XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina
XV Konkurs Chopinowski, Filharmonia Narodowa | |
Pełna nazwa |
XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina |
---|---|
Termin |
(23–29 września 2005 – eliminacje) |
Państwo | |
Miejscowość | |
Obiekt | |
Organizator | |
Tematyka | |
Strona internetowa |
XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina (również XV Konkurs Chopinowski) – 15. edycja Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, która odbyła się w dniach 2–24 października 2005 w Warszawie. Konkurs został zorganizowany przez Towarzystwo im. Fryderyka Chopina. Wcześniej w dniach 23–29 września 2005 odbyły się eliminacje.
Charakterystyka konkursu
[edytuj | edytuj kod]Wzięło w nim udział 80 pianistów z 18 krajów[1]. Do konkursu mogli przystąpić pianiści urodzeni w latach 1977–1988[2]. Dyrektorem konkursu był Albert Grudziński, a dyrektorem-koordynatorem, Tomasz Stanicki. W stosunku do poprzednich edycji zmieniono reguły konkursu. Wprowadzono dwa etapy oraz finał (zamiast dotychczasowych trzech etapów oraz finału).
Przesłuchania konkursowe zostały podzielone na dwa etapy, które odbyły się w dniach: 3–11 października oraz 13–16 października. Koncerty finałowe trwały od 18 do 21 października. Konkurs wygrał Polak Rafał Blechacz otrzymując główną nagrodę w postaci złotego medalu oraz kwoty w wysokości 25 000 $[3][4]. W dniach 22–24 października zakończyły konkurs trzy koncerty laureatów.
Eliminacje
[edytuj | edytuj kod]Nowością był etap eliminacji, który w odróżnieniu od dotychczasowego kwalifikowania na podstawie przysyłanych kaset wideo, polegał na odegraniu 15-minutowego publicznego występu. Przesłuchania eliminacyjne odbywały się w dniach 23–29 września, w dwóch salach (Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina, Pałac Kultury i Nauki)[5], gdzie jury[6] przesłuchało 256 kandydatów z 35 krajów[7] (do eliminacji zgłosiło się ponad 300 uczestników, przy czym nie wszyscy przyjechali na przesłuchania). Z grupy tej jury wybrało osiemdziesięciu uczestników.
Program eliminacji obejmował wyłącznie utwory Fryderyka Chopina grane z pamięci[8]. Każdy z pianistów wykonał 3 utwory (w tym obowiązkowo dwie etiudy).
Wykaz utworów eliminacyjnych[8] | ||
Jedna z następujących etiud: Etiuda C-dur op. 10 nr 1 Etiuda cis-moll op. 10 nr 4 Etiuda Ges-dur op. 10 nr 5 Etiuda F-dur op. 10 nr 8 Etiuda c-moll op. 10 nr 12 Etiuda a-moll op. 25 nr 11 |
Jedna z następujących etiud: Etiuda a-moll op. 10 nr 2 Etiuda C-dur op. 10 nr 7 Etiuda As-dur op. 10 nr 10 Etiuda Es-dur op. 10 nr 11 Etiuda a-moll op. 25 nr 4 Etiuda e-moll op. 25 nr 5 Etiuda gis-moll op. 25 nr 6 Etiuda h-moll op. 25 nr 10 |
Utwór z programu konkursowego uczestnika wylosowany przez niego spośród następujących utworów: Ballada g-moll op. 23 Ballada F-dur op. 38 Ballada As-dur op. 47 Ballada f-moll op. 52 Barkarola Fis-dur op. 60 Fantazja f-moll op. 49 Andante spianato i Polonez Es-dur op. 22 Polonez fis-moll op. 44 Polonez As-dur op. 53 Polonez-Fantazja As-dur op. 61 Sonata b-moll op. 35 (1 cz. – Grave; Doppio movimento) Sonata h-moll op. 58 (1 cz. – Allegro maestoso) |
Uczestnicy eliminacji[7]
|
Konkurs
[edytuj | edytuj kod]Kalendarium
[edytuj | edytuj kod]Kalendarz konkursu[9] | |||||||||||||||||||||||
Faza konkursu | Data | ||||||||||||||||||||||
2.10 | 3.10 | 4.10 | 5.10 | 6.10 | 7.10 | 8.10 | 9.10 | 10.10 | 11.10 | 12.10 | 13.10 | 14.10 | 15.10 | 16.10 | 17.10 | 18.10 | 19.10 | 20.10 | 21.10 | 22.10 | 23.10 | 24.10 | |
