Yojimbo
 Filmin özgün sinema afişi | |
| Yönetmen | Akira Kurosawa |
|---|---|
| Yapımcı | Ryuzo Kikushima Akira Kurosawa Tomoyuki Tanaka |
| Senarist | Ryuzo Kikushima Akira Kurosawa |
| Oyuncular | Toshirō Mifune Tatsuya Nakadai Yôko Tsukasa Isuzu Yamada |
| Müzik | Masaru Satō |
| Dağıtıcı | Toho Company Ltd. |
| Yapım yılı | 1961 |
| Süre | 110 dakika |
| Ülke |  Japonya |
| Dil | Japonca |
Yojimbo (Japonca: 用心棒 ya da Yōjinbō), 1961 yılında Akira Kurosawa tarafından çekilmiş jidaigeki (dönem filmi) türü film. Ronin olarak adlandırılan efendisiz bir samurayın hikâyesini anlatır. Hikâye, Toshiro Mifune tarafından canlandırılan samurayın, kumardan kazandıkları para uğruna aralarında çatışma yaşanan iki suç baronunun otoritesi altındaki küçük bir kasabayı ziyaret etmesi ile başlar.
Yojimbo, Japoncada koruma anlamını taşımaktadır.
Hikâye
[değiştir | kaynağı değiştir]Seibei ve Ushitora adlı iki suç baronunun otoritesi altındaki kasabaya gelen ronin samuray, her iki baronu da kendisini koruma olarak tutması konusunda ikna eder. Samuray, ilk olarak Ushitora'nın safında olduğunu hissettirerek Ushitora'yı saldırıya geçmesi konusunda ikna eder. Birkaç çatışmadan sonra her iki taraftan da birçok üye ölür ve iç çatışmanın galibi Ushitora olur. Bunun ardından hayatta kalanlar ronin tarafından öldürülür. Ronin kendisini Kuwabatake Sanjuro (dut bahçesi otuzüç yaşında şeklinde çevrilebilir) olarak tanıtmıştır ve muhtemelen kasabadaki dut bahçelerine bakarken bu ismi bulmuştur. Bu nedenle filmin karakteri isimsiz adam karakterinin ilk örneklerinden kabul edilmektedir.
Esinlenmeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Filmin duruşu ve teması birçok Vahşi Batı filminden, özellikle John Ford tarafından yönetilen filmlerden esinlenmeler içerir. Kurosawa'nın daha önce Yedi Samuray (1954) filminde ele aldığı kurtarıcıya ihtiyaç duyan çaresiz kasaba halkı figürü vahşi batı filmlerinin prototipitir. Filmin sinematografisi ayrıca vahşi batı filmlerinde gelenekselleşen çekim tekniklerini de içermektedir. Yalnız kahramanın geniş açıyla görüntülenmesi, iki düşmanın yüzleşmesi sırasında aradan toz bulutunun geçmesi buna örnek gösterilebilir.
Kurosawa, filmin taslağının ana kaynağının Dashiell Hammet'in 1931 tarihli romanından aynı adla uyarlanan 1942 yapımı film noir klasiği Glass Key olduğunu belirmiştir. Özellikle baş kahramanın kaçmadan önce yakalanarak işkence yapıldığı sahne Glass Key filminden neredeyse birebir kopyalanmıştır. Ancak Yojimbo'nun genel senaryosunun esin kaynağının Hammett'in bir başka romanı olan 1929 tarihli Red Harvest kitabı olduğu söylenebilir. Kurosawa araştırmacısı ve film eleştirmeni Manny Farber, Red Harvest'in film için esin kaynağı olduğunu söylerken, Donald Richie gibi farklı Kurosawa araştırmacıları bu benzerliklerin rastlantısal olduğunu belirtmektedir.[1]
Oyuncular
[değiştir | kaynağı değiştir]- Toshirō Mifune→ Kuwabatake Sanjuro
- Tatsuya Nakadai → Unosuke
- Yōko Tsukasa → Nui
- Isuzu Yamada → Orin
- Daisuke Katō → Inokichi, Ushitora'nın kardeşi
- Takashi Shimura → Tokuemon, sake imalatçısı
- Namigoro Rashomon → Büyük Kannuki
- Hiroshi Tachikawa → Yoichiro
- Yosuke Natsuki → Kohei'nin oğlu
- Eijirō Tōno → Gonji, taverna sahibi
- Kamatari Fujiwara → Tazaemon, ipek tüccarı ve kasabanın muhtarı
- Ikio Sawamura → Hansuke, kasabanın memuru
- Susumu Fujita → Homma, rehber
- Kyu Sazanka → Ushitora, suç baronu
Yapım
[değiştir | kaynağı değiştir]Toshirō Mifune, Takashi Shimura ve Tatsuya Nakadai gibi birçok aktör filmden önce ve sonra Kurosawa ile çalışmışlardır.
