Zanak' Olona

Ny Zanak' Olona, ao amin' ny jodaisma sy ny kristianisma, dia olona hiseho amin' ny andro farany izay tsy iza fa ny Mesia. Tamin' ny vanim-potoana taorian' ny fahababoan' ny Jiosy tany Babilôna, ny Jiosy tao amin' ny firehana apôkaliptika no niresaka ny amin' ny Zanak' Olona, ary nipoitra tao amin' ny Filazantsara kristiana izany ka nenti-manondro an' i Jesoa Kristy amin' ny maha Mesia efa nolazain' ny Testamenta Taloha azy.

Fandikana ny teny grika hoe ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου / ho uios tou anthrôpou izany, ary fandikana koa ny teny arameana hoe בר אנש / bar enash na bar nasha, izay nampiasaina tamin' ny andron' i Jesoa, ka mitovy dika amin' ny hoe "olombelona" na "olona" izany sady asolo ny mpisolo tena tsy voafaritra sy ny mpisolo tena hoe "izaho"^[1]. Isan' ny nahatonga ny finoana an' i Kristy ho olombelona io fitenenana io.

Ny hoe "zanak' olona", "zanak' i Adama" na "toy ny olona" dia fitenenana ampiasaina ao amin' ny Baiboly hebreo, sy amin' ny lahatsoratra apôkaliptika (izay voasoratra nandritra ny vanimpotoana anelanelan' ny nanoratana ny Testamenta roa) ary ao amin' ny Testamenta Vaovao grika. Ny endrika tsy voafaritra ("zanak' i Adama", "zanak' olona" "toy ny olona") ampiasaina ao amin' ny Baiboly hebreo dia teny enti-miantso ny olona miresaka amin' ny tena, na enti-manavaka ny olombelona amin' Andriamanitra sy amin' ny anjely, na manavaka ny firenena vahiny (toa an' i Persia sy i Babilôna) – izay matetika aseho ho toy ny biby (bera na orsa, osy, ondrilahy) ao amin' ny lahatsoratra apôkaliptika – amin' i Israely izay aseho ho toy ny olombelona ("zanak' olona"), na midika olona andrasana amin' ny andro farany (ny Mesia Mpanjaka jiosy).

Raha miseho amin' ny endrika tsy voafaritra dia hita ao amin' ny Testamenta Taloha grika sy amin' ny boky apôkrifan' ny Baiboly ary ao amin' ny boky pseodepigrafa. Ny Testamenta Vaovao grika dia mampiasa ny endrika tsy voafaritra nefa mampiditra ny endrika voafaritra, "ny zanak' olona", izay manondro ny Andriamanitra Mesia, ao amin' ny fahazoan' ny Kristiana ilay fitenenana.

Ao amin' ny jodaisma

Ny hoe "zanak' olona ao amin' ny Baiboly hebreo

Ny fitenenana hoe בן–אדם / ben-'adam "zanak' olona" dia miseho in-107 ao amin' ny Baiboly hebreo, ka ny ankamaroany dia hita ao amin' ny Bokin' i Ezekiela^[2]. Miseho amin' ny fomba telo io andian-teny io:

hiresahana amin' olona (i Ezekiela);
hampifanoherina amin' ny fahambanian-toetry ny olombelona mitaha amin' ny faharetana sy ny fahambonian' ny voninahitr' Andriamanitra sy ny anjely (Nomery 23.19; Salamo 6.4);
ary ny olon' ny andro farany izay famantarana ny fiafaran' ny tantara sy ny fotoan' ny fitsaran' Andriaanitra (Daniela 7.13-14)^[2].

Ao amin' ny Bokin' i Daniela (Dan. 7) no ahitana firesahana ny amin' ny Zanak' olona tranainy indrindra, izay niseho tamin' ny fotoana nanenjehan' i Antiôkôsy Epifanesy ny Jiosy, taloha kelin' ny fikomian' ny Makabeo (taona 160). Ao amin' ny Bokin' i Ezekiela koa dia niantso ny mpaminany amin' ny hoe "Zanak' olona" Andriamanitra, nefa tsy misy heviny miafina izany.