Koncert inauguracyjny | 20:00 | ||||||||||||||||||||||
I etap | 10:00 17:00 |
10:00 17:00 |
10:00 17:00 |
10:00 17:00 |
10:00 17:00 |
10:00 17:00 |
10:00 17:00 |
10:00 17:00 |
10:00 17:00 |
||||||||||||||
II etap | 10:00 17:00 |
10:00 17:00 |
10:00 17:00 |
10:00 | |||||||||||||||||||
Finał | 18:00 | 18:00 | 18:00 | 18:00 | |||||||||||||||||||
Koncerty laureatów |
Uczestnicy
[edytuj | edytuj kod]Uczestnicy I etapu
|
Repertuar
[edytuj | edytuj kod]Zgodnie z tradycją, w konkursie wykonywane były wyłącznie utwory Fryderyka Chopina. Regulamin stanowił, że uczestnicy mieli do wyboru określone utwory Chopina spośród dostępnych grup, wykonując je z pamięci:
Jury
[edytuj | edytuj kod]Do konkursowego przebiegu przesłuchań oraz podziału nagród powołano jury, w następującym składzie[6]:
Skład jury | |||
Lp. | Juror | Kraj | Funkcja |
1. | Andrzej Jasiński | Polska | przewodniczący jury |
2. | Piotr Paleczny | Polska | wiceprzewodniczący jury |
3. | Wiera Gornostajewa | Rosja | członek jury |
4. | Lidia Grychtołówna | Polska | członek jury |
5. | Adam Harasiewicz | Polska | członek jury |
6. | Krzysztof Jabłoński | Polska | członek jury |
7. | Kang Choong-mo | Korea Południowa | członek jury |
8. | Władimir Krajniew | Rosja | członek jury |
9. | Hiroko Nakamura | Japonia | członek jury |
10. | John O’Conor | Irlandia | członek jury |
11. | Janusz Olejniczak | Polska | członek jury |
12. | John Perry | Stany Zjednoczone | członek jury |
13. | Sergio Perticaroli | Włochy | członek jury |
14. | Ewa Pobłocka | Polska | członek jury |
15. | Bernard Ringeissen | Francja | członek jury |
16. | Regina Smendzianka | Polska | członek jury |
17. | Józef Stompel | Polska | członek jury |
18. | Đặng Thái Sơn | Wietnam Kanada | członek jury |
19. | Arie Vardi | Izrael | członek jury |
20. | Fanny Waterman | Wielka Brytania | członek jury |
21. | Zhou Guangren | Chiny | członek jury |
Przebieg konkursu
[edytuj | edytuj kod]Koncert inauguracyjny
[edytuj | edytuj kod]Konkurs rozpoczął się 2 października koncertem inauguracyjnym w warszawskiej Filharmonii Narodowej. Wystąpił Đặng Thái Sơn, który wraz z Orkiestrą Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Antoniego Wita oraz solistami Iwoną Hossą (sopran) i Jarosławem Brękiem (bas-baryton) wykonali: Chaconne – in memoria Giovanni Paolo II – Krzysztofa Pendereckiego, I Koncert fortepianowy g-moll op. 25 – Felixa Mendelssohn-Bartholdy’ego oraz Symfonię nr 4 Sinfonia de motu na sopran, baryton, chór i orkiestrę – Wojciecha Kilara.
I etap
[edytuj | edytuj kod]3 października 2005 rozpoczął się I etap konkursu. Pianiści występowali w kolejności ustalonej na podstawie losowania liter alfabetu (wylosowano literę „K”). Jako pierwszy w I etapie wystąpił Japończyk Fumio Kawamura. Uczestnicy przez dziewięć kolejnych dni występowali kolejno w dwóch sesjach: porannej (rozpoczynającej się o godzinie 10:00) i popołudniowej (rozpoczynającej się o godzinie 17:00)[11]. Każdy z pianistów wykonywał wybrane utwory w czasie ok. 40–45 minut.
Poszczególni jurorzy oceniali występ pianisty w tym etapie na podstawie dwóch kryteriów: według skali punktowej (przyznając mu od 1 do 100 punktów) oraz subiektywnej deklaracji dopuszczenia go do II Etapu (tak albo nie)[5]. 11 października 2005 około godz. 21:00 Oliver Jia ze Szwecji zakończył przesłuchania I etapu.
