Przejdź do zawartości

Toruń

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez 82.146.247.38 (dyskusja) o 00:33, 18 sie 2007. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Ten artykuł dotyczy miasta w województwie kujawsko-pomorskim. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.
Panorama miasta z lewego brzegu Wisły
Panorama miasta z lewego brzegu Wisły


{{{nazwa}}}
{{{nazwa oryginalna}}}
[[Plik:{{{zdjęcie}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis zdjęcia}}}]]
{{{opis zdjęcia}}}
Herb [[Plik:{{{flaga}}}| 100x130px| alt=Flaga | class=mw-no-invert]]
Herb Flaga
Dewiza: Durabo (Przetrwam)
Państwo {{{państwo}}}
Zarządzający

Prezydent miasta

Powierzchnia

117,71 km²

Wysokość

30-50 m n.p.m.

Populacja (2006)
• liczba ludności
• gęstość


{{{liczba ludności}}}
{{{gęstość zaludnienia}}} os./km²

Nr kierunkowy

{{{numer kierunkowy}}}

Kod pocztowy

{{{kod pocztowy}}}

Tablice rejestracyjne

{{{tablice rejestracyjne}}}

Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak
Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }}
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}
[[commons:{{{commons}}}|Multimedia w Wikimedia Commons]]
Wiadomości w Wikinews
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Toruń (niem. Thorn, łac. Thorunia, Torunium) - miasto w województwie kujawsko-pomorskim, położone nad Wisłą. Siedziba władz samorządowych regionu kujawsko-pomorskiego. Siedziba sejmiku wojewódzkiego[2] oraz Urzędu Marszałkowskiego Woj. Kujawsko-Pomorskiego. Siedziba starosty powiatu toruńskiego, a także powiat grodzki. W latach 1920-1939 stolica woj. pomorskiego, w latach 1945-1975 w woj. bydgoskim, w latach 1975-1998 stolica woj. toruńskiego. Od 1999 z Bydgoszczą współstolica województwa Kujawsko - Pomorskiego.

Od 1992 Toruń jest stolicą diecezji toruńskiej.

W 1997 toruński zespół staromiejski został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Historia

Stare Miasto w Toruniu widziane z mostu drogowego
Stare Miasto w Toruniu widziane z lewego brzegu Wisły
Ratusz Staromiejski od strony zachodniej
Mury miejskie od strony Wisły z bramą Mostową i basztą Żuraw
Baszta "Monstrancja" przy ul. Podmurnej 18
Widok Torunia wg sztychu Meriana z 1641 r.

Dzielnice i osiedla

 Osobny artykuł: Osiedla Torunia
UWAGA: sugestia rozszerzonej treści w nieistniejącym artykule - trzeba poprawić link.
Kamienica na skrzyżowaniu ulic Łaziennej i Szerokiej
Kruchta i wieża kościoła św. Jakuba
Dawny ratusz Podgórza z 1907 r.
Dom Eskenów

W obrębie granic administracyjnych

Przedmieścia Torunia

Osiedla zwarte na terenie przyległych gmin związane bezpośrednio z miastem:

Gminy podmiejskie

Od początku lat 90. XX wieku znacząco rośnie liczba mieszkańców zurbanizowanych osiedli podmiejskich wokół Torunia: Przysiek-Rozgarty, Złotoria, Lubicz, Grębocin, Mała i Wielka Nieszawka, Łysomice. Do najważniejszych gmin podmiejskich, bezpośrednio związanych z Toruniem należą Gmina Lubicz, Gmina Zławieś Wielka, Gmina Łysomice, Gmina Wielka Nieszawka.

Od 1993 do 2007 liczba mieszkańców tych gmin wzrosła ponad dwukrotnie. Liczebność mieszkańców gmin sąsiadujących z Toruniem to ponad 55 tys. osób, z czego na osiedlach posiadających bezpośrednie związki funkcjonalno-przestrzenne z Toruniem - ponad 45 tys. osób. Proces ten jest wynikiem:

  • braku poszerzania granic miasta Torunia od prawie 40 lat, a z niektórych kierunków - od 60-70 lat,
  • braku terenów inwestycyjnych i budowlanych w mieście,
  • migracji ze ścisłych granic miasta w poszukiwaniu większych działek i nowych terenów,
  • znaczącego wzrostu zainteresowania inwestorów Toruniem i jego okolicami,

Zabytki

 Osobny artykuł: Zabytki Torunia.

