nominałów do czasu wprowadzenia do obiegu banknotu 500 zł. Od 10 lutego 2017 roku w Polsce w obiegu jest 15 nominałów.

Waluta jest wtedy środkiem rozliczeniowym (czyli miernikiem wartości) oraz środkiem regulowania płatności (należności i zobowiązań) w transakcjach międzynarodowych.

O walucie krajowej mówimy, gdy mamy na myśli jednostkę monetarną danego kraju (ale tylko taką, która występuje na rynku międzynarodowym). Walutę zagraniczną rozumiemy natomiast jako zagraniczny środek płatniczy, środki i instrumenty monetarne używane do dokonywania płatności i transferów pieniężnych z jednego obszaru walutowego do drugiego. Do waluty zagranicznej zalicza się zagraniczne monety, banknoty, depozyty w bankach zagranicznych oraz inne zagraniczne płynne, krótkookresowe roszczenia finansowe.

Aby jednostka monetarna danego kraju stała się walutą w obrocie międzynarodowym, musi być wymienialna na inne waluty (zobacz: wymienialność waluty).

O tym jaki jest stosunek wymiany między dwiema walutami (w tym krajowa wobec zagranicznej) informuje kurs walutowy. Waluty są przedmiotem obrotu na rynkach (kursy są więc ustalane w sposób rynkowy). Dla oficjalnych transakcji oraz celów informacyjnych banki centralne ustalają i ogłaszają krajowe kursy wymiany walut (np. EBC, NBP).

Rodzaje walut

Spośród obecnie istniejących walut największe znaczenie mają: dolar amerykański, euro, frank szwajcarski, funt brytyjski, yuan oraz jen japoński.

Waluty można klasyfikować w różny sposób, jednakże najczęściej dzieli się je ze względu na ich znaczenie w międzynarodowych stosunkach finansowych na:

• waluty twarde – waluty wymienialne praktycznie w każdym miejscu i czasie (np. dolar amerykański)
• waluty słabe (miękkie) – waluty o ograniczonej wymienialności, nie wolno ich wywozić z kraju, bądź też ich wywóz podlega dużym restrykcjom (np. dinar tunezyjski).

Waluty poszczególnych państw

Europa

Jednostki zdawkowe

(Kursywą oznaczono jednostki monetarne państw Unii Europejskiej przed wprowadzeniem euro oraz wcześniejsze waluty innych państw przed ostatnią zmianą, np. przed denominacją). Zobacz też: strefa euro.