Ny teny hoe bar nasha, izay midika ara-bakiteny hoe "zanak' olona", dia teny arameana ilazana ny hoe "olona". Araka ny lahatsoratra dia azony tamin' Andriamanitra ny fanapahana mandrakizay amin' ny andro farany ny Voary manontolo, ka hamarana ny fanjakan' ny ratsy fanahy (dia i Antiôkôsy) sy ny fahavetavetan' ny fandravana (famadihana ny Tempolin' i Jerosalema ho tempolin' i Zeosy Hipsistôsy [grika: Ζεύς Ὕψιστος / Zeus Hypsistos "Zeosy Avo Indrindra"]). Ny hoe Bar nasha dia nadika ara-bakiteny ao amin' ny Baiboly jiosy amin' ny teny grika (Septoajinta) hoe υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου / uios tou anthrôpou, "zanaky ny olona". Maro amin' ireo boky apôkaliptika jiosy no ahitana firesahana ny amin' ny "zanak' olona", indrindra fa ao amin' ny Bokin' i Henoka sy ny Apôkalipsin' i Esdrasa, ka efa talohan' i Jesoa Kristy izany.

Izao no voasoatra ao amin' ny Bokin' i Daniela:

¹³ Ary mbola nahita tamin'ny fahitana tamin'ny alina ihany aho, ary, indro, nisy toy ny zanak'olona avy tamin'ny rahon'ny lanitra, ary nankeo amin'ny Fahagola Izy, dia nampanakekeny teo anatrehany. ¹⁴ Ary nomena fanapahana sy voninahitra ary fanjakana Izy, mba hanompoan'ny fokom-pirenena sy ny firenena ary ny samy hafa fiteny rehetra Azy; ny fanapahany dia fanapahana mandrakizay ka tsy ho tapaka, ary ny fanjakany tsy ho rava. (Dan. 7.13-14).

Ny toko faha-7 ao amin' ny Bokin' i Daniela dia miresaka ny amin' ny fahitana naseho tamin' i Daniela izay nahitana "bibidia" efatra mampiseho ny firenena jentilisa, izay mangeja ny vahoakan' i Israely mandra-pitsaran' Andriamanitra azy. Ny Daniela 7.13-14 dia mitantara ny fanomezan' ny Fahagola (izany hoe Andriamanitra) fanapahana manerana ny tany ilay "toy ny zanak' olona" (hebreo: כבר אנש / kibar 'anash). Voasoratra amin' ny fiteny arameana ny andalana ao amin' ny Daniela 7.13.

Fanazavan' ny raby Shlomo Itzhaki ny Daniela 7

Izao no fanazavan' ny raby Shlomo Itzhaki (hebreo: רבי שלמה יצחקי), izay atao hoe Rashi, an' io:

"13 "nisy toy ny zanak' olona avy ": izany dia ny Mesia Mpanjaka -- "ary ... amin' ny Fahagola": Izay mipetraka ho amin' ny fitsarana sy hitsara ny firenena rehetra. -- "nankeo": tonga. 14 " Ary nomena fanapahana ... Izy": Ary nomeny ny fanapahana ny firenena rehetra io olona io, ampitoviziny amin' ny bibidia ireo firenena ireo, ary i Israely amin' ny olombelona, satria manetry tena sy tsy manan-tsiny izy ireo.-- "tsy ho tapaka": tsy ho foanana.

Ao amin' io toko faha-7 io ihany dia toy izao ny fanazavany azy: "ilay olona tokana" dia manondro "olombelona" tokoa sady midika koa "ny olo-masin' ny Avo Indrindra" (7.18, 21-22)^[3] sy "ny vahoakan' ny olo-masin' ny Avo Indrindra" (7.27)^[4]^[5].

Ny "olo-masina" sy ny "vahoakan' ny olo-masina" dia angamba maneho ny vahoakan' i Israely - manambara ny fanantenany ny mpanoratra fa handray ny fahefana amin' izao tontolo izao Andriamanitra, lavitra ny "firenena" jentilisa izay toy ny bibidia, ary hanome an' izany an' i Israely toy ny olona.^[4].