Stare Miasto

Zespół staromiejski Torunia jest jednym z najcenniejszych zespołów zabytkowych w Polsce. W 1997 został on wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Obejmuje Stare i Nowe Miasto, z zachowanym prawie bez zmian XIII-wiecznym układem urbanistycznym. Główne zabytki:

Inne dzielnice Torunia, okolice

Poza zespołem Starego Miasta znajdują się również liczne zabytki:

Zabytki nieistniejące

Kultura i nauka

Teatry

Teatr im. Wilama Horzycy
Prezbiterium kościoła św. Jakuba
Katedra świętych Janów
  • Dramatyczne
  • Dziecięce
    • Teatr "Baj Pomorski"
    • Teatr Objazdowy "Vaśka"
    • Teatr Lalek "Zaczarowany Świat"
  • Muzyczne
    • Teatr Muzyczny "Mała Rewia"
    • Studencki Teatr Tańca
    • Teatr Tańca AKRO
  • Impresariaty, grupy teatralne
    • Teatr Magma
    • Perpetuum Mobile (studencki)
    • Grupa Teatralna Studio P
    • Akademia Teatru Młodego Widza
    • Teatr Wróbli
    • Teatr Tempestas (studencki)

Kina

  • Cinema City (Śródmieście, multipleks na 12 sal)
  • Orzeł (Starówka)
  • Nasze Kino (Starówka)
  • Kinoteatr Grunwald (Śródmieście)
  • Kino Diecezjalne (Bielany)
  • Kino Letnie (Starówka, w sezonie)
  • Inne "małe" kina

Imprezy i festiwale

W Toruniu odbywają się dziesiątki imprez teatralnych, filmowych, muzycznych i kulturalnych. Do najciekawszych należą:

  • Międzynarodowy Festiwal Teatralny KONTAKT (maj)
  • Festiwal Muzyki i Sztuki Krajów Bałtyckich PROBALTICA (maj)
  • Międzynarodowy Festiwal Muzyki Chrześcijańskiej SONG OF SONGS (czerwiec)
  • Jazz Od Nowa Festiwal (luty)
  • Akademickie Spotkania Teatralne KLAMRA (marzec)
  • Ogólnopolski Festiwal Teatralny POBOCZA TEATRU (kwiecień)
  • Toruński Festiwal Nauki i Sztuki (kwiecień)
  • Festiwal Muzyczny TORUŃ-MUZYKA I ARCHITEKTURA (lipiec i sierpień)
  • Ogólnopolski Festiwal TORUŃ-BLUES MEETING (listopad)
  • Letnie Spotkania Teatrów Ulicznych (lipiec i sierpień)
  • Promocja Edukacyjna (marzec, oferta szkół wyższych z całej Polski)
  • Międzynarodowy Festiwal Lato Filmów
  • Triennale Grafiki KOLOR W GRAFICE (jedna z największych światowych imprez graficznych, odbywa się w kilku *miastach)
  • Międzynarodowe Toruńskie Spotkania Teatrów Lalek (październik)
  • Ogólnopolski Konkurs Wydawnictw Reklamowych IDEA (maj)
  • Konkurs ZPAP DZIEŁO ROKU (najstarszy w regionie)
  • Toruński Festiwal Książki (listopad)
  • Świętojański Festiwal Muzyki Organowej (maj i czerwiec)
  • Międzynarodowe Spotkania Kapel Ludowych (czerwiec)
  • Festiwal Folkloru Miejskiego KAPELE PODWÓRKOWE (wrzesień)
  • Coroczna odsłona Alei Gwiazd
  • Święto Muzyki (21 czerwca)
  • Święto Miasta (24 czerwca)
  • Święto Piernika (25 grudnia)
  • Międzynarodowy Konkurs Twórczości Plastycznej Dzieci i Młodzieży
  • Afryka Reggae Festival (charytatywny, jeden z największych w Polsce)
  • Dark Stars Festival
  • Toruński Offowy Festiwal Filmowy TOFFI (październik)
  • Ogólnopolski Festiwal Muzyki Młodzieżowej BIG STAR FESTIWAL
  • Festiwal TORUŃ HARMONICA TOP (maj)
  • Przegląd Teatrów Ogródkowych MIĘDZYMURZE (sierpień)
  • Net-Art-Festiwal Generacji Interaktywnej (październik)
  • Muzyka Dawna Persona Grata (styczeń-grudzień)
  • Międzynarodowy Festiwal Haendlowski (czerwiec)
    • festiwal muzyki dawnej (VI)
  • Festiwal Teatrów Ulicznych BULWAR (lipiec)
  • Koncerty pod Gwiazdami (sierpień-wrzesień)
  • Europejskie Spotkania Artystyczne (maj) – oprócz Torunia w Przysieku i Zamku Bierzgłowskim.
  • Konwent Miłośników Fantastyki Zahcon
  • Festiwal Sztuki Internetowej Wyobraźnia Ekranu
  • ALTERGRAWITACJA Spotkania Sympatyków Kuglarstwa [kwiecień/maj]
  • Ogólnopolski Konkurs Chórów "Ars Liturgica" (październik/listopad co 2 lata)