• Albania – 1 lek = 100 qindarek (ALL)
• Andora – 1 diner = 100 centymów (ADD), 1 euro = 100 centów (EUR) (1 frank francuski = 100 centymów, 1 peseta hiszpańska = 100 centymów)
• Austria – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 szyling austriacki = 100 groszy) (ATS)
• Belgia – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 frank belgijski = 100 centymów) (BEF)
• Białoruś – 1 rubel = 100 kopiejek (BYR)
• Bośnia i Hercegowina – 1 marka transferowa = 100 fenigów (BAM)
• Bułgaria – 1 lew = 100 stotinek (BGN)
• Chorwacja – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 kuna = 100 lip) (HRK)
• Czarnogóra – 1 euro = 100 centów (EUR)
• Czechy – 1 korona czeska = 100 halerzy (CZK)
• Dania – 1 korona duńska = 100 øre (DKK)
• Estonia – 1 euro = 100 centów (EUR) / (1 korona estońska = 100 senti) (EKK)
• Finlandia – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 marka fińska = 100 penni) (FIM)
• Francja – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 frank francuski = 100 centymów) (FRF)
• Grecja – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 drachma = 100 lepta) (GRD)
• Hiszpania – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 peseta = 100 centimos) (ESP)
• Holandia – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 gulden floren = 100 centów) (NLG)
• Irlandia – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 funt irlandzki = 100 pensów) (IEP)
• Islandia – 1 korona islandzka = 100 aurar (ISK)
• Kosowo – 1 euro = 100 centów (EUR)
• Liechtenstein – 1 frank szwajcarski = 100 centymów (CHF)
• Litwa – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 lit = 100 centów) (LTL)
• Luksemburg – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 frank luksemburski = 100 centymów) (LUF)
• Łotwa – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 łat = 100 santimów) (LVL)
• Macedonia Północna – 1 denar = 100 deni (MKD)
• Malta – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 lira maltańska = 100 centów) (MTL)
• Mołdawia – 1 lej mołdawski = 100 banów (MDL)
• Monako – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 frank francuski = 100 centymów) (FRF)
• Niemcy – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 marka niemiecka = 100 fenigów) (DEM)
• Norwegia – 1 korona norweska = 100 øre (NOK)
• Polska – 1 złoty = 100 groszy (PLN) – dawniej PLZ
• Portugalia – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 escudo portugalskie = 100 centavos) (PTE)
• Rosja – 1 rubel rosyjski = 100 kopiejek (RUB)
• Rumunia – 1 lej = 100 banów (RON)
• San Marino – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 lir włoski = 100 centesimów) (ITL)
• Serbia – 1 dinar serbski = 100 para (CSD)
• Słowacja – 1 euro = 100 centów (EUR) / (1 korona słowacka = 100 halerzy) (SKK)
• Słowenia – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 tolar = 100 stotinov) (SIT)
• Szwajcaria – 1 frank szwajcarski = 100 rappów (centymów) (CHF)
• Szwecja – 1 korona szwedzka = 100 öre (SEK)
• Ukraina – 1 hrywna = 100 kopiejek (UAH) (do 1996 karbowaniec)
• Watykan – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 lir włoski = 100 centesimów) (ITL)
• Węgry – 1 forint = 100 fillerów (HUF)
• Wielka Brytania – 1 funt szterling = 100 pensów (GBP)
• Włochy – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 lir włoski = 100 centesimów) (ITL)

Azja

Jednostki zdawkowe

• Afganistan – 1 afgani = 100 pul (AFN)
• Arabia Saudyjska – 1 rial saudyjski = 100 halali (SAR)
• Armenia – 1 dram = 100 luma (AMD)
• Azerbejdżan – 1 manat = 100 gapików (AZM)
• Bahrajn – 1 dinar Bahrajnu = 1000 filsów (BHD)
• Bangladesz – 1 taka bengalska = 100 pajs (paisa) (BDT)
• Bhutan – 1 ngultrum = 100 czetrum (BTN)
• Brunei – 1 dolar Brunei = 100 centów (BND)
• Chiny – 1 yuan = 10 jiao = 100 fenów (CNY)
• Cypr – 1 euro = 100 centów (EUR) (1 funt cypryjski = 100 centów = 1000 milów) (CYP), 1 nowa lira turecka = 100 guruszy (TRY)
• Filipiny – 1 peso filipińskie = 100 centavos (PHP)
• Gruzja – 1 lari = 100 tetri (GEL)
• Indie – 1 rupia indyjska = 100 pajs (paisa) (INR)
• Indonezja – 1 rupia indonezyjska = 100 senów (IDR)
• Irak – 1 dinar iracki = 1000 filsów (IQD)
• Iran – 1 rial = 100 dinarów (IRR)
• Izrael – 1 szekel = 100 agorot (ILS)
• Japonia – 1 jen = 100 sen = 1000 rinów (JPY)
• Jemen – 1 rial jemeński = 100 filsów (YER)
• Jordania – 1 dinar jordański = 1000 filsów (JOD)
• Kambodża – 1 riel kambodżański = 100 senów (KHR)
• Katar – 1 rial Kataru = 100 dirhamów (QAR)
• Kazachstan – 1 tenge = 100 tiyn (KZT)
• Kirgistan – 1 som = 100 tiyin (KGS)
• Korea Południowa – 1 won południowokoreański = 100 czonów (KRW)
• Korea Północna – 1 won północnokoreański = 100 czonów/junów (KPW)
• Kuwejt – 1 dinar kuwejcki = 1000 filsów (KWD)
• Laos – 1 kip = 100 at (LAK)
• Liban – 1 funt libański = 100 piastrów (LBP)
• Malediwy – 1 rupia malediwska = 100 lari malediwskich (MVR)
• Malezja – 1 ringgit = 100 senów (MYR)
• Mjanma – 1 kiat = 100 pia (MMK)
• Mongolia – 1 tugrik = 100 mongów (MNT)
• Nepal – 1 rupia nepalska = 100 pajs (paisa) (NPR)
• Oman – 1 rial = 100 baiza (OMR)
• Pakistan – 1 rupia pakistańska = 100 pajs (paisa) (PKR)
• Singapur – 1 dolar singapurski = 100 centów (SGD)
• Sri Lanka – 1 rupia lankijska = 100 centów (LKR)
• Syria – 1 funt syryjski = 100 piastrów (SYP)
• Tadżykistan – 1 somoni = 100 diramów (TJS)
• Tajlandia – 1 baht = 100 satangów (THB)
• Republika Chińska (Tajwan) – 1 dolar tajwański = 100 centów (TWD)
• Timor Wschodni – 1 dolar amerykański = 100 centów (USD)
• Turcja – 1 lira turecka = 100 kuruszy (TRY)
• Turkmenistan – 1 manat turkmeński = 100 tenge (TMM)
• Uzbekistan – 1 sum (UZS)
• Wietnam – 1 đồng = 10 hào = 100 xu (VND)
• Zjednoczone Emiraty Arabskie – 1 dirham = 100 filsów (AED)