Kurosawa'nın, sete geç gelmesi nedeniyle Mifune'yi azarlamasının ardından, Mifune her sabah saat 6:00'da kostümüyle birlikte hazır olacağı sözünü vermiştir.[2]
Filmin bir noktasında baş kahraman, hırpalanarak ölüme terkedildikten sonra kendisine sığınmak için bir kulübe bulur ve bıçak atma egzersizleri yapar. Havada salınan bir yaprağı bıçağıyla vurduğu sahne, aslında kaydın geri oynatılmasıyla elde edilmiştir.
Bu film Kurosawa'nın sinematograf Kazuo Miyagawa ile çalıştığı ikinci filmdir.
Etkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Yojimbo, hem Japonya hem de batı sinemasında birçok şekilde etki bırakabilmiş bir filmdir.
Kurasawa 1962 yılında Yojimbo'nun bir parçası olarak Sanjuro filmini çekmiştir. Bu filmde ronin Sanjuro ismiyle ancak soyadını değiştirerek karşımıza çıkmaktadır.
1964 yılında, Yojimbo filmi Bir Avuç Dolar (A Fistful of Dollars) ismiyle vahşi batı filmi olarak tekrar çekilmiştir. Sergio Leone tarafından yönetilen ve Clint Eastwood'un başrolünü oynadığı filmde isimsiz adam öğesi Clint Eastwood filmlerinde ilk defa yerini almıştır. Ancak film telif hakları ihlali nedeniyle açılan dava sonucu üç yıl sonra gösterime girebilmiştir.
1970 yılında çekilen Zatoichi meets Yojimbo filminde, Mifune yine aynı karakteri canlandırmıştır. Kör kılıç ustası Zatoichi'nin film serilerinin onikincisi olan bu filmde, Mifune Sassa ismiyle yer alsa da, jidaigeki sinemasının iki ikonik karakteri karşı karşıya gelmiştir.
1984 yapımı The Warrior and the Sorceress adlı filmde, paralı asker Kain, kasabanın tek su kuyusu için çatışan iki savaş lordunun arasına girmektedir. Film iki güneşi bulunan Ura adlı terkedilmiş bir gezegende geçer.
Bruce Willis'in oynadığı 1996 yapımı Last Man Standing filminin, Yojimbo'nun tekrar çekimi olduğu resmi olarak duyurulmuştur.
Samurai Jack adlı çizgifilm serisinde de Yojimbo'dan bazı alıntılar olduğu görülmüştür.[3]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- IMDb'de Yojimbo
- AllMovie'de Yojimbo
- Box Office Mojo'da Yojimbo
- Rotten Tomatoes'ta Yojimbo
- Criterion Collection essay by Alexander Sesonske25 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- A Comparison of Yojimbo, A Fistful of Dollars and Last Man Standing23 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Japanese Movie Database'da Yojimbo28 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Japonca)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Allen Barra, "From Red Harvest to Deadwood" 5 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Salon (2005)
- ^ Gerald Peary 26 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (2004)
- ^ "DVDtalk'da Matthew Millheiser". 1 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2011.