Muzea

Pierwsze muzeum ("musaeum") istnieje w Toruniu już od 1594. Spadkobiercą jego historii (po licznych zmianach nazw i burzach dziejowych) jest Muzeum Okręgowe. Obecnie trwają prace nad przekształceniem Muzeum Okręgowego w Muzeum Narodowe. Natomiast budowane obecnie Muzeum Sztuki Współczesnej ma już przyznany przez ministerstwo status placówki narodowej.

  • Muzeum Okręgowe, złożone z kilku oddziałów - m. in.:
  • Muzeum Etnograficzne
    • skansen etnograficzny przy Starym Mieście (jedyny w kraju skansen w centrum miasta)
    • oddział muzeum w Kaszczorku - Zagroda Rybacko-Rolnicza
  • Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie pod Toruniem
  • Muzeum Techniki i Inżynierii Komunalnej Torunia (w zabytkowej wieży ciśnień)
  • Centrum Sztuki Współczesnej (budowane w ramach Narodowego Programu Kultury "Znaki czasu")
  • Muzeum Piernika
  • Muzeum Uniwersyteckie
  • Muzeum Przyrodnicze (Wydział Biologii i Nauk o Ziemi UMK)
  • Muzeum Motoryzacji (przy Technikum Samochodowym)
  • Fort IV - XIX-wieczny fort artyleryjski, dostępny do zwiedzania z przewodnikiem, ekspozycja historii Twierdzy Toruń

Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne

  • Planetarium im. Wł. Dziewulskiego
    • Planetarium - seanse filmowe
    • Orbitarium - pokazy naukowe, sterowanie statkami kosmicznymi
    • Centrum Wiedzy o Wszechświecie (budowa)
  • Obserwatorium Astronomiczne
    • największe w Europie środkowej radioteleskopy (32 m średnicy)
    • zabytkowe obserwatoria kopułowe optyczne (rozsuwane dachy)
    • zabytkowy pałac i park pałacowy

Muzyka

Galerie

  • Państwowa Galeria Sztuki Wozownia
  • Galeria ZPAP "Na piętrze"
  • Galeria Rusz
  • Galeria Nad Wisłą
  • Galeria i Ośrodek Plastycznej Twórczości Dziecka
  • Galeria Dla... (Klub NRD)
  • Galeria Dworu Artusa
  • Dwór Mieszczański
  • Galeria Twórczości Osób Niepełnosprawnych
  • Galeria Sztuki Arsenał
  • Galeria 011
  • Galeria Fundacji Pro Arte
  • Galeria Dom Muz, Podmurna 1/3
  • Galeria Dom Muz, Poznańska 52
  • Galeria Dom Muz, Okólna 169
  • Galeria TUMULT
  • Galeria w Bibliotece Głównej UMK
  • Galeria Światła i Rękodzieła Natura i Kultura
  • Galeria Piwnicy Pod Aniołem
  • Galeria A, Apator
  • Galeria Zbigniewa Lengrena, Ratusz
  • Galeria Fotografiki ZPAF
  • Galeria Muzyczna Bunkier
  • Galeria Krzywa
  • Galeria „5”
  • Galeria ‘’S’’
  • Galeria Sponsorów
  • Galeria 1-ego Artefaktu, Plac Teatralny 1

Inne

Siedziba Towarzystwa Naukowego

Toruń ubiega się o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury roku 2016.