Ameryka

Jednostki zdawkowe

• Antigua i Barbuda – 1 dolar wschodniokaraibski = 100 centów (XCD)
• Argentyna – 1 peso argentyńskie = 100 centavos (ARS)
• Bahamy – 1 dolar bahamski = 100 centów (BSD)
• Barbados – 1 dolar Barbadosu = 100 centów (BBD)
• Belize – 1 dolar Belize = 100 centów (BZD)
• Boliwia – 1 boliviano (peso boliwijskie) = 100 centavos (BOB)
• Brazylia – 1 real = 100 centavos (BRL)
• Chile – 1 peso chilijskie = 100 centavos (CLP) (do 1975 1 escudo chilijskie = 100 centesimos)
• Dominika – 1 dolar wschodniokaraibski = 100 centów (XCD)
• Dominikana – 1 peso dominikańskie = 100 centavos (DOP)
• Ekwador – 1 dolar amerykański = 100 centów (USD) (do 2000 1 sucre = 100 centavos) (ECS)
• Grenada – 1 dolar wschodniokaraibski = 100 centów (XCD)
• Gujana – 1 dolar gujański = 100 centów (GYD)
• Gwatemala – 1 quetzal = 100 centavos (GTQ)
• Haiti – 1 gourde = 100 centymów (HTG)
• Honduras – 1 lempira = 100 centavos (HNL)
• Jamajka – 1 dolar jamajski = 100 centów (JMD)
• Kanada – 1 dolar kanadyjski = 100 centów (CAD lub CAN)
• Kolumbia – 1 peso kolumbijskie = 100 centavos (COP)
• Kostaryka – 1 colon = 100 centymów (CRC)
• Kuba – 1 peso kubańskie = 100 centavos (CUP)
• Meksyk – 1 peso meksykańskie = 100 centavos (MXN)
• Nikaragua – 1 złota cordoba = 100 centavos (NIO)
• Panama – 1 balboa = 1 dolar amerykański = 100 centesimos (PAB)
• Paragwaj – 1 guarani = 100 centymów (PYG)
• Peru – 1 sol = 100 centymów (PEN)
• Saint Kitts i Nevis – 1 dolar wschodniokaraibski = 100 centów (XCD)
• Saint Lucia – 1 dolar wschodniokaraibski = 100 centów (XCD)
• Saint Vincent i Grenadyny – 1 dolar wschodniokaraibski = 100 centów (XCD)
• Salwador – 1 dolar amerykański = 100 centów (USD)
• Stany Zjednoczone – 1 dolar amerykański = 100 centów (USD)
• Surinam – 1 dolar surinamski = 100 centów (SRD) (do 2004 1 gulden surinamski = 100 centów) (SRG)
• Trynidad i Tobago – 1 dolar Trynidadu i Tobago = 100 centów (TTD)
• Urugwaj – 1 peso urugwajskie = 100 centesimos (UYU)
• Wenezuela – 1 bolivar = 100 centymów (VEB)

