Witold Staniewicz

Witold Cezary Staniewicz
Data i miejsce urodzenia	16 września 1887 ; Wilno
Data i miejsce śmierci	14 czerwca 1966 ; Poznań
	Minister reform rolnych
Okres	od 26 czerwca 1926; do 23 sierpnia 1930
Poprzednik	Józef Raczyński
Następca	Leon Kozłowski
	Poseł III kadencji Sejmu (II RP)
Okres	od 1930; do 1932
Przynależność polityczna	Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem
	Poseł na Sejm Litwy Środkowej
Okres	od 1922; do 1922
Przynależność polityczna	Polskie Stronnictwo Ludowe Ziemi Wileńskiej
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Witold Cezary Staniewicz, (ur. 16 września 1887 w Wilnie, zm. 14 czerwca 1966 w Poznaniu) – polski naukowiec (ekonomista rolny), działacz państwowy II Rzeczypospolitej, poseł na Sejm Litwy Środkowej oraz na Sejm III kadencji w II RP^[1], minister reform rolnych (1926–1930), członek loży wolnomularskiej w Wilnie w czasach II Rzeczypospolitej^[2], członek Rady Głównej Centralnego Towarzystwa Organizacji i Kółek Rolniczych od 1934^[3].

Życiorys

Urodził się w polskiej rodzinie inteligenckiej. Gimnazjum ukończył w rodzinnym Wilnie. Odbył studia biologiczne, rolnicze i ekonomiczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium oraz uzupełniające we Francji i Włoszech. W 1911 uzyskał doktorat na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, w 1913 tytuł inżyniera rolnika na Politechnice Monachijskiej. Następnie objął swój majątek Ginejciszki pod Wilnem. Podczas I wojny światowej działał w Polskiej Organizacji Wojskowej, należał do Samoobrony Wileńskiej. W 1922 był posłem na Sejm Litwy Środkowej z ramienia Polskiego Stronnictwa Ludowego Ziemi Wileńskiej^[4]. Również w 1922 objął stanowisko asystenta katedry ekonomii społecznej na Uniwersytecie Stefana Batorego. W 1923 uzyskał habilitację na Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. W latach 1924–1926 wykładał ekonomię rolnictwa na Uniwersytecie Stefana Batorego i odbył dłuższą podróż naukową do Szwajcarii i Włoch.

Po przewrocie majowym w okresie od 20 czerwca 1926 do 4 grudnia 1930 minister reform rolnych w ośmiu kolejnych gabinetach. Był też posłem na Sejm III kadencji z listy Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem^[1]. Zachowywał niezależne stanowisko – w 1930 odmówił głosowania nad wnioskiem o przejściu do porządku dziennego nad interpelacją opozycji w sprawie traktowania więźniów w Brześciu, a w 1932 zrzekł się mandatu, gdyż nie zgadzał się ze stanowiskiem swego klubu podczas głosowania nad ustawą ograniczającą autonomię uniwersytetów.

Do 1931 profesor Politechniki Lwowskiej, w latach 1931–1939 Uniwersytetu Stefana Batorego (w latach 1933–1936 jego rektor). Od 1930 kierownik wydziału ekonomiki drobnych gospodarstw wiejskich Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego (PINGW) w Puławach. Kierownik sekcji gospodarczej Instytutu Naukowo-Badawczego Europy Wschodniej w Wilnie – pionierskiej polskiej placówki sowietologicznej. Od 12 czerwca 1928, obok Kazimierza Okulicza i Witolda Abramowicza jeden z trzech współudziałowców spółki z o.o., wydawcy „Kuriera Wileńskiego”^[5]. Od listopada 1939 do czerwca 1940 (okupacji Litwy przez Armię Czerwoną) był wydawcą „Kuriera Wileńskiego” – kontynuacji przedwojennego pisma.

Lata II wojny światowej spędził w Wilnie. Uczestniczył w tajnym nauczaniu oraz w działalności ZWZ-AK. Po wojnie przeniósł się do Poznania, objął katedrę ekonomiki rolniczej i polityki agrarnej na Uniwersytecie Poznańskim. W latach 1951–1956 w stanie spoczynku, po dojściu do władzy Władysława Gomułki reaktywowany. Do przejścia na emeryturę w 1960 kierował katedrą ekonomiki i organizacji rolnictwa Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu. Brał udział w pracach wielu instytucji i towarzystw naukowych.

Jest autorem prac z zakresu ekonomiki rolnictwa oraz polityki agrarnej.

Został pochowany na Cmentarzu parafialnym św. Jana Vianneya w Poznaniu^[6] (kwatera grobowce, rząd 17, miejsce 3).

Jego synem był Restytut Staniewicz (1929–2011), historyk, pracownik naukowy Instytutu Zachodniego w Poznaniu.

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari^[7]
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)^[8]^[9]
Krzyż Walecznych^[7]^[9]
Złoty Krzyż Zasługi^[7]^[9]
Medal Niepodległości (9 listopada 1931)^[10]
Krzyż Wielki Orderu Świętego Sawy (Jugosławia)^[7]
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi (Węgry)^[7]

Wybrane prace

Deflacja polska w latach 1929–1936. Wstęp i oprac. Kazimierz Badziak i Małgorzata Łapa. Łódź: Ibidem, 2003 ISBN 83-88679-35-X.