Ny teolôjia kristiana dia mandika izany ho sarin' ny Mesia Andriamanitra kristiana ao amin' io andininy io."^[6]

Ao amin' ny kristianisma

Mihoatra ny 84 ny andalana ao amin' ny Testamenta Vaovao ahitana an' i Jesoa miantso ny tenany hoe "Zanak' olona" sady maneho ny tenany ho ilay mpitsara amin' ny fotoana farany. Izao ohatra ny voalaza ao amin' ny Evanjelin' i Lioka:

²²... Ny Zanak'olona tsy maintsy hijaly mafy ka holavin'ny loholona sy ny lohan'ny mpisorona mbamin'ny mpanora-dalàna sady hovonoiny; ary amin'ny andro fahatelo dia hatsangana. ... ²⁶ Fa na iza na iza no ho menatra Ahy sy ny teniko, dia ho menatra azy kosa ny Zanak'olona, raha avy amin'ny voninahiny sy ny an'ny Rainy ary ny an'ny anjely masina. (Lio. 9.22 sy 26).

Araka ny Bokin' i Malakia (Mal. 3.1) dia hiseho amin' ny alalan' ny iraka farany ny fiaviana eskatôlôjikan' Andriamanitra any am-parany. Araka ny Evanjelin'i Matio (Mat. 3.3), ny lovantsofina jiosy dia miandry ny fiverenan'i Elia, ny lovantsofina krostiana kosa mihevitra fa i Joany Mpanao Batisa izany iraka izany). Rehefa niditra tao Jerosalema tamin'ny andron'ny Sampan-kazo (na Sampan-drofia) i Jesosy, ka nitaingina boriky amin'ny maha mpmanjaka azy, ka nanadio ny Tempoly, dia niseho ho Mesia.

Ny Kristina voalohany dia ny "Zanak' Olona" dia i Kristy be voninahitra izay andrasany amin' ny parosia. Ny ohatra mazava tsara momba ny fampiasana ilay andian-teny amin' io heviny io dia hita ao amin' ny Asan' ny Apôstôly (Asa. 7.55-56), izay mitantara an' i Stefana (na Etiena) teo anatrehan' ny Sanedrina na Sinedriona tamin'ny fotoana hamonoana azy:

⁵⁵ Fa Stefana, feno ny Fanahy Masina, dia nibanjina ny lanitra ka nahita ny voninahitr'Andriamanitra sy Jesosy nitsangana teo ankavanan'Andriamanitra, ⁵⁶ dia nanao hoe: Indro, hitako ny lanitra misokatra ary ny Zanak'olona mitsangana eo ankavanan'Andriamanitra. (Asa. 7.55-56).

Hita ao amin' ny Bokin' ny Apôkalipsy izany lohahevitra izany:

¹² Dia nitodika aho nizaha ilay feo niteny tamiko. Koa rehefa nitodika aho, dia nahita fanaovan-jiro volamena fito; ¹³ ary teo afovoan'ny fanaovan-jiro dia nisy Anankiray tahaka ny Zanak'olona niakanjo akanjo lava hatrany an-tongony sady nisikina fisikinam-bolamena teo amin'ny tratrany. ¹⁴ Ary ny lohany sy ny volony dia fotsy tahaka ny volon'ondry fotsy, dia tahaka ny oram-panala, ary ny masony tahaka ny lelafo; ¹⁵ ary ny tongony tahaka ny varahina manganohano, hoatra ilay voadio teo amin'ny fandrendrehana iny; ary ny feony toy ny firohondrohon'ny rano be. ¹⁶ Ary nitana kintana fito teny an-tànany ankavanana Izy; ary nisy sabatra maranitra roa lela nivoaka avy teo am-bavany; ary ny tarehiny dia tahaka ny masoandro mamirapiratra amin'ny heriny. ¹⁷ Ary raha nahita Azy aho, dia lavo niankohoka tahaka ny maty teo anoloan'ny tongony. Fa Izy nanendry ahy tamin'ny tànany ankavanana ka nanao hoe: Aza matahotra; Izaho no Voalohany sy Farany, ¹⁸ dia Ilay velona; efa maty Aho, nefa, indro, velona mandrakizay mandrakizay sady manana ny fanalahidin'ny fahafatesana sy ny fiainan-tsi-hita. ¹⁹ Koa soraty izay zavatra efa hitanao, na izay zavatra ankehitriny, na izay zavatra mbola ho avy rahatrizay.(Apo. 1.12-19).