Edukacja

Przedszkola

W mieście jest około 45 placówek zapewniających edukację na poziomie przedszkolnym, niektóre z placówek posiadają także grupy żłobkowe dla najmłodszych. Mniej więcej połowa z nich to przedszkola publiczne (prowadzone przez Miasto Toruń), a połowa - prywatne.

Szkoły Podstawowe

  • 32 szkoły podstawowe ( SP nr 18 i SP nr 16 z oddziałami integracyjnymi)

Gimnazja

  • 34 gimnazja, niektóre z oddziałami integracyjnymi

Szkoły średnie

  • Gimnazjum i Liceum Akademickie
  • Licea Ogólnokształcące - 36 wraz z Liceami dla dorosłych
  • Technika - 31
  • Zasadnicze Szkoły Zawodowe - 13
  • Szkoły specjalne - 3 przysposabiające do pracy i do zawodu
  • Licea Profilowane - 8
  • Szkoły artystyczne - 6

Szkoły policealne

Ogółem jest ich w mieście 61. Niektóre z policealnych placówek to: Medyczne Studium Zawodowe im. Mikołaja Kopernika; Policealna Szkoła Architektury dla Dorosłych; Policealna Szkoła Fryzjerska "ŻAK"; Policealna Szkoła Kosmetyczna dla Dorosłych czy Policealne Studium Elektroniczne.

Szkoły wyższe

Pierwsza uczelnia w Toruniu powstała już w 1568 (Gimnazjum Akademickie) i była jedną z najstarszych uczelni w kraju. Dziś Toruń stanowi jeden z najważniejszych ośrodków akademickich w kraju, a toruńskie uczelnie kształcą rocznie około 50 tysięcy studentów.

Publiczne

Rektorat Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
Portal kamienicy przy ulicy Mostowej
Dwór Artusa - detal
Ulica Szeroka — obecnie deptak
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (założony w 1945) z obserwatorium astronomicznym Piwnicach, gdzie znajduje się największy w Europie środkowo-wschodniej radioteleskopem o średnicy 32 m. Największa i najstarsza uczelnia w województwie, wg wielu rankingów najlepsza w regionie i 4-5 w kraju. Częścią uniwersytetu jest Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy, do 2004 roku funkcjonujące jako Akademia Medyczna w Bydgoszczy.
  • Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Toruńskiej (aktualnie sekcja Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika)
  • Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Toruniu (opiekę naukowo-dydaktyczną nad Kolegium sprawuje Uniwersytet Mikołaja Kopernika)
  • Kolegium Mody (oddział zamiejscowy Akademii Sztuk Pięknych Łódź)
  • Kolegium Pracowników Służb Społecznych
  • Uniwersytet Trzeciego Wieku

Niepubliczne

Rekreacja i wypoczynek

Atrakcje przyrodnicze i tereny zielone

  • Planty utworzone na miejscu nowożytnych obwarowań bastionowych wokół Starówki (Dolina Marzeń, Al. Jana Pawła II, Jordanki, Park Etnograficzny, Park Waryńskiego)
  • Ogród Zoobotaniczny na Bydgoskim Przedmieściu zał. w 1797 przez G. Schultza
  • Park przy ul. Waryńskiego
  • Park Tysiąclecia na Stawkach
  • Zabytkowy park miejski na Bydgoskim Przedmieściu
  • Błonia położone nad Wisłą
  • Barbarka - leśna osada
  • wyspa wiślana i rezerwat przyrody Kępa Bazarowa
  • W Toruniu znajduje się 28 obiektów uznanych za pomniki przyrody, w tym 22 pojedyncze drzewa, 5 grup drzew i 1 głaz narzutowy.

Rezerwaty

Jeziora

  • Nagus - na obszarze Torunia (dzielnica Rudak), nie nadające się do kąpieli ani wypoczynku

Zobacz też

Media

Transport

Transport drogowy

Toruń jest najważniejszym węzłem drogowym w województwie. Tu przecinają się najważniejsze krajowe drogi oraz jedyna w regionie autostrada A1 i droga szybkiego ruchu S10.