Afryka

Jednostki zdawkowe

• Algieria – 1 dinar algierski = 100 centymów (DZD)
• Angola – 1 kwanza = 100 lwei (AOA)
• Benin – 1 frank CFA = 100 centymów (XOF)
• Botswana – 1 pula = 100 tebe (BWP)
• Burkina Faso – 1 frank CFA = 100 centymów (XOF)
• Burundi – 1 frank burundyjski = 100 centymów (BIF)
• Czad – 1 frank CFA = 100 centymów (XAF)
• Demokratyczna Republika Konga – 1 frank kongijski = 100 centymów (CDF)
• Dżibuti – 1 frank dżibutyjski = 100 centymów (DJF)
• Egipt – 1 funt egipski = 100 piastrów = 1000 milimów (EGP)
• Erytrea – 1 nakfa (ERN)
• Etiopia – 1 birr = 100 centów (ETB)
• Gabon – 1 frank CFA = 100 centymów (XAF)
• Gambia – 1 dalasi = 100 bututów (GMD)
• Ghana – 1 cedi = 100 pesewa (GHC)
• Gwinea Równikowa – 1 frank CFA = 100 centymów (XAF)
• Gwinea – 1 frank gwinejski = 100 centymów (GNF)
• Gwinea Bissau – 1 frank CFA = 100 centymów (XOF)
• Kamerun – 1 frank CFA = 100 centymów (XAF)
• Kenia – 1 szyling kenijski = 100 centymów (KES)
• Komory – 1 frank CFA = 100 centymów (KMF)
• Kongo – 1 frank CFA = 100 centymów (XAF)
• Lesotho – 1 loti = 100 lisente (LSL)
• Liberia – 1 dolar liberyjski = 100 centów (LRD)
• Libia – 1 dinar libijski = 1000 dirhamów (LYD)
• Madagaskar – 1 ariary = 5 iraimbilanja (MGA)
• Malawi – 1 kwacha = 100 tambala (MWK)
• Mali – 1 frank CFA = 100 centymów (XOF)
• Maroko – 1 dirham = 100 franków (MAD)
• Mauretania – 1 ouguiya = 5 khoum (MRO)
• Mauritius – 1 rupia maurytyjska = 100 centów (MUR)
• Mozambik – 1 metical = 100 centavos (MZM)
• Namibia – 1 dolar namibijski = 100 centów (NAD)
• Niger – 1 frank CFA = 100 centymów (XOF)
• Nigeria – 1 naira = 100 kobo (NGN)
• Południowa Afryka – 1 rand = 100 centów (ZAR)
• Republika Środkowoafrykańska – 1 frank CFA = 100 centymów (XAF)
• Republika Zielonego Przylądka – 1 escudo = 100 centavos (CVE)
• Rwanda – 1 frank rwandyjski = 100 centymów (RWF)
• Senegal – 1 frank CFA = 100 centymów (XOF)
• Seszele – 1 rupia seszelska = 100 centów (SCR)
• Sierra Leone – 1 leone = 100 centów (SLL)
• Somalia – 1 szyling somalijski = 100 centów (SOS)
• Suazi – 1 lilangeni = 100 centów (SZL)
• Sudan – 1 funt sudański = 100 piastrów = 1000 milimów (SDG)
• Sudan Południowy – 1 funt południowosudański = 100 piastrów = 1000 milimów (SSP)
• Tanzania – 1 szyling tanzański = 100 centymów (TZS)
• Togo – 1 frank CFA = 100 centymów (XOF)
• Tunezja – 1 dinar tunezyjski = 1000 milimów (TND)
• Uganda – 1 szyling ugandyjski = 100 centów (UGX)
• Wybrzeże Kości Słoniowej – 1 frank CFA = 100 centymów (XOF)
• Wyspy Świętego Tomasza i Książęca – 1 dobra (waluta) = 100 centavos (STD)
• Zambia – 1 kwacha = 100 ngwee (ZMK)
• Zimbabwe – 1 dolar amerykański = 100 centów, 1 yuan chiński = 10 jiao = 100 fenów

