Wikipedia:Neutrale standpunt-riglyne

Neutrale standpunt is 'n amptelike beleid van Wikipedia.

Elke mens het sy eie siening of standpunt oor enige saak. Al sien 99% van die wêreld se mense dinge presies soos u dit insien, bly dit steeds moontlik dat daar baie ander sienswyses kan bestaan wat redelikerwys gehuldig kan word. 'n Voorbeeld hiervan is oor wat dit beteken om liberaal te wees. Sommige mense reken dat dit 'n politiese uitgangspunt beskryf wat beteken dat die regering aktief moet ingryp om sosiale regverdigheid te verseker, terwyl ander die teenoorgestelde mening huldig, naamlik dat om liberaal te wees beteken dat 'n mens daarna strewe om indiwiduele vryheid te maksimeer en die rol van die regering so klein as moontlik probeer hou. Die vraag is nou kan 'n sinvolle artikel beide sulke standpunte jeens die begrip Liberalisme erken? Die antwoord is ja en die doel van die artikel is om aan u te toon hoe die doelwit bereik kan word.

Eerstens: Onderhandel neutraliteit met andere

Die eerste element wat aangespreek moet word tydens die onderhandeling van kwessies waar vooroordeel bestaan is om te erken dat u 'n standpunt het en dan te probeer verstaan wat die oorsprong is van daardie siening. Soms is die eerste vertrekpunt 'n kwessie van, "Maar almal wat ek ken glo dit". Wanneer u egter saam met iemand anders saamwerk aan die skryf van 'n artikel wat 'n anderste mening huldig is dit baie belangrik om bewyse ter stawing te kan lewer. Dit sluit nie net bewyse ter stawing van u siening nie maar ook bewyse van hoeveel ander mense u sienswyse deel en wie hulle is. Inligting soos dié stel medeskrywers en deelnemers aan gesprekke in staat om praktiese besluite te maak. Dit sluit in kwessies soos of 'n sekere sienswyse eerste genoem word of dat beide sienings dieselfde gewig moet dra in die artikel. Verder kan daar ook besluit word dat sekere sieninge in 'n verskillende artikel tuishoort en dan oor die titel wat sodanige artikel behoort te dra.

Woordeienaarskap

'n Algemene geskilpunt vir uitgerekte Neutrale Standpuntdebatte is die geloof dat 'n sekere groep "besitreg" op 'n woord het en daarom die alleenreg het om dit te definieer:

"Die woord liberalisme is deur politieke filosowe bedink. Politieke filisowe is die kenners van liberalisme en nie één van hulle glo dat liberalisme dieselfde ding is as libertynisme nie."

Die feit bly egter staan dat baie woorde veelvuldige betekenisse kan hê. Dit kan wees dat 'n woord 'n anderse betekenis in 'n ander konteks kan verkry, of dat verskillende groepe verskillende bedoelinge het wanneer hulle 'n woord gebruik. Die feit dat die regsgesinde Russiese nasionalistiese party die Liberale Demokratiese Party genoem word, maak nie sin as die normale verklarings van die woord in 'n woordeboek in ag geneem word nie. Die oorspronklike Liberale se standpunte wanneer dit opgeweeg word teen die verklarings in 'n woordeboek maak egter ook nog minder sin. In 'n ensiklopedie verdien die idees waarin baie mense glo of eens op 'n tyd in geglo het om respekvol hanteer te word. Baie van die probleme kan opgelos word deur gebruik te maak van 'n meganisme wat ons gebruik om dubbelsinnigheid aan te spreek.

Terselfdertyd beteken die feit dat u verskil met die manier hoe 'n woord gebruik word of gedefinieer word nie outomaties dat daar 'n neutraliteitsprobleem bestaan nie. U moet ook verseker dat u aansprake oor alternatiewe gebruike beide beduidend en bewysbaar is deur van die nodige toeskrywings en aanhalings gebruik te maak.

Toeskrywing en aanhaling

'n Toeskrywing spesifiseer wie 'n sekere aanspraak ondersteun. In die voorbeeld:

"Die meeste Afrikaanse musikante beskou Anton Goosen as die vader van Afrikaanse popmusiek" soos aangetoon in 'n meningspeiling deur De Kat tydskrif (fiktiewe voorbeeld).

word die aanspraak dat Anton Goosen as die vader van Afrikaanse popmusiek beskou word, aan die "meeste Afrikaanse musikante" toegeskryf.

'n Aanhaling dui aan die leser waar hulle kan soek om te bevestig dat die aanspraak juis is. Die onderstreepte gedeelte in die bostaande voorbeeld verteenwoordig die aanhaling (wat byvoorbeeld die naam en/of skakel kan wees van/na 'n betroubare publikasie wat hierdie data bevat).