II etap
[edytuj | edytuj kod]Do II etapu zostało dopuszczonych 32 pianistów (w tym 7 Polaków) mających najwyższą średnią arytmetyczną ocen punktowych wszystkich jurorów przy jednoczesnym uwzględnieniu procentowych wskaźników subiektywnej deklaracji dopuszczenia ich do II etapu[12][13].
Uczestnicy II etapu
|
Finał
[edytuj | edytuj kod]Decyzją jury ogłoszoną 16 października do finału zakwalifikowano 12 pianistów[14]:
Finaliści |
Inne wydarzenia
[edytuj | edytuj kod]17 października 2005, w 156. rocznicę śmierci Fryderyka Chopina, odbyły się związane z tym uroczystości i nadzwyczajny koncert oratoryjny z utworem Requiem Wolfganga Amadeusa Mozarta w bazylice św. Krzyża o godz. 20:00 w wykonaniu artystów: Ewy Biegas (sopran), Agnieszki Rehlis (mezzosopran), Wiesława Ochmana (tenor), Piotra Nowackiego (bas) oraz chóru i orkiestry Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Antoniego Wita[15].
Z okazji XV Konkursu Chopinowskiego Poczta Polska wydała 16 września 2005 znaczek pocztowy o nominale 2,20 zł oraz blok złożony z układu czterech tych znaczków według projektu Marii Dziekańskiej[16].
Nagrody i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]Nagrody regulaminowe
[edytuj | edytuj kod]Zdobywcy trzech pierwszych miejsc zostali uhonorowani medalami. Wszyscy finaliści otrzymali stosownie do zajętego miejsca bądź wyróżnienia odpowiednią nagrodę finansową. Przewidziano również nagrody specjalne oraz nagrody pozaregulaminowe wraz z zaproszeniami m.in. na cykle koncertów. Zgodnie z regulaminem nagrodzeni zobowiązani byli do udziału w kończących konkurs, koncertach laureatów. Poza tym wszyscy uczestnicy II etapu, którzy nie zostali finalistami otrzymali okolicznościowe dyplomy[17]. Laureatem nagrody publiczności został Rafał Blechacz.
Nagrody główne | ||||
Nagroda | Laureat | Kraj | Wysokość nagrody | Fundator nagrody |
Rafał Blechacz[4] | Polska | 25 000 $ | Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej | |
Nie przyznano | ||||
Lim Dong-hyek | Korea Południowa | 15 000 $ | Minister Kultury | |
Lim Dong-min | Korea Południowa | 15 000 $ | ||
4 | Shōhei Sekimoto | Japonia | 10 000 $ | Minister Spraw Zagranicznych |
Takashi Yamamoto | Japonia | 10 000 $ | ||
5 | Nie przyznano | |||
6 | Ka Ling Colleen Lee | Chiny Hongkong | 6000 $ | Wojewoda mazowiecki |
Wyróżnienia | ||||
Wyróżniony | Kraj | Wysokość nagrody | Fundator nagrody | |
Andriej Jaroszynskij | Rosja | 2000 $ | Prezydent miasta stołecznego Warszawy | |
Jacek Kortus | Polska | 2000 $ | ||
Rachel Naomi Kudo | Stany Zjednoczone | 2000 $ | ||
Rieko Nezu | Japonia | 2000 $ | ||
Yuma Osaki | Japonia | 2000 $ | ||
Son Yeol-eum | Korea Południowa | 2000 $ | ||
Nagrody specjalne | ||||
Nagroda | Nagrodzony | Kraj | Wysokość nagrody | Fundator nagrody |
Najlepsze wykonanie poloneza | Rafał Blechacz | Polska | 5000 $ | Towarzystwo im. Fryderyka Chopina |
Najlepsze wykonanie mazurków | Rafał Blechacz | Polska | 5000 $ | Polskie Radio |
Najlepsze wykonanie koncertu | Rafał Blechacz | Polska | 5000 $ | Filharmonia Narodowa |
Najlepsze wykonanie sonaty | Rafał Blechacz | Polska | 10 000 CHF | Krystian Zimerman |
Nagrody pozaregulaminowe[18] | ||||
Nagroda (stypendium) dla najwyżej ocenionego polskiego uczestnika | Rafał Blechacz | Polska | 25 000 € | Polski Koncern Naftowy ORLEN SA |
Nagroda dla laureata pierwszej nagrody | Rafał Blechacz | Polska | 10 000 $ | Ryowa Life Create |
Nagroda im. Alfreda Cortota dla najlepszego pianisty, który nie wszedł do finału | Piotr Banasik | Polska | 3000 € | Annerose Taddei Vio |
Nagroda dla najmłodszego pianisty, pochodzącego z krajów Unii Europejskiej lub Szwajcarii, który nie wszedł do finału | Krzysztof Trzaskowski | Polska | 4000 CHF | Towarzystwo im. Fryderyka Chopina w Genewie |
Nagroda dla najmłodszego finalisty | Jacek Kortus | Polska | 2000 CHF | Schweizerische Chopin-Gesellschaft in Basel |
Nagroda dla najlepszej polskiej pianistki | Aleksandra Mikulska | Polska | 1000 € | Barbara Hesse-Bukowska |
