Zespół cieśni kanału nadgarstka

Zespół cieśni kanału nadgarstka
	syndroma isthmi canalis carpi
	; Nieleczony zespół cieśni kanału nadgarstka
	Klasyfikacje
ICD-10	G56.0

Zespół cieśni kanału nadgarstka (łac. syndroma isthmi canalis carpi) – stan chorobowy powstały w wyniku długotrwałego ucisku nerwu pośrodkowego (łac. nervus medianus) biegnącego w kanale nadgarstka.

Przyczyny i objawy

Przyczyną choroby jest najczęściej obrzęk zapalny nerwu lub tkanek otaczających oraz zwyrodnieniowe lub pourazowe zacieśnienia ograniczonej przestrzeni kanału nadgarstka. Początkowy ucisk na włókna nerwu pośrodkowego doprowadza do zaburzenia ich odżywiania, co wywołuje wtórny obrzęk i nasila dolegliwości. Do objawów klinicznych zespołu należą:

drętwienia i mrowienia palców I – III ręki oraz połowy palca IV
mrowienie palca wskazującego (drugiego), środkowego oraz połowy palca serdecznego
zanik mięśni kłębu kciuka
dodatni objaw Tinela (pukanie w nerw pośrodkowy na wysokości kanału nadgarstka powoduje parestezje w obrębie palców unerwionych czuciowo przez nerw pośrodkowy)
dodatni objaw Phalena (nasilenie parestezji po kilku, kilkudziesięciu sekundach utrzymywania zgięcia stawu promieniowo-nadgarstkowego).
osłabienie siły chwytu, brak precyzji i ograniczenia ruchów
utrudnione zaciśnięcie ręki w pięść
wypadanie z dłoni trzymanych przedmiotów

Objawy występują najczęściej w nocy, nasilają się po uniesieniu kończyny, a zmniejszają po opuszczeniu. Po przebudzeniu chory odczuwa mrowienie w obrębie ręki, które często ignoruje, przypisując je przyjęciu nieprawidłowej pozycji podczas snu. W razie większego nasilenia choroby parestezje i ból budzą chorego w nocy, ulgę przynosi wtedy opuszczenie ręki na podłogę.

Przyczyną choroby może być reumatoidalne zapalenie stawów, może też mieć ona charakter choroby zawodowej, np. u sekretarek (pisanie na maszynie), często występuje u kobiet w ciąży. Zespół cieśni kanału nadgarstka występuje także przy częstej i długotrwałej pracy z myszką komputerową^[a]. Aby temu zapobiec, zaleca się stosowanie tabletu zamiast myszki lub specjalnej podkładki ergonomicznej pod nadgarstek przy pracy z myszką.

Diagnostyka

Podstawą diagnostyki jest poprawnie wykonane badanie przez specjalistę chirurga ręki, neurochirurga lub ortopedę. Badaniami dodatkowymi, które pozwalają potwierdzić rozpoznanie, a czasem nawet znaleźć przyczynę są: badanie przewodnictwa nerwowego nerwu pośrodkowego tzw. badania EMG oraz badanie ultrasonograficzne^{[potrzebny przypis]}.

Leczenie

Leczenie dzieli się na nieoperacyjne i operacyjne.

Leczenie zachowawcze polega na przyjmowaniu witaminy B₆, wykonywaniu iniekcji kortykosteroidów, unieruchomieniu nadgarstka oraz fizjo- i fizykoterapii^[2].

Leczeniem przyczynowym o dużej skuteczności jest operacyjne przecięcie troczka zginaczy i odbarczenie nerwu.

Bardzo dobre efekty zarówno w stanach początkowych, jak i zaawansowanych chorobowo daje zabieg terapii manualnej zwanej neuromobilizacją.

Zalecane jest zrobienie badania EMG, w celu rozpoznania stopnia uszkodzenia nerwów. Uszkodzenie określa się w skali od 1 do 6, gdzie 1 to bardzo lekkie uszkodzenie, powodujące delikatne drętwienie opuszek I, II, III palca, a 6 to ciężkie uszkodzenie nerwów, kwalifikujące się jedynie do operacji.

Najważniejszym sposobem na leczenie jest nieużywanie chorej ręki. Przy lekkim uszkodzeniu nerw regeneruje się po około 3–4 miesiącach. Zaleca się wizytę u neurologa w celu oceny stopnia choroby.

Zobacz też

Uwagi

↑ Opublikowana w 2015 metaanaliza doniesień naukowych nie potwierdziła jednakże zależności pomiędzy pracą na klawiaturze i z myszą komputera a występowaniem zespołu cieśni kanału nadgarstka^[1].

Przypisy

↑ AgnessaA. Kozak AgnessaA. i inni, Association between work-related biomechanical risk factors and the occurrence of carpal tunnel syndrome: an overview of systematic reviews and a meta-analysis of current research, „BMC Musculoskeletal Disorders”, 16, 2015, s. 231, DOI: 10.1186/s12891-015-0685-0, PMID: 26323649, PMCID: PMC4553935 .
↑ Roberto SérgioR.S. Martins Roberto SérgioR.S., Mário GilbertoM.G. Siqueira Mário GilbertoM.G., Conservative therapeutic management of carpal tunnel syndrome, „Arquivos De Neuro-Psiquiatria”, 75 (11), 2017, s. 819–824, DOI: 10.1590/0004-282X20170152, ISSN 1678-4227, PMID: 29236827 [dostęp 2018-05-04] .

Bibliografia

S.D. Waldman: Atlas zespołów bólowych. Wrocław: Elsevier Urban&Partner, 2009, s. 144–147. ISBN 978-83-7609-112-9.
D.E. Brown, R.D. Neumann: Sekrety ortopedii. Wrocław: Urban&Partner, 2006, s. 231–233. ISBN 83-89581-98-1.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[2] Opublikowana w 2015 metaanaliza doniesień naukowych nie potwierdziła jednakże zależności pomiędzy pracą na klawiaturze i z myszą komputera a występowaniem zespołu cieśni kanału nadgarstka^[1].

[kozak-1] AgnessaA. Kozak AgnessaA. i inni, Association between work-related biomechanical risk factors and the occurrence of carpal tunnel syndrome: an overview of systematic reviews and a meta-analysis of current research, „BMC Musculoskeletal Disorders”, 16, 2015, s. 231, DOI: 10.1186/s12891-015-0685-0, PMID: 26323649, PMCID: PMC4553935 .

[3] Roberto SérgioR.S. Martins Roberto SérgioR.S., Mário GilbertoM.G. Siqueira Mário GilbertoM.G., Conservative therapeutic management of carpal tunnel syndrome, „Arquivos De Neuro-Psiquiatria”, 75 (11), 2017, s. 819–824, DOI: 10.1590/0004-282X20170152, ISSN 1678-4227, PMID: 29236827 [dostęp 2018-05-04] .

[a]

[2]

[1]