Drogi i inwestycje istniejące

Most przez Wisłę przyszłej autostrady A1 pod Czerniewicami koło Torunia (obecnie S10)

Większe inwestycje drogowe projektowane lub w czasie budowy

  • A1 Autostrada Gdańsk-Toruń-Łódź-Katowice (trwa budowa od strony Gdańska)
  • Trasa Średnicowa gen. Andersa Podgórza (na ukończeniu)
  • S15Trasa Wschodnia - z mostem na rzece Wiśle (projektowana)
  • Trasa Średnicowa północna (projektowana)
  • Trakt Leśny (projektowany)
  • Północna obwodnica Torunia (węzeł Lubicz-Łysomice-Przysiek) (projektowana)

Transport kolejowy

Autobus szynowy SA106 wyprodukowany w zakładach PESA Bydgoszcz
Toruń jest ważnym węzłem kolejowym, krzyżują się tutaj linie kolejowe:
Linia Nr D29 Sąsiednie ważniejsze węzły Operator przewozów pasażerskich
Kutno—Piła Główna 18 Aleksandrów Kuj.—Bydgoszcz Wschód PKP Intercity, PKP Przewozy Regionalne (BiT-City)
Poznań Wschód—Skandawa (GP)—Žielieznodorožnyj 353 Inowrocław—Jabłonowo Pom. PKP Przewozy Regionalne
Toruń Wschodni—Malbork 207 Grudziądz PKP Przewozy Regionalne
Nasielsk—Toruń Wschodni 27 Sierpc PKP Przewozy Regionalne (do 8 XII 2007)
Toruń Wschodni—Olek (daw. —Chełmno) 246 (dawniej) Unisław Pom.
—

(linia towarowa, przewozy pasażerskie zawieszone w 1992 r.)

Zobacz też: Most kolejowy im. Ernesta Malinowskiego w Toruniu
Plan BiT-City
Plan BiT-City

Lotnisko sportowo - turystyczne

  • Lotnisko Torun - Bielany

Lotnisko na toruńskich Bielanach obsługuje Aeroklub Pomorski, który istnieje od 1922. Lotnisko dogodnie położone bezpośrednio przy linii kolejowej, drodze krajowej "80" oraz projektowanej trasie średnicowej. Posiada hotel oraz restaurację.

Obecnie na lotnisku czynnie działają sekcje sportowe (lotnicza, szybowcowa, lotniarska i spadochroniarska) oraz loty turystyczne.

Transport wodny

  • Toruń od stuleci był ważnym portem rzecznym na Wiśle. Obecnie ta forma transportu jest mało popularna. Nadal jednak istnieją porty rzeczne w Toruniu.
    • Port Drzewny - ul. Starotoruńska
    • Port Zimowy - ul. Popiełuszki (Rybaki)
    • Regionalna Dyrekcja Gospodarki Wodnej, ul. Popiełuszki
  • liczne przystanie żeglarskie
    • AKS
    • AZS
    • KS Budowlani
    • Szkwał, Port Drzewny
    • Towimor, Port Drzewny
    • Walter, Port Drzewny
    • Yacht Klub Toruń, Port Drzewny
    • Liga Morska i Rzeczna, Port Drzewny

Komunikacja miejska

 Osobny artykuł: Miejski Zakład Komunikacji w Toruniu.

Miejski Zakład Komunikacji

Zmodernizowany skład tramwajowy (Konstal 805Na + 805NaD), ul. Bydgoska
Niskopodłogowy MAN Lion's City należący do MZK Toruń na pętli Barbarka.
Zobacz też: Tramwaje w Toruniu

W mieście kursuje 34 linii autobusowych. 32 dzienne (w tym 5 podmiejskich), 2 nocne, 3 nocne specjalne (razem około 328 km) i 5 linii tramwajowych - 4 dzienne, jedna nocna (około 34 km) oraz sezonowa obsługiwana przez wagon historyczny. Udział tramwajów w pracy przewozowej wynosi tylko ok. 19%. Tabor autobusowy w kategorii wieku należy do jednych z najmłodszych w kraju, gorzej wypada tabor tramwajowy, lecz wagony są poddawane modernizacjom. Bolączką parku taborowego MZK Toruń jest mała ilość taboru przystosowanego do przewozu osób niepełnosprawnych. Obecnie (stan na listopad 2006) 40 autobusów jest przystosowanych do przewozu osób niepełnosprawnych, to jest 31% taboru autobusowego, żaden tramwaj nie jest niskopodłogowy. Główne linie, pomimo relatywnie wysokiej częstotliwości w szczycie (5-10 min.) są przeciążone i panuje w nich tłok.