Ao amin' ny teôlôjia kristiana taty aoriana, dia manondro ny maha olombelona an' i Jesoa ny anaram-boninahitra hoe "Zanak' Olona", fa ny hoe "Zanak' Andriamanitra" kosa milaza ny maha Andriamanitra azy^[7]. Izany no foto-pampianarana kalkedôniana izay manantitra ny natiora roan' i Kristy (latina: vere Deus, vere Homo "Andriamanitra tokoa, Olona tokoa").

Loharano

↑ André Paul, "Homme, fils de l' ", in Encyclopædia Universalis.
↑ ^2,0 et ^2,1 Bromiley, Geoffrey W. (1995). International Standard Bible Encyclopedia: vol. iv, Q-Z. Eerdmans., p. 574.
↑ "¹⁸ Nefa ny olo-masin'ny Avo Indrindra no hahazo ny fanjakana ary hanana ny fanjakana mandrakizay alaovalo. ... ²¹ Mbola nijery ihany aho, ary izany tandroka izany nanoto ny olo-masina ka naharesy azy, ²² ambara-pihavin'ny Fahagola, ka nomena rariny ny olo-masin'ny Avo Indrindra; ary tonga ny fotoana nahazoan'ny olo-masina ny fanjakana." (Daniela 7.18, 21-22).
↑ ^4,0 et ^4,1 Burkett, Delbert (2002). An Introduction to the New Testament and the Origins of Christianity. Cambridge University Press., p. 64.
↑ "Ary ny fanjakana sy ny fanapahana ary ny fahalehibiazan'ny fanjakana eny ambanin'ny lanitra rehetra dia homena ny olo-masin'ny Avo Indrindra; ny fanjakany dia fanjakana mandrakizay, ary ny fanapahana rehetra dia hanompo sy hanoa Azy." (Daniela 7.27).
↑ "Son of Man". Jewish Encyclopedia. JewishEncyclopedia.com.
↑ Fils de l'Homme ou Fils de Dieu ? Archived Septambra 23, 2019 at the Wayback Machine (Tahiry)

[1] André Paul, "Homme, fils de l' ", in Encyclopædia Universalis.

[:0-2] 2,0 et ^2,1 Bromiley, Geoffrey W. (1995). International Standard Bible Encyclopedia: vol. iv, Q-Z. Eerdmans., p. 574.

[3] "¹⁸ Nefa ny olo-masin'ny Avo Indrindra no hahazo ny fanjakana ary hanana ny fanjakana mandrakizay alaovalo. ... ²¹ Mbola nijery ihany aho, ary izany tandroka izany nanoto ny olo-masina ka naharesy azy, ²² ambara-pihavin'ny Fahagola, ka nomena rariny ny olo-masin'ny Avo Indrindra; ary tonga ny fotoana nahazoan'ny olo-masina ny fanjakana." (Daniela 7.18, 21-22).

[:1-4] 4,0 et ^4,1 Burkett, Delbert (2002). An Introduction to the New Testament and the Origins of Christianity. Cambridge University Press., p. 64.

[5] "Ary ny fanjakana sy ny fanapahana ary ny fahalehibiazan'ny fanjakana eny ambanin'ny lanitra rehetra dia homena ny olo-masin'ny Avo Indrindra; ny fanjakany dia fanjakana mandrakizay, ary ny fanapahana rehetra dia hanompo sy hanoa Azy." (Daniela 7.27).

[6] "Son of Man". Jewish Encyclopedia. JewishEncyclopedia.com.

[7] Fils de l'Homme ou Fils de Dieu ? Archived Septambra 23, 2019 at the Wayback Machine (Tahiry)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]