Przejdź do zawartości

Wejeska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wejeski

Wejeska (fr. Veilleuse) – stojąca lampka nocna używana równocześnie do podgrzewania napojów.

W skład wejeski wchodziła podstawka z jednym lub kilkoma otworami, imbryczek z przykrywką i miseczka. Otwory w podstawce umożliwiały wstawienie do wewnątrz świeczki lub lampki olejnej. Lampka dawała słabe światło[1]. Pierwsze takie przedmioty miały podstawkę w kształcie walca, często zwężającego się ku górze, późniejsze przybierały formy architektoniczne, figuralne, zoomorficzne lub antropomorficzne. Imbryczki często miały wydłużone dno[2]. Wykonane były z różnych materiałów, ale najczęściej z majoliki lub porcelany[2][1].

Wejeski były popularne w dobie rokoka, wykonywane również w XIX wieku[1]. Często były bogato zdobione ornamentem lub malarsko[1]. Do dekoracji stosowano też technikę litofanii, gdzie cienka płytka z nieszkliwionej porcelany lub szkło matowe ozdobione wklęsłym reliefem przy podświetleniu dają światłocieniowy obraz[2].
Rodzajem wejeski są też zegary ze szklaną lub metalową ażurową tarczą podświetlaną lampką olejną umieszczoną za nią[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d red. Kubalska-Sulkiewicz Krystyna, Bielska-Łach Monika, Manteuffel-Szarota Anna, Słownik Terminologiczny Sztuk Pięknych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007
  2. a b c d red. Jendryczko Małgorzata, Sztuka Świata, tom 18, Warszawa: Arkady, 2013, ISBN 978-83-213-4727-1