Ciekawostki:

  • Najdłuższa linia tramwajowa: 1
  • Najdłuższa linia autobusowa: 37 (miejsko-podmiejska)
  • Najdłuższa linia autobusowa, miejska: 31
  • Autobus z nr bocznym 543 posiada pełną klimatyzację.
  • Linia tramwajowa z największą częstotliwością kursowania: 1 (co 10 min.)
  • Linia autobusowa z największą częstotliwością kursowania: 15 (co 8 min. w szczycie)

Inni przewoźnicy

Po mieście kursują także 4 linie bezpłatne do dwóch hipermarketów obsługiwane przez firmę Morvi. Od jesieni 2006 firma EUROPOL uruchomiła linię E z osiedla Na Skarpie do Centrum, konkurując z liniami MZK. Na trasach podmiejskich kursują: PKS Connex Toruń, TKA Linia oraz inne, mniejsze firmy prywatne (np. MixBus, Auto Trans).

Komunikacja turystyczna

W sezonie turystycznym oferowane są dodatkowo inne formy komunikacji:

  • Katarzynka - łódka łączącą bulwar z Kępą Bazarową i Zamkiem Dybowskim (przez cały dzień)
  • Statek pasażerski Wanda (kursy po Wiśle)
  • Statek pasażerski Wiking (kursy po Wiśle)
  • Riksze, postój na Rynku Staromiejskim (kursy po Starym Mieście)
  • Dorożki (okazjonalnie, na Rynku Staromiejskim)
  • Turystyczny wagon tramwajowy MZK (kursuje po istniejących torowiskach) - dla wycieczek

Sport

Profesjonalne kluby sportowe

Sport amatorski, rekreacja

W Toruniu znajduje się bogata baza, kilkadziesiąt obiektów służących rekreacji. Do najważniejszych należą:

  • lodowiska sztuczne - 3: dwa stałe całoroczne TOR-TOR, MENTOR, trzecie sezonowe Rynek Nowomiejski (zimą)
  • wyciąg narciarski: Unisław k. Torunia, (wyciąg, tor snowboardowy i saneczkowy)
  • tory saneczkowe: Rudelka (Bema), Park Miejski (Bydgoskie), Winna (Rubinkowo), Unisław (Krystyania)
  • baseny kryte - 11: Mini Aqua-Park, SP14, ZSME, OSIR, SP8, SP28, SP16, SP32, SP29, SP30, SP24, SP5.
  • baseny odkryte: Wodnik
  • stadiony - 6: Żużlowy KS Apator, Miejski, Elana, Tramp, Kopernik, MOS
  • hale sportowe - 2: Hala ZSPS, Olimpijczyk
  • przystanie wioślarskie i żeglarskie - 6: AKS, AZS, Budowlani, Szkwał, Towimor, Walter
  • strzelnice - 5: Falco (strzelnica i paintball, Fort VIII), Euro Trade (paintball), Auto Trezor (strzelnica), Sportowa (Fort I), Myśliwska
  • pola golfowe - 2: Tatfort (Fort IV), Country Club, Toruń-Górsk
  • Lotnisko Sportowe: Aeroklubu Pomorskiego
  • Tor Rallycrossowy: Toruński Klub Motorowy
  • Skate Park: Bema
  • ściany wspinaczkowe -3: Walter, Tor-Tor, Piernikowe Miasteczko (dla dzieci)
  • korty tenisowe - 6: Start Wisła, OSIR, Świętopełka, TTT Real, Jurmet (kryte hale) Lubicz, TKM
  • stadniny koni - 9: Ciuruś (Kaszczorek), Agrofood (Grabowiec), Jaskółcza 11 (Wrzosy), Rancho (Mała Nieszawka), Fundacja Ducha, Ogród Zoobotaniczny, Brzoza Toruńska, Rubbens (Papowo Toruńskie), Dolina Koni (Otłoczyn)

Gospodarka i infrastruktura

Toruński ośrodek przemysłowy

Toruńskie firmy zajmują wysokie miejsca w ogólnopolskich rankingach firm, takich jak np. ranking Rzeczypospolitej, oraz czołowe w rankingach wojewódzkich (np. Krajowa Spółka Cukrowa, TZMO)

Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna Łysomice k. Torunia

Wydzielona z Pomorskiej SSE w Gdańsku w 2006, nazwana "Crystal Park", oddalona 2 km na północ od granicy Torunia, przy drodze krajowej nr 1/E75 i budowanej autostradzie A1. To największa inwestycja zagraniczna w województwie i jedna z największych w kraju. Wyjątkowo szybkie japońskie tempo budowy każdej fabryk to 6-8 miesięcy.

