Przejdź do zawartości

Wikipedysta:Pełnik/brudnopis8

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zrąbień
Chrysobothris
Eschscholtz, 1829
Ilustracja
Chrysobothris chrysostigma - gatunek typowy rodzaju
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Rodzina

bogatkowate

Rodzaj

Chrysobothris

Synonimy
  • Aglaura Gistel, 1848[1]
  • Amblis Gistel, 1834[1]
  • Buprestis (Chrysobotris) Eschscholtz, 1829[1]
  • Buprestis (Odontomus) Kirby, 1837[1]
  • Ceratobothris Pochon, 1972[1]
  • Euocys Gistel, 1856[1]
  • Tamina Gistel, 1848[1]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Chrysobothris affinis
Chrysobothris affinis
Chrysobothris affinis
Budowa larwy Chrysobothris sp.

Zrąbień (Chrysobothris) – rodzaj chrząszczy zaliczany do rodziny bogatkowatych (Buprestidae Leach 1815), podrodziny Buprestinae Lacordaire, 1857 i plemienia Chrysobothrini Gory & Laporte, 1838 dla którego stanowi rodzaj typowy[2][3].

Takson Chrysobothris jako samodzielny rodzaj wyodrębniony został z rodzaju Buprestis. Jego gatunkiem typowym jest Chrysobothris chrysostigma (oryginalnie opisany przez Linneusza w 1758 roku jako Buprestis chrysostigma)[2][3]. Wyróżnia się trzy podrodzaje[3]:

  • Chrysobothris Eschscholtz 1829
  • Abothris Semenov & Richter 1934
  • Colobothris Théry 1936

Wywodząca się z greki nazwa rodzajowa oznacza "o złotych dołkach" i odnosi się budowy pokryw skrzydeł na których występują metalicznie ubarwione zagłębienia. Znana jest ona w dwóch wariantach. Pierwotnie opublikowana została wersja w pisowni "Chrysobotris" która jest jednak niepoprawna ortograficznie i może być efektem przypadkowego pominięcia litery "h". W późniejszych pracach entomologicznych a także na etykietach okazów z kolekcji Eschscholtza występuje powszechnie dziś używana, utrwalona i sugerowana jako prawidłowa wersja w pisowni "Chrysobothris"[2][3].

Rodzaj obejmuje 708 opisanych do 2010 r. gatunków rozsiedlonych we wszystkich krainach zoogeograficznych[3]. Z cała pewnością istnieje też duża liczba kolejnych, jeszcze nieodkrytych i niepisanych[4]. Rozsiedlenie znanych gatunków jest nierównomierne w rożnych obszarachh geograficznych, np. w USA i Kanadzie występuje około 130 z nich, w Australii natomiast zaledwie 12[5][6]. W Europie stwierdzono występowanie 9 gatunków z których cztery zaliczają się do fauny Polski[7][8]:

  • Chrysobothris affinis (Fabricius, 1794) (syn. Ch. materculae Hołyński, 1975) - zrąbień dębowiec. W Polsce prawdopodobnie występuje na całym obszarze z wyjątkiem wyższych partii gór. Larwy żyją pod korą osłabionych okazów drzew liściastych, w szczególności dębów i buków[9].
  • Chrysobothris chrysostigma (Linnaeus, 1758) - gatunek borealno-górski, w Polsce znany z nielicznych stanowisk. Larwy żyją w łyku lub pod korą świerków, rzadziej innych drzew iglastych[9].
  • Chrysobothris igniventris Reitter, 1895 - zrąbień sosnowiec. W kraju gatunek rzadko notowany, dawniej mylony z Ch. solieri. Larwy żerują na sosnach, rzadziej na świerkach[9].
  • Chrysobothris solieri (Castelnau et Gory, 1837) - w Polsce wykazywany z nielicznych stanowisk, często na podstawie błednie oznaczonych okazów Ch. igniventris. Jego aktualne występowanie w kraju wymaga potwierdzenia. Larwy rozwijają się na młodych, osłabionych sosnach[9][8].

Ponadto do rodzaju Chrysobothris należą następujące gatunki (pominięto wymienione wyżej)[3]:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g Rodzaj Chrysobothris w serwisie BioLib.cz (www.biolib.cz). [dostęp 23 marca 2013].
  2. ↑ a b c G.H. Nelson. Chrysobothris Eschscholtz, 1829 and Dicerca Eschscholtz, 1829 (Insecta, Coleoptera): proposed conservation as the correct original spellings. „Bulletin of Zoological Nomenclature”. 4(2), s. 120-121, 1992. 
  3. ↑ a b c d e f Check-lista bogatkowatych świata w serwisie "The World of Jewel Beetles" (www.fond4beetles.com). [dostęp 23 marca 2013].
  4. ↑ C. L. Bellamy. A New Species of Chrysobothris Eschscholtz from Parque Nacional de Chiribiquete, Colombia (Coleoptera: Buprestidae). „The Coleopterists Bulletin”. Vol. 49 (2), s. 191-194, 1995. The Coleopterists Society. 
  5. ↑ R. L. Westcott. Notes on Taxonomy, Ecology and Distribution for Some Species of Chrysobothris Eschscholtz (Coleoptera: Buprestidae) Occurring in the United States (including Hawaii) and Canada. „The Coleopterists Bulletin”. Vol. 44 (3), s. 323-343, 1990. The Coleopterists Society. 
  6. ↑ T. J. Hawkeswood. Review of the biology of four Australian species of the genus Chrysobothris Eschscholtz, 1829 (Coleoptera: Buprestidae). „Calodema”. 8, s. 42-44, 2006. 
  7. ↑ Rodzaj Chrysobothris w serwisie Fauna Europaea (http://www.faunaeur.org). [dostęp 23 marca 2013].
  8. ↑ a b R. Królik, 2010: Check-lista bogatkowatych Polski w serwisie Entomo.pl (www.entomo.pl). [dostęp 23 marca 2013].
  9. ↑ a b c d Burakowski B., Mroczkowski M., Stefańska J.: Buprestoidea, Elateroidea i Cantharoidea. Chrząszcze – Coleoptera. Katalog Fauny Polski. Część XXIII, tom 10. Warszawa: 1985.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedysta:Pełnik/brudnopis8&oldid=68219100”