Gebruik omsigtigheid met veralgemeende toeskrywings ("Kritici sê..."). Hierdie soort toeskrywings moet liefs vermy word aangesien dit aansprake minder onduidelik of -omstrede kan laat lyk as wat hulle in werklikheid is. Oor die algemeen moet u probeer om so spesifiek as moontlik wees wanneer u 'n aanspraak aan iemand toeskryf.

Sien: wikipedia:Haal bronne aan, Wikipedia:Verifieerbaarheid

Neutrale bewoording

Aansprake met 'n neutale bewoording bevat gewoonlik 'n nouer weerspieëling van die waarheid as dit objektief beskou word. Een so 'n voorbeeld is:

"In 1989 het Drs. Stanley Pons en Martin Fleischman van die Universiteit van Utah die wêreld geskok deur bekend te maak dat hulle 'n manier ontdek het om energie op te wek uit kernfusie wat naby aan kamertemperatuur plaasvind."

Baie min wetenskaplikes glo dat Pons en Fleischmann se verslag akkuraat was en nog minder dat die aansprake verantwoordelik was en daar sou waarskynlik min mense wees wat die aanspraak in die vorige sin sou betwis. "[...] die wêreld geskok [...]" is egter waarskynlik meer dramaties gestel en minder akkuraat as sou die stelling as volg gelees het: "[...] die wetenskaplike gemeenskap [...]" geskok. Dit is maar een voorbeeld van hoe moeilik dit soms kan wees om 'n artikel werklik objektief te bewoord.

'n Politieke voorbeeld is die status van die stad Jerusalem. Die regering van Israel beskou die stad as die land se hoofstad, maar baie ander regerings erken dit nie as sulks nie en het selfs so ver gegaan as om hulle ambassades elders in te rig. Geskille oor die status van die stad het warm debatte op die Engelse Wikipedia ontlont. Die feite hierbo gestel kon almal egter mee ooreenstem. Die oplossing is dus, Bly by die feite.

Wanneer 'n feit nie algemene kennis is nie of as die inligting oorgedra word 'n subjektiewe oordeel verteenwoordig, soos die resultaat van 'n spesifieke meningspeiling, behoort die inligting toegeskryf en aangehaal word.

Aantygings

Toeskrywing en aanhaling is veral belangrik waar aantygings teen 'n persoon gemaak word. Beskou die aantyging "Michael Jackson is 'n kindermolesteerder". 'n Goeie manier om so 'n situasie te hanteer kan as volg daar uitsien:

"Die seun se ma het Jackson beskuldig dat hy sy bed met die seun gedeel het en dit 'kindermolestering' genoem"

Dit verteenwoordig 'n beter beskrywing van die feite aangesien die deel van 'n bed met 'n kind nie dieselfde beteken as "kindermolestering" in die meeste mense se oë nie, al sou die meeste mense saamstem dat dit hoogs onvanpas is. As "kindermolestering" egter in die pers genoem word en dit nuus word, moet dit nie uitgelaat word nie. Die oplossing is soos met ander omstrede aansprake om die aantyging in aanhalings te stel en te identifiseer wie dit gesê het. Die bewoording is veral baie sensitief hier, wees dus versigtig en bewus daarvan dat baie aantygings dikwels nie die volle waarheid weerspieël of heeltemal ongegrond is nie. Mense wat beskuldigings maak mag dalk bewyse hê vir 'n oortreding, maar kan nogtans oordrewe bewoording gebruik.

In gevalle waar regsaksies nog aan die gang is, moet u veral versigtig wees. Om verslag te doen oor wat gesê is, is aanvaarbaar, maar dit is onvermeidelik dat daar tydens hofgedinge sterk stellings gemaak kan word en misleidend kan wees as dit buite konteks gebruik word. Probeer om 'n stelling te balanseer soos in die geval waar verslag gedoen word oor stellings wat tydens die Michael Jackson hofsaak gemaak is:

"Phillip LeMarque het beweer dat hy Jackson met sy hand op Culkin se broek gesien het toe die twee videospeletjies gespeel het... Culkin het egter die aantygings van molestering as "absoluut belaglik" afgemaak en gesê dat niks onbehoorliks plaasgevind het nie."