  • Początek: 12 kwietnia 2006 szef Sharp Corporation Katsuhiko Machida, premier Polski Kazimierz Marcinkiewicz oraz podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Andrzej Kaczmarek spotkali się w Kancelarii Premiera, by podpisać umowę na budowę fabryki modułów do monitorów ciekłokrystalicznych w podtoruńskim Ostaszewie (gm. Łysomice). Pierwsza fabryka ruszyła w styczniu 2007. Na początku zatrudniała 800 osób. W ślad za japońskim potentatem poszli jego kooperanci i suma inwestycji w gminie Łysomice powiększyła się kilkakrotnie.
  • stan obecny (marzec 2007): czynne 3 firmy (Sharp, Orion, Matsushita Chemicals), ok. 3000 zatrudnionych. Kolejne firmy w budowie (Sumika Electronic Materials Poland, Crystal Logistics, U-TEC Poland, Poland Tokai Okaya Manufacturing). Główna firma Sharp posiada linie do produkcji monitorów ciekłokrystalicznych.
  • stan docelowy: Do 2010 Sharp oraz kilkanaście firm kooperujących zainwestuje pod Toruniem ok. 500 mln USD. Liczba etatów zwiększy się do kilkunastu tysięcy osób.

Mimo, że to dopiero początki, dostrzec można znaczące oddziaływanie Pomorskiej SSE na Toruń i cały region:

  • zmiany w infrastrukturze transportowej: japońskim koncernom obiecano m.in. przyśpieszenie wybudowania autostrady A1 (Gdańsk-Toruń) do 2010 roku (trwa budowa), obwodnicę Inowrocławia w ciągu S15 (zaprojektowana, budowa w 2008), modernizację węzłów kolejowych Inowrocławia, Bydgoszczy i Torunia oraz budowę lotniska cargo w Toruniu (trwają rozmowy),
  • znaczący wzrost cen nieruchomości: w Łysomicach i całym Toruniu, zarówno mieszkaniowych jak i inwestycyjnych. Rozpoczyna się kompleksowa budowa kilku osiedli domków jednorodzinnych w Łysomicach,
  • spadek bezrobocia w Toruniu (obecnie znacznie poniżej średniej krajowej),
  • wzrost ilości turystów japońskich na Starym Mieście w Toruniu.

Hipermarkety

Toruń posiada ok. 30 super- i hipermarketów:

Planowanych jest kilkanaście kolejnych super- i hipermarketów oraz trzy centra handlowo-wypoczynkowe:

  • Jordanki: francuski Apsys (sala koncertowa, parkingi, galerie),
  • Śródmieście: Irlandzka Grupa Inwestycyjna (sala koncertowa, parkingi, galerie),
  • Bydgoskie Przedmieście: firma Nesta SA (zespół handlowy na terenie Polchemu).
  • teren stadionu żużlowego (Centrum Plaza - planowane centrum handlowo-rozrywkowe)
  • Makro Cash and Carry

Targi Toruńskie

Tablica przy centrum targowym Park

Od 2005 firma Targi Toruńskie Sp. z o.o. przystąpiła do organizowania imprez targowych. Do cyklu imprez targowych weszły między innymi: Targi Wydawnictw i Szkolnej Promocji Edukacyjnej, Targi Infoadministracja i Infobiznes, Jarmark Katarzyński, targi kolekcjonerskie i konserwatorskie. W 2006 do użytku po generalnym remoncie została oddana hala targowa Centrum Targowe PARK. Zbudowana w 1928 jako najnowocześniejsza w Polsce hala wystawowa wg. projektu K. Ulatowskiego od 1958 była wykorzystywana niezgodnie z przeznaczeniem. Kilka razy do roku w Toruniu odbywają się duże uliczne jarmarki. Po renowacji Rynku Nowomiejskiego odbywały się tam, jednakże ze względu na niską frekwencję przeniesione je na ulicę Różaną.