Australia i Oceania

Niezależne państwa	dolar amerykański (Federacja Mikronezji, Wyspy Marshalla, Palau) • dolar australijski (Australia, Kiribati, Nauru, Tuvalu) • dolar nowozelandzki • dolar Fidżi • kina papuaska • tala samoańska • paʻanga tongijska • vatu vanuatuańskie • dolar Wysp Salomona
Posiadłości australijskie	dolar australijski (Norfolk, Wyspa Bożego Narodzenia, Wyspy Kokosowe)
Posiadłość brytyjska	dolar nowozelandzki (Pitcairn)
Posiadłości francuskie	frank CFP (Nowa Kaledonia, Polinezja Francuska, Wallis i Futuna)
Posiadłości nowozelandzkie	dolar nowozelandzki (Niue, Tokelau, Wyspy Cooka)
Posiadłości amerykańskie	dolar amerykański (Guam, Mariany Północne, Samoa Amerykańskie)

Jednostki zdawkowe

• Australia – 1 dolar australijski = 100 centów
• Federacja Mikronezji – 1 dolar USA = 100 centów
• Fidżi – 1 dolar Fidżi = 100 centów
• Kiribati – 1 dolar australijski = 100 centów
• Nauru – 1 dolar australijski = 100 centów
• Nowa Zelandia – 1 dolar nowozelandzki = 100 centów
• Palau – 1 dolar USA = 100 centów
• Papua-Nowa Gwinea – 1 kina = 100 toea
• Samoa Zachodnie – 1 tala = 100 sene
• Tonga – 1 paʻanga = 100 seniti
• Tuvalu – 1 dolar australijski = 100 centów
• Vanuatu – 1 vatu = 100 centymów
• Wyspy Marshalla – 1 dolar USA = 100 centów
• Wyspy Salomona – 1 dolar Wysp Salomona = 100 centów

Waluty terytoriów zależnych oraz waluty nieoficjalne lub obecnie nieużywane

Europa

• Albania – frank albański (do 1947)
• Austria – korona austro-węgierska (1918–24), od 1919 oficjalnie zwana w Austrii „koroną austriacką”
• Austro-Węgry – korona austro-węgierska
• Bośnia i Hercegowina – dinar Bośni i Hercegowiny (przed 1998)
• Chorwacja – dinar chorwacki (1991–94)
• Czarnogóra – perper (od 1914)
• Czechosłowacja – korona czechosłowacka (CSK)
• Czechy i Morawy – korona Protektoratu Czech i Moraw
• Estonia – marka estońska
• Królestwo Galicji i Lodomerii – gulden
• getto łódzkie – marka
• Gibraltar – funt gibraltarski i funt szterling
• Guernsey – funt Guernsey i funt szterling
• Jersey – funt Jersey i funt szterling
• Jugosławia – dinar jugosłowiański (YUD)
• Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców – dinar Królestwa SHS
• Księstwo Warszawskie – talar
• Liechtenstein – heller (od 1920)
• Litwa – talon
• łotewska SRR – rubel łotewski
• Malta – funt maltański (1963–79), szyling maltański (przed 1963)
• Naddniestrze – rubel naddniestrzański
• Niemiecka Republika Demokratyczna – marka NRD (DDM)
• Polska – marka polska (1916–24)
• Republika Rzymska – paolo
• Szkocja – funt szkocki i funt szterling
• Trzecia Rzesza – Reichsmark
• Ukraińska SRR – rubel ukraiński
• Węgry – pengő (do 1946)
• Wielka Brytania – szyling brytyjski (do 1971)
• Wolne Miasto Gdańsk – gulden gdański (1923–24), marka gdańska (1922–23)
• Wyspy Jońskie – drachma Wysp Jońskich
• Wyspa Man – funt manx i funt szterling
• Wyspy Owcze – korona Wysp Owczych
• ZSRR – rubel radziecki (SUR)

