ข้ามไปเนื้อหา

ตับอักเสบ เอ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
Hepatitis A
ชื่ออื่นInfectious hepatitis
ผู้ป่วยมีภาวะดีซ่านเหตุจากโรคไวรัสตับอักเสบ เอ
สาขาวิชาโรคติดเชื้อ, วิทยาทางเดินอาหาร
อาการคลื่นเหียน, อาเจียน, ท้องเสีย, ปัสสาวะสีเข้ม, ดีซ่าน, ไข้, ปวดท้อง[1]
ภาวะแทรกซ้อนตับวายเฉียบพลัน[1]
การตั้งต้น2–6 สัปดาห์หลังการติดเชื้อ[2]
ระยะดำเนินโรค8 สัปดาห์[1]
สาเหตุรับประทานอาหารหรือดื่มน้ำที่ปนเปื้อนอุจจาระที่มีเชื้อ Hepatovirus A[1]
วิธีวินิจฉัยการตรวจเลือด[1]
การป้องกันวัคซีนไวรัสตับอักเสบเอ, การล้างมือ, ประกอบอาหารอย่างถูกวิธี[1][3]
การรักษาการรักษาตามอาการ, การปลูกถ่ายตับ[1]
ความชุก114 ล้านคน ทั้งมีและไม่มีอาการ (ค.ศ. 2015)[4]
การเสียชีวิต11,200 คน (ค.ศ. 2015)[5]

โรคไวรัสตับอักเสบ เอ (อังกฤษ: Hepatitis A ชื่อเดิมคือ การติดเชื้อตับอักเสบ) เป็นโรคติดเชื้อเฉียบพลันของตับ ซึ่งเกิดจากไวรัสตับอักเสบ (เอชเอวี)[6] ส่วนใหญ่ผู้ป่วยจะมีอาการเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีอาการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้มีอายุน้อย[1] ในกลุ่มผู้ป่วยที่แสดงอาการของโรค ช่วงเวลาระหว่างการติดเชื้อและการเกิดอาการคือสองถึงหกสัปดาห์[2] เมื่อโรคแสดงอาการ มักเกิดขึ้นนานราวแปดสัปดาห์และอาการต่าง ๆ อาจได้แก่: การคลื่นไส้ การอาเจียน ท้องเสีย ผิวเหลือง เป็นไข้ และปวดท้อง[1] ผู้ป่วยประมาณ 10–15% กลับมามีอาการอีกภายในหกเดือนหลังจากการติดเชื้อครั้งแรก[1] ภาวะตับวายเฉียบพลันพบได้น้อยมาก แต่พบบ่อยในผู้สูงอายุ[1]

โรคนี้ติดต่อผ่านการกินอาหารที่ปนเปื้อนอุจจาระที่มีเชื้อโรคอยู่[1] การกินสัตว์น้ำจำพวกมีเปลือกที่ปรุงไม่สุกก็เป็นอีกทางหนึ่งที่ทำให้ติดโรคได้บ่อย[7] นอกจากนี้แล้วยังสามารถติดผ่านการสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ที่มีเชื้อได้อีกด้วย[1] ผู้ป่วยที่เป็นเด็กส่วนใหญ่จะไม่มีอาการ แต่สามารถแพร่เชื้อต่อให้ผู้อื่นได้[1] ผู้ที่ติดเชื้อเมื่อหายแล้วจะมีภูมิคุ้มกันไปตลอดชีวิต[8] การวินิจฉัยทำได้โดยดูจากอาการและผลตรวจเลือด[1] โรคนี้เป็นโรคตับอักเสบจากไวรัสชนิดหนึ่งจากทั้งหมดหลายชนิด ได้แก่ ตับอักเสบเอ บี ซี ดี และอี

มีวัคซีนตับอักเสบเอซึ่งใช้ป้องกันโรคนี้ได้[1][3] บางประเทศกำหนดให้เด็กและผู้ที่มีความสี่ยงต้องได้รับวัคซีน[1][9] ข้อมูลปัจจุบันบ่งชี้ว่าวัคซีนนี้เมื่อฉีดครบแล้วจะมีภูมิคุ้มกันได้ตลอดชีวิต[1] วิธีป้องกันวิธีอื่น ๆ ได้แก่ การล้างมือ การทานอาหารที่ปรุงสุก[1] การรักษาเป็นแบบประคับประคองตามอาการ โดยการให้พักผ่อน ใช้ยาแก้อาเจียน รักษาอาการถ่ายเหลว และอาการอื่น ๆ โดยไม่มีการรักษาจำเพาะ[1] ผู้ป่วยส่วนใหญ่หายโดยไม่มีภาวะแทรกซ้อนระยะยาว[1] กรณีที่มีภาวะตับวายเฉียบพลันรุนแรงการรักษาทำได้โดยการปลูกถ่ายตับ[1]

ทั่วโลกมีผู้ป่วยโรคตับอักเสบเอ แบบแสดงอาการประมาณปีละ 1.4 ล้านคน[1] หากนับรวมผู้ที่ไม่แสดงอาการด้วยอาจมากถึง 114 ล้านคน[4] มักพบในบริเวณที่มีสุขอนามัยไม่ดีและมีน้ำสะอาดไม่เพียงพอ[9] ในประเทศที่กำลังพัฒนาจะพบว่าเด็กอายุ 10 ปีประมาณ 90% จะเคยติดเชื้อนี้มาแล้ว และเมื่อเข้าวัยผู้ใหญ่ก็มักมีภูมิคุ้มกัน[9] โรคนี้มักทำให้เกิดการระบาดขึ้นในประเทศกึ่งพัฒนาที่เด็กไม่เคยติดเชื้อนี้ตอนเด็กและการให้วัคซีนยังไม่แพร่หลาย[9] ข้อมูล ค.ศ. 2015 พบว่ามีผู้เสียชีวิตจากตับอักเสบเฉียบพลันจากไวรัสตับอักเสบเอ 11,200 คน[5] วันตับอักเสบโลกคือวันที่ 28 กรกฎาคม มีเป้าหมายคือการสร้างการตระหนักรู้ต่อโรคตับอักเสบจากไวรัสแก่คนทั่วไป[9]

สาเหตุ

[แก้]

โรคนี้แพร่โดยการกินอาหารหรือดื่มเครื่องดื่มที่มีอุจจาระที่ติดเชื้อปะปนอยู่[1] อาหารทะเลที่ปรุงไม่ถูกสุขลักษณะคือสาเหตุหลักของการติดเชื้อ[10] นอกจากนี้โรคยังอาจแพร่โดยการสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ติดเชื้อ[1] เมื่อติดเชื้อเด็กมักไม่ค่อยแสดงอาการของโรคแต่ก็สามารถแพร่เชื้อแก่ผู้อื่นได้[1] หลังจากการติดเชื้อหนึ่งครั้ง ