Wiyete
Apparence
Ouyète
Wiyete (prononcî la-minme Ouyète /u.jɛt/ ou Wiète /wjɛt/ fr: Wierde /vjɛʀd/), c' est èn ancyin ptit ban del Walonreye, rebané avou Nameur.
Mwaissès dnêyes
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Limeros del posse :
- asteure : 5100
- davance : 5141
- Limero diyalectolodjike : Na 97.
- Arondixhmint : Nameur
- Lomaedje et spotaedje des djins did la :
- Lomaedje : Wiyetî, Wiyetresse;[1] (F. Wierdois, oise)[2]
- Sipotaedje: les Lambozetes.
No di des plaeces di Wiyete
[candjî | candjî l’ côde wiki]Hamteas
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Andwè
- Pietche (Pièce, fr. Perche)
- Kino (Kinau, fr. Quinaux)
- Troncwè (molén d' å Troncwè, fr. Tronquoy)
- a Wé (wè, fr. Weez)
Ôtès plaeces
[candjî | candjî l’ côde wiki]- A vey avou des tchamps, des prés et des sårts:
- A vey avou des ôtès plantes et des biesses :
- sol Hierdå (sul Yèrdau)
- A vey avou des dmorances et l' ovraedje des djins.
- A Barabasse
- el Comogne
- A vey avou des aiwes :
- Djôlwé (voye di djôlwè)
- A vey avou les tienes et les vås :
- Fond des baleves
- Buronvå
- Å Croupet
- e Maymont
- so les tienes
- A vey avou des rotches :
- Les voyes et les rowes.
- voye di Djôlwé
- A vey avou l' istwere
- el Pologne
- Ôtès sacwès et målåjhminces :
- e Maliene
- al Såvronêye (sauvronéye)[3]
Djeyografeye
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li tere est dieleuse, çou ki lyi a valou s' no (vî tîxhon * «waritha», årzeye tcherieye pa l' aiwe)
Istwere
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li conte di Nameur î esteut signeur dispu l' 13inme sieke.
Bén-fond del famile "Di Wiyete" vindowe e 1559.
Li signorreye d' Andwè si schåye di Wiyete e 1733.
E 1870, li comene piede Sårt-Biernåd, ki dvént leye-minme comene.
Economeye
[candjî | candjî l’ côde wiki]Ancyinne fosse al diele a Andwè.
Asteure, gn a on zonigne.
Avey
[candjî | candjî l’ côde wiki]Les saze sitåcions do tchmin d' croes riprezintés pa des pavés schavés på sculteu Jean Willame. L' ouve a-st enondé Joseph Dewez a scrire on bea live di libe powezeye sol passion d' Djezu-Cri, «Dji n' sé sofler»
Sourdants
[candjî | candjî l’ côde wiki]- ↑ cawete -î (noûmot do walon, atåvlé e 2015).
- ↑ Jean Germain Avis de recherche : Wallons, comment vous appelez-vous, Vers l'Avenir, 24 d' octôbe 2007.
- ↑ Live Haust so les nos d' plaeces del Walonreye p. 81.