Przypisy

↑ ^a ^b Parlamentarzyści - Witold Cezary Staniewicz [online], bs.sejm.gov.pl [dostęp 2024-05-29] .
↑ Ludwik Hass: Ambicje, rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905–1928, Warszawa 1984, s. 232.
↑ Sprawozdanie Centralnego Towarzystwa Organizacyj i Kółek Rolniczych w Warszawie za 1934/5 Rok, Warszawa 1935, s. 17.
↑ Sejm Wileński 1922 : przebieg posiedzeń według sprawozdań stenograficznych w opracowaniu kancelarji sejmowej, Wilno: Wydawnictwo Księgarni Józefa Zawadzkiego, 1922, s. 11 (pol.).
↑ Marta Janik, Jerzy Jarowiecki: „Kurier Wileński” (1924–1939) w: Rocznik Historii Prasy Polskiej t. VII (2004), z. 2 (14) ISSN 1509-1074, s. 77–96.
↑ Poznańskie cmentarze – Wyszukiwarka cmentarna [dostęp 2019-02-04]
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 690.
↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za wybitne zasługi na polu pracy naukowej i administracji szkolnictwa wyższego”.
↑ ^a ^b ^c Andrzej Zięba: Staniewicz Witold Cezary, pseud. Rusticus (1888–1966). [w:] Polski Słownik Biograficzny. T. XLI/2002 [on-line]. [dostęp 2015-10-07].
↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

Bibliografia

Staniewicz Witold [w:] Kto był kim w II Rzeczypospolitej, (redakcja naukowa Jacek Majchrowski przy współpracy Grzegorza Mazura i Kamila Stepana), Warszawa 1994, wyd. BGW, ISBN 83-7066-569-1 s. 68 i 69.

[:1-1] Parlamentarzyści - Witold Cezary Staniewicz [online], bs.sejm.gov.pl [dostęp 2024-05-29] .

[2] Ludwik Hass: Ambicje, rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905–1928, Warszawa 1984, s. 232.

[3] Sprawozdanie Centralnego Towarzystwa Organizacyj i Kółek Rolniczych w Warszawie za 1934/5 Rok, Warszawa 1935, s. 17.

[:0-4] Sejm Wileński 1922 : przebieg posiedzeń według sprawozdań stenograficznych w opracowaniu kancelarji sejmowej, Wilno: Wydawnictwo Księgarni Józefa Zawadzkiego, 1922, s. 11 (pol.).

[5] Marta Janik, Jerzy Jarowiecki: „Kurier Wileński” (1924–1939) w: Rocznik Historii Prasy Polskiej t. VII (2004), z. 2 (14) ISSN 1509-1074, s. 77–96.

[6] Poznańskie cmentarze – Wyszukiwarka cmentarna [dostęp 2019-02-04]

[sl-7] Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 690.

[8] M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za wybitne zasługi na polu pracy naukowej i administracji szkolnictwa wyższego”.

[psb-9] Andrzej Zięba: Staniewicz Witold Cezary, pseud. Rusticus (1888–1966). [w:] Polski Słownik Biograficzny. T. XLI/2002 [on-line]. [dostęp 2015-10-07].

[10] M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[11] 17 listopada 1918 do 25 kwietnia 1927

[12] 25 kwietnia 1927 do 1 lipca 1932

[13] 24 lipca 1923 do 1 lipca 1932

[14] 1 lipca 1932 do 30 września 1939

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[A]

[B]

[C]

[D]

W dniu zaprzysiężenia	Kazimierz Bartel Witold Broniewski Stanisław Jurkiewicz Czesław Klarner Eugeniusz Kwiatkowski Wacław Makowski Józef Mikułowski-Pomorski p.o. Kazimierz Młodzianowski Józef Piłsudski Józef Raczyński p.o. August Zaleski
Późniejsi członkowie rządu	Aleksander Raczyński Paweł Romocki p.o. Witold Staniewicz Antoni Sujkowski

W dniu zaprzysiężenia	Józef Piłsudski Kazimierz Bartel Gabriel Czechowicz Stanisław Jurkiewicz Eugeniusz Kwiatkowski Aleksander Meysztowicz Jędrzej Moraczewski Karol Niezabytowski Paweł Romocki Felicjan Sławoj Składkowski Witold Staniewicz August Zaleski
Późniejsi członkowie rządu	Gustaw Dobrucki Bogusław Miedziński

W dniu zaprzysiężenia	Kazimierz Bartel Gabriel Czechowicz Stanisław Jurkiewicz Alfons Kühn Eugeniusz Kwiatkowski Aleksander Meysztowicz Bogusław Miedziński Jędrzej Moraczewski Karol Niezabytowski Józef Piłsudski Felicjan Sławoj Składkowski Witold Staniewicz Kazimierz Świtalski August Zaleski
Późniejsi członkowie rządu	Stanisław Car Tadeusz Grodyński p.o.

W dniu zaprzysiężenia	Kazimierz Bartel Ignacy Boerner Sławomir Czerwiński Feliks Dutkiewicz Henryk Józewski Alfons Kühn Eugeniusz Kwiatkowski Wiktor Leśniewski p.o. Maksymilian Matakiewicz Ignacy Matuszewski p.o. Józef Piłsudski Aleksander Prystor Witold Staniewicz August Zaleski
Późniejsi członkowie rządu	Leon Janta-Połczyński

W dniu zaprzysiężenia	Walery Sławek Ignacy Boerner Stanisław Car Sławomir Czerwiński Henryk Józewski Alfons Kühn Eugeniusz Kwiatkowski Maksymilian Matakiewicz Ignacy Matuszewski p.o. Józef Piłsudski Leon Janta-Połczyński Aleksander Prystor Witold Staniewicz August Zaleski
Późniejsi członkowie rządu	Felicjan Sławoj Składkowski