Nagroda im. Janiny Nawrockiej dla pianisty polskiego wyróżniającego się muzykalnością i pięknym dźwiękiem, który nie przeszedł do finału | Gracjan Szymczak | Polska | 1000 $ | Dr Bolesław Nawrocki |
Nagroda im. prof. Zbigniewa Drzewieckiego dla najwyżej ocenionego uczestnika reprezentującego Polskę, który nie został zakwalifikowany do finału | Piotr Banasik | Polska | 1000 € | Barbara i Zbigniew Drzewieccy |
Nagroda im. Zofii, Henryka i Tomasza Dębowskich dla najwyżej ocenionego pianisty polskiego w II etapie, który nie wszedł do finału | Piotr Banasik | Polska | 1000 $ | Ewa Dębowska-Mycak |
Ponadto poza nagrodami finansowymi przyznano inne nagrody pozaregulaminowe[18]:
- Nagroda ufundowana przez Fundację Reginy Smendzianki – fortepian firmy Yamaha – model GC1 E/P, dla najlepszego polskiego uczestnika konkursu: Rafał Blechacz
- Nagroda ufundowana przez Bibliotekę Narodową – Bibliofilskie faksymilowe wydania 24 Preludiów Fryderyka Chopina, dla wszystkich laureatów konkursu
- Nagroda ufundowana przez Fundację Wydania Narodowego Dzieł Fryderyka Chopina – komplet nut Wydania Narodowego, które do tej pory się ukazały, dla najwyżej ocenionego Polaka w konkursie: Rafał Blechacz
- Nagroda ufundowana przez Towarzystwo im. Fryderyka Chopina w Moskwie oraz firmę Megapolis Group w Moskwie – nagroda rzeczowa oraz zaproszenie na koncerty (debiuty) w Moskwie: recital fortepianowy oraz koncert z orkiestrą symfoniczną, dla laureata I nagrody konkursu: Rafał Blechacz
- Nagroda ufundowana przez Stowarzyszenie Polskich Artystów Muzyków – Medal SPAM, dla najmłodszego polskiego pianisty konkursu: Jacek Kortus
- Nagroda ufundowana przez Międzynarodową Federację Towarzystw Chopinowskich – zaproszenie do wzięcia udziału w trzech Międzynarodowych Festiwalach Chopinowskich w Paryżu, Valldemossie (Majorka) i Gaming (Austria), dla najmłodszego uczestnika finału konkursu: Jacek Kortus
- Nagroda ufundowana przez Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – recital fortepianowy w ramach cyklu „Wielkie recitale w Auli Uniwersyteckiej”, dla laureata I nagrody konkursu: Rafał Blechacz
- Nagroda ufundowana przez Filharmonię Częstochowską – koncert z orkiestrą, dla najwyżej ocenionego polskiego uczestnika konkursu: Rafał Blechacz
- Nagroda ufundowana przez The Paderewski Society for the Promotion of Polish Music z Bazylei – cykl recitali z utworami Fryderyka Chopina oraz Ignacego Jana Paderewskiego, dla najlepszego polskiego pianisty, który wystąpił w II etapie i nie został zakwalifikowany do finału konkursu: Piotr Banasik
- Nagroda ufundowana przez Kongres Polonii Kanadyjskiej (Quebec) – tygodniowy pobyt w Montrealu z możliwością recitali dla społeczności Montrealu, spotkaniami w tutejszych konserwatoriach muzycznych oraz spotkaniami z Polonią i dla Polonii, dla najlepszego polskiego uczestnika konkursu: Rafał Blechacz
Zwycięzca konkursu Rafał Blechacz wykonał podczas konkursu następujące utwory:
Zwycięzca | Rafał Blechacz | ||
Fortepian | Steinway | ||
Faza konkursu | Etap I | Etap II | Finał |
Data | 10 października[19] | 16 października[20] | 21 października[21] |
Utwory | Preludium A-dur op. 28 nr 7 Preludium fis-moll op. 28 nr 8 Preludium E-dur op. 28 nr 9 Preludium cis-moll op.28 nr 10 Preludium H-dur op. 28 nr 11 Preludium gis-moll op. 28 nr 12 Nokturn H-dur op. 62 nr 1 Etiuda F-dur op. 10 nr 8 Etiuda As-dur op. 10 nr 10 Barkarola Fis-dur op. 60 Walc Des-dur op. 64 nr 1 Walc cis-moll op. 64 nr 2 Walc As-dur op. 64 nr 3 Scherzo E-dur op. 54 |
Polonez As-dur op. 53 Mazurek H-dur op. 56 nr 1 Mazurek C-dur op. 56 nr 2 Mazurek c-moll op. 56 nr 3 Sonata h-moll op. 58 |
Koncert fortepianowy e-moll op. 11 |
Konkurs w mediach
[edytuj | edytuj kod]Konkurs był w całości transmitowany w następujących mediach:
- Radio – program II Polskiego Radia;
- Telewizja – TVP Kultura;
