Zdzisław Rachtan
porucznik | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
od 1940 |
Siły zbrojne | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Zdzisław Stefan Rachtan ps. Halny (ur. 9 marca 1924 w Starachowicach, zm. 26 stycznia 2014 w Warszawie[1]) – porucznik, żołnierz Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury” i I batalionu 2 pp Leg. AK „Nurta”[2], kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 9 marca 1924 r. w Starachowicach-Wierzbniku w rodzinie Stefana i Jadwigi z d. Sułek. Od 1940 r. zaangażowany w konspirację w szeregach Narodowej Organizacji Wojskowej. Przyjął pseudonim „Halny”. Okupacyjne nazwisko „Zdzisław Drzazga”. W marcu 1943 r. włączony został do oddziału dywersyjnego NOW pod dowództwem chor. Tomasza Wagi „Sęka”, „Szorta”. Pełnił w nim funkcje dowódcy drużyny i zastępcy dowódcy plutonu. Odbył także szkolenie podoficerskie. W 1943 r. przeszedł cały szlak bojowy Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury”.
Jeden z pomysłodawców i inicjatorów ufundowania odsłoniętej 15 września 1957 r. w miejscu dawnego obozu kapliczki Matki Boskiej Bolesnej na Wykusie – pierwszego w Polsce pomnika upamiętniającą poległych w walce o Ojczyznę żołnierzy Armii Krajowej. Jeden z założycieli i głównych działaczy ogólnopolskiego, niezależnego od ZBoWiD kombatanckiego Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury”– „Nurt”[3].
Od 1991 r. Przewodniczący Kapituły policyjnej Honorowej Odznaki Zasługi im. mjr. Jana Piwnika „Ponurego”.
Został członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi 2010 r.[4]
Honorowy obywatel Wąchocka i Starachowic (wrzesień 2012)[5].
W 2013 r. został laureatem XII edycji Nagrody IPN Kustosz Pamięci Narodowej[6].
Zmarł 16 stycznia 2014 r. i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie kwatera D 22 rząd 9 grób 1[7].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (nr 12988) – za walkę 29/30 sierpnia 1944 pod Lipnem i Chotowem
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – 2014, pośmiertnie[8]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 2006[9]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 1995[10]
- Krzyż Walecznych (nr 32336) – za walkę 27 sierpnia 1944 pod Dziebałtowem
- Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie – 1995[11]
- Medal Wojska (4-krotnie)[12]
- Krzyż Armii Krajowej (nr 6113) – 1961
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nie żyje Honorowy Obywatel Wąchocka żołnierz Armii Krajowej por. Zdzisław Rachtan – „Halny” [online], Kronika Wąchocka, 26 stycznia 2014 [dostęp 2014-01-26] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-01] .
- ↑ Iwona Boratyn , Stworzył prawdziwe wojsko, „Słowo Ludu”, 18 czerwca 2004, s. 8, ISSN 0137-9275 [dostęp 2008-04-23] [zarchiwizowane z adresu 2011-10-03] .
- ↑ Marek Jedynak , Środowisko Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury”–„Nurt” [online] .
- ↑ Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego [online], onet.pl, 16 maja 2010 [dostęp 2014-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-05] .
- ↑ Zdzisław Rachtan Honorowym Obywatelem Starachowic [online], Internetowa Telewizja Ratusz, 11 września 2012 [dostęp 2013-01-10] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-27] .
- ↑ Wręczenie nagród „Kustosz Pamięci Narodowej” – Warszawa, 22 maja 2013 [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2013-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-27] .
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna. [dostęp 2014-06-27]. (pol.).
- ↑ Krzyż Komandorski OOP dla Zdzisława Rachtana. prezydent.pl, 31 stycznia 2014. [dostęp 2014-02-01].
- ↑ M.P. z 2006 r. nr 62, poz. 646
- ↑ M.P. z 1996 r. nr 11, poz. 117 – pkt 160.
- ↑ M.P. z 1995 r. nr 15, poz. 178 – pkt 1.
- ↑ Polak (red.) 1999 ↓, s. 83.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. Konspiracja 1939-1945. T. 5/I. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-98-6.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- RACHTAN ZDZISŁAW – „Halny” [online], Środowisko Żołnierzy AK „Ponury-Nurt” [zarchiwizowane z adresu 2014-08-12] .
- biogram i fotografie na stronie Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej
- Honorowi obywatele Starachowic
- Kustosz Pamięci Narodowej
- Ludzie związani z Ostrowcem Świętokrzyskim
- Ludzie urodzeni w Starachowicach
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni Medalem za Długoletnie Pożycie Małżeńskie
- Odznaczeni Medalem Wojska (czterokrotnie)
- Odznaczeni Krzyżem Armii Krajowej
- Oficerowie Armii Krajowej
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Urodzeni w 1924
- Zmarli w 2014