Valse aantygings is vanselfsprekend onregverdig en nie neutraal nie, dus as u vermoed dat 'n aantyging oneerlik is, probeer om dit te "neutraliseer". Ongelukkig is dit dikwels moeilik om oneerlikheid te bewys sonder 'n erkenning aan die kant van die beskuldiger. Die beste manier om dit te hanteer is om betroubare bronne wat die kwessie aanspreek te raadpleeg en die bespreking aan hulle toe te skryf. Maak seker dat alle kante van enige debat aangespreek word om te verseker dat 'n artikel neutraal bly. Verskaf die feite aan die leser sodat hulle self kan besluit.

"Die seun se moeder het Jackson daarvan beskuldig dat hy sy bed met die seun gedeel het en dit 'kindermishandeling genoem'. Joe Blow van die Foo Daily News het voorgestel dat daar 'n geldmotief agter die aantygings skuil, die moeder se prokureur het hierdie aanspraak egter ontken."

Dit is omtrent die beste wat 'n mens kan doen. Dit is nie neutraal om byvoorbeeld te sê: "Natuurlik lieg sy in alle waarskynlikheid" nie.

Sinspeling / verdagmaking

'n Sinspeling of verdagmaking mag onskuldig klink maar is 'n kragtige middel en die misbruik daarvan is 'n algemene manier waarop vooroordeel ingevoeg word.

Die minister is daarvan beskuldig dat hy rugraatloos is en nie gewillig is om die gewapende magte te gebruik om ons regte te verdedig nie. Hy het verlede maand erken dat hy links skryf.

Om die feit te noem dat die minister sy linkerhand gebruik om te skryf impliseer dat dit relevant is. Die gevolg van die nabymekaarstelling van anders neutrale stellings is dat vooroordeel aangemoedig word, veral die vooroordeel wat glo dat alle linkshandige mense lamsakkig (d.w.s. rugraatloos) is. Sinspelings van die aard sal waarskynlik klagtes uitlok. Moet hulle asseblief nie gebruik of toelaat nie.

Vooroordeel in toeskrywing: Let op jou nuanses

Dit is ook moontlik om u eie vooroordele in te voeg selfs al word stellings aan ander toegeskryf. Neem byvoorbeeld:

"Duane Gish het gesê dat die Aarde en sy lewende skepsels deur God geskape is."

Opsigself is hierdie 'n neutrale stelling. Maar wat sou gebeur as die woord, "gesê" vervang word met:

• verduidelik
• aangedui
• uitgewys
• beweer
• voorgestel

Die woorde verskillende gevoelswaardes/bybetekenisse wat vooroordeel kan invoer. Wanneer woordkeuses gemaak word stel uself voor hoe die sin deur iemand met 'n ander sienswyse gelees sal word en kies versigtig. Gewoonlik is woorde soos "gesê", "geskryf" of "vermeld" veiliger as hulle vanpas is.

Vir meer woorde/terme om na op te let, sien Wikipedia:Woorde om te vermy.

Spasie en balans

'n Artikel kan neutrale bewoording hê maar steeds belangrike standpunte uitlaat. So 'n artikel behoort hanteer te word as 'n artikel wat nog onvoltooid is en daarom nie 'n neutrale standpunt weerspieël nie eerder as 'n stuk onomkeerbare propaganda. Dit kan wees dat 'n skrywer slegs een standpunt opper omdat dit die enigste een is waarmee hy/sy vertroud is. Die oplossing hier is om byvoegings te maak tot die artikel, nie om dele te verwyder nie.

Verskillende standpunte verdien nie almal dieselfde hoeveelheid spasie nie. Artikels behoort belangwekkend te wees om die aandag van lesers te trek. In 'n ensiklopediese artikel behoort sulke idees ook belangrik te wees. Die hoeveelheid spasie wat 'n standpunt verdien hang af van sy belangrikheid en hoe interessant die verduidelikings van sodanige standpunte is.

Onderdruk van inligting

'n Algemene manier om vooroordeel in te voer is deur die eensydige keuse van inligting. Inligting kan aangehaal word om een standpunt te ondersteun, terwyl sommige belangrike inligting wat dit teenstaan uitgelaat of selfs verwyder word. Op hierdie manier word die volle omvang van standpunte oor 'n onderwerp nie regverdig weerspieël word nie of versteek word terwyl daar nog steeds aan die bevestigbaarheidsvereistes voldoen word. Onthou dat verifieerbaarheid slegs een van Wikipedia se beleidstellings is rondom die bou van artikels. Die ander twee is Neutrale Standpunt en Geen oorspronklike navorsing. Daar moet aan al drie hierdie vereistes voldoen word alvorens 'n artikel beskou kan word as sou dit voldoen aan die vereistes.