Kalendarz jarmarków:

  • Jarmark Wielkanocny (wiosną tydzień przed świętami)
  • Jarmark Katarzyński (największy i najstarszy targ kolekcjonerów połączony z obchodami Święta Miasta zawsze na przełomie czerwca i lipca)
  • Jarmark Pożegnanie Lata oraz Kolekcjonerów (zawsze pod koniec sierpnia, połączony z kiermaszem szkolnym)
  • Jarmark Bożonarodzeniowy (trwa ok. dwa tygodnie przed świętami)

Znani torunianie i osoby związane z Toruniem

Pomnik Mikołaja Kopernika
Dom Mikołaja Kopernika w Toruniu, miejsce urodzenia

Zobacz też Doktorzy Honoris Causa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

Miasta partnerskie Torunia

Miasto Kraj Data podpisania umowy
 Czadca  Słowacja 1996
 Filadelfia  Stany Zjednoczone 1976
 Getynga  Niemcy 1978
 Guilin (桂林)  Chiny 2005
 Hämeenlinna  Finlandia 1989
 Kaliningrad  Rosja 1995
 Lejda  Holandia 1988
 Swindon  Anglia 2003

Jednostki pływające, które nosiły lub noszą imię Torunia

Prezydenci Torunia

 Osobny artykuł: Prezydenci Torunia.
  1. ↑ Dane GUS. Przed wyborami samorządowymi w Polsce w 2006 Państwowa Komisja Wyborcza podawała liczbę 196 844 mieszkańców (por. komunikat PKW).
  2. ↑ Art. 3. Ustawy o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa - Dz.U. 1998.96.603, z dnia 28 lipca 1998 r. mówi: "Siedzibą wojewody i sejmiku województwa są: 2) w województwie kujawsko-pomorskim - wojewody - Bydgoszcz, sejmiku województwa - Toruń,". W/w ustawa nie określa terminu stolica województwa kujawsko-pomorskiego jako obowiązującego, choć w potocznym rozumieniu oba miasta nazywane są "stolicami" bądź "współstolicami", co odnotować można również w czwartym akapicie "Podział administracyjny Polski 2006" na witrynie KSNG.

Bibliografia

  • Wielotomowa Historia Torunia pod red. Mariana Biskupa:
    • T. 1, W czasach średniowiecza (do roku 1454), oprac. J. Chudziakowa, Toruń 1999
    • T. 2, cz. 1, U schyłku średniowiecza i w początkach odrodzenia (1454-1548), Marian Biskup, Toruń 1992
    • T. 2 cz. 2, W czasach renesansu, reformacji i wczesnego baroku (1548-1660), oprac. Stefan Cackowski et al., Toruń 1994
    • T. 2 cz. 3, Między barokiem i oświeceniem (1660-1793), oprac. Jerzy Dygdała, Stanisław Salmonowicz, Jerzy Wojtowicz, Toruń 1996
    • T. 3, cz. 1, W czasach zaboru pruskiego (1793-1920), oprac. Elżbieta Alabrudzińska et al., Toruń 2003
    • T. 3, cz. 2, W czasach Polski Odrodzonej i okupacji niemieckiej (1920-1945), oprac. Elżbieta Alabrudzińska et al., Toruń 2006
  • Dzieje Torunia, pod red. Kazimierza Tymienieckiego, Toruń 1933
  • Przybyłowa Janina, Toruń w opisach literackich. Głosy wieków, Toruń 1973 [1]
  • Gąsiorowski Eugeniusz, Gąsiorowska Maria, Toruń. Krajobraz i architektura, Warszawa 1974
  • Mansfeld Bogusław, Toruń i okolice. Przewodnik, Warszawa 1977 [2]

Linki zewnętrzne

Szablon:Linki do map Polski

Szablon:Dzielnice Torunia Szablon:Kujawsko-pomorskie powiaty Szablon:Miasta wojewódzkie Szablon:Nowa Hanza Szablon:Federacja Miast Kopernikowskich Szablon:ZMN

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Toruń&oldid=9100492”