Azja

• Armeńska SRR – rubel armeński
• Azerbejdżańska SRR – rubel azerski
• Borneo Północne – dolar Borneo Północnego
• Buchara – tenge Buchary (przed 1920)
• Borneo Północne – dolar Borneo Północnego
• Bucharska Ludowa Republika Radziecka – rubel Buchary (od 1922)
• Cejlon – rupia cejlońska
• Chiny – złota jednostka celna (od 1930), dolar chiński (około 1928)
• Cypr Północny – funt północnocypryjski
• Czeczenia – nahar
• Górski Karabach – dram Górskiego Karabachu
• Gruzińska SRR – rubel gruziński
• Holenderskie Indie Wschodnie – rupia Indii Holenderskich (od 1944), gulden Indii Holenderskich (1930–42)
• Indochiny Francuskie – piastr Indochin Francuskich
• Jemen Demokratyczny – dinar południowojemeński
• Jemen Północny – rial północnojemeński
• Malaje – dolar malajski
• Makau – pataca
• Nowa Gwinea Holenderska – gulden Nowej Gwinei Holenderskiej
• Sarawak – dolar Sarawaku
• Tadżycka SRR – rubel tadżycki
• Tatarstan – rubel Tatarstanu
• Tybet – tam tybetański
• Wietnam Południowy – đồng południowowietnamski
• Zakaukaska FSRR – rubel zakaukaski

Ameryka

• Antyle Holenderskie – gulden antylski
• Argentyna – austral (1985–90)
• Aruba – florin arubański
• Bahamy – szyling bahamski (około 1936)
• Brazylia – cruzeiro (1942–93)
• Curaçao – gulden Curaçao
• Duńskie Indie Zachodnie – frank Duńskich Indii Zachodnich
• Falklandy – funt falklandzki i funt szterling
• Gujana Francuska – frank Gujany Francuskiej
• Martynika – frank Martyniki
• Peru – inti

Afryka

• Afryka Południowo-Zachodnia – szyling Afryki Południowo-Zachodniej
• Angola – escudo angolskie (1956–73), angolar (1926–52)
• Biafra – funt Biafry i szyling Biafry
• Brytyjska Afryka Wschodnia – szyling Brytyjskiej Afryki Wschodniej
• Francuska Afryka Równikowa – frank Francuskiej Afryki Równikowej
• Francuska Afryka Zachodnia – frank Francuskiej Afryki Zachodniej
• Francuskie Terytorium Afarów i Isów – frank Francuskiego Terytorium Afarów i Isów
• Gwinea – sylis (1971–85)
• Gwinea Portugalska – escudo gwinejskie
• Gwinea Równikowa – ekuele gwinejskie (1975–80), peseta gwinejska (1969–74)
• Katanga – frank katangański
• Kongo Belgijskie – frank Konga Belgijskiego
• Libia – funt libijski (przed 1972)
• Madagaskar – frank malgaski (przed 2005)
• Maroko Francuskie – frank marokański
• Niemiecka Afryka Wschodnia – rupia Niemieckiej Afryki Wschodniej
• Palestyna – funt palestyński
• Reunion – frank Reunionu
• Rodezja – dolar rodezyjski
• Rodezja i Nyasaland – funt Rodezji i Nyasalandu
• Rodezja Południowa – funt południorodezyjski
• Somaliland – szyling Somalilandu
• Trypolitania – lir trypolitański
• Wyspa Świętej Heleny – funt Świętej Heleny
• Zair – zair (od 1981), makuta (przed 1981)
• Zanzibar – rupia Zanzibaru

Australia i Oceania

• Australia – funt australijski (przed 1983)
• Nowa Kaledonia – frank CFP (od 1969), frank kaledoński (przed 1969)
• Nowa Zelandia – funt nowozelandzki
• Wyspy Cooka – dolar Wysp Cooka i dolar nowozelandzki

Międzynarodowe jednostki rozliczeniowe

• Sztabka złota
• European Currency Unit (ECU)
• Europejska Jednostka Rozrachunkowa
• Specjalne prawa ciągnienia
• Rubel transferowy
• Rubel clearingowy
• SUCRE

Linki zewnętrzne

• Tabela kursów walut z odnośnikiem do tabel archiwalnych (na stronie NBP)
• Kursy walut w czasie rzeczywistym (Na stronie Investing.com)