'n Paar voorbeelde van maniere waarop skrywers onwetend of doelbewus 'n onderwerp op 'n onbillike manier kan aanbied:

• Bevooroordeelde of selektiewe verteenwoordiging van bronne, bv:
  • Om te verduidelik waarom bewyse 'n sekere standpunt ondersteun, maar dan bewyse wat alternatiewe standpunte ondersteun weg te laat.
  • Om een mening verhewe bo ander te laat voorkom deur die weglaat van sterk punte met verwysings ter ondersteuning daarvan. Deur 'n standpunt slegs met swakker argumente ter ondersteuning van alternatiewe standpunte te vergelyk. (strooiman redenasie)
  • Deur nie 'n standpunt toe te laat om dit self te laat geld nie of om dit in woorde te stel wat die teenstanders daarvan sou gebruik.
• Deur te skryf asof een gegewe sienswyse die "regte" een is en voor te gee dat ander sienswyses min gewig dra
  • Die weglaat van beduinde verwysbare inligting wat 'n minderheidsargument ondersteun, met die argument dat dit waarop aanspraak gemaak word nie geloofwaardig is nie.
  • Die ignoreer of weglaat van beduidende sienswyses, navorsing of inligting van betekenisvolle bronne wat gewoonlik as geloofwaardig en bevestigbaar beskou kan word in Wikipedia terme.
  • Die versteek van relevante inligting oor bronne of die erkenning wat sodanige bronne geniet wat benodig word om standpunte op 'n regverdige grondslag te beoordeel.

Dus is bevestigbaarheid (verifieerbaarheid), behoorlike aanhalings en neutrale bewoording nodig maar nie voldoende om 'n Neutrale Standpunt te verseker nie. Dit is belangrik dat die verskeie standpunte aangaande die onderwerp en die onderwerp in sy geheel op 'n gebalanseerde manier aangebied word en dat elkeen opgesom word soos die voorstanders van daardie standpunt dit sou doen tot die beste van hulle vermoë.

Kennis

Oor vele wetenskaplike, tegniese of sosiale probleme kan verskillende menings gehuldig word deur kenners op die gebied. Wikipedia behoort alle standpunte te rapporteer; dit behoort egter in verhouding gedoen te word tot die geloofwaardigheid van die kenners wat die verskeie standpunte huldig.

Die dekking van 'n standpunt behoort ook rofweg verband te hou met die aantal kenners wat elke standpunt ondersteun. Standpunte wat deur 'n betekenisvolle minderheid gehuldig word moet ook ingesluit word, maar behoort nie meer of net soveel dekking as die meerderheidsiening te geniet nie. Deur dit te doen kan die mate van omstredenheid oordryf word. Standpunte wat deur 'n baie klein minderheid gehuldig word kan moontlik nie insluiting regverdig nie.

Een mate van 'n standpunt se belangrikheid is die geloofwaardigheid van die kenners wat die standpunt huldig. Wat maak 'n kenner geloofwaardig? Sommige oorwegings sluit in:

• Die reputasie van die kenner, die reputasie van die tradisie waarin hy/sy werk, die reputasie van die groep of instelling vir wie die kenner werk
• Die uitlate waar die kenner sy standpunte bekend maak (d.w.s. Akademiese joernale met eweknie oorsig of 'n eie opinie wat gepubliseer word sonder oorsig of 'n selfgepubliseerde werk)
• Of die kenner die algemeen erkende metodes gebruik wat in sy vakgebied geld of heeltemal verskillende tegnieke.
• Of die kenner se spesialisasie ooreenstem met die onderwerp onder oorweging
• Of die kenner reageer op kritiek aldan nie
• Of die kenner geloofwaardige ondersteuning geniet vir sy/haar aansprake
• Of die kenner se standpunt in 'n afsonderlike artikel tuishoort (bv., ewolusie teenoor skeppingsleer)

'n Idee se gewildheid alleen bepaal met ander woorde nie sy belangrikheid nie. Min mense mag dalk weet dat dit waarin hulle glo verkeerd is, maar soms is dit omdat hulle onbewus is van die bewyse daarteen. As u self nie 'n kenner is oor 'n onderwerp nie, kan u gevoel dat 'n artikel bevooroordeeld is onbetroubaar wees. Wees dus oop vir ander sieninge en vra ander vir bewyse ter stawing.

Standpunte wat min water dra by die kenners maar tog baie gewild is by die publiek behoort as sulks gerapporteer te word. Dit wil sê, ons behoort die standpunt en sy gewildheid bekend te maak, maar ons moet ook die mening wat deur die oorgrote meerderheid kenners gehuldig word op soortgelyke wyse bekendstel. 'n Voorbeeld is die geloof in sterrewiggelary wat as irrasioneel en vals beskou word deur die oorgrote meerderheid wetenskaplikes en sterrekundiges.