- Internet – iTVP.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Decyzja Jury z dnia 29 września 2005 o dopuszczeniu 80 uczestników do XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina [online], konkurs15.chopin,pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10] .
- ↑ Regulamin XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina ↓, § II.
- ↑ Polak zwycięzcą Konkursu Chopinowskiego [online], wiadomosci.wp.pl, 22 października 2005 [zarchiwizowane z adresu 2023-04-03] .
- ↑ a b Rafał Blechacz, [w:] Narodowy Instytut Fryderyka Chopina [online], chopin.nifc.pl [dostęp 2022-12-11] .
- ↑ a b Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Konkurs XV [online], konkursy.miedzynarodowe.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-22] .
- ↑ a b Jury Eliminacji i XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina [online], konkurs15.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10] .
- ↑ a b Uczestnicy Eliminacji do XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina (257) [online], konkurs15.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10] .
- ↑ a b Regulamin XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina ↓, § VI.
- ↑ Harmonogram przebiegu konkursu [online], konkurs15.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10] .
- ↑ Regulamin XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina ↓, § IX.
- ↑ Plan przesłuchań I etapu konkursu [online], konkurs15.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10] .
- ↑ Wyniki I etapu XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina [online], infochopin.pl, 12 października 2005 [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01] .
- ↑ 7 Polaków w II etapie XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina (sylwetki uczestników II etapu) [online], wiadomosci.wp.pl, 12 października 2005 [zarchiwizowane z adresu 2023-04-03] .
- ↑ Wyniki II etapu XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina [online], infochopin.pl, 16 października 2005 [zarchiwizowane z adresu 2017-03-25] .
- ↑ Harmonogram imprez towarzyszących konkursowi [online], konkurs15.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10] .
- ↑ XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina, [w:] Katalog Znaków Pocztowych [online], kzp.pl, 16 września 2005 [zarchiwizowane z adresu 2017-12-25] .
- ↑ Regulamin XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina ↓, § XII.
- ↑ a b XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina (Nagrody pozaregulaminowe) [online], konkurs15.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10] .
- ↑ XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina: I etap. [CD 69] [online], worldcat.org [zarchiwizowane z adresu 2019-05-07] (ang.).
- ↑ XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina: II etap. [CD 109] [online], worldcat.org [zarchiwizowane z adresu 2019-05-07] (ang.).
- ↑ XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina: finał. [CD 125] [online], worldcat.org [zarchiwizowane z adresu 2019-05-07] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Barbara Niewiarowska (oprac. Irena Jarosz, tł. Jerzy Ossowski, Karolina Więcko): XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny imienia Fryderyka Chopina organizowany przez Towarzystwo im. Fryderyka Chopina pod patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: (program) – The 15th International Fryderyk Chopin Piano Competition organized by the Fryderyk Chopin Society under the patronage of the President of the Republic of Poland: program. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa im. Fryderyka Chopina, 2005. ISBN 83-909520-2-5. OCLC 233497022. (pol. • ang.).
- Regulamin XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina [online], konkurs15.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Kacper Miklaszewski , XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina (sprawozdanie z konkursu) [online], muzyka.onet.pl [zarchiwizowane z adresu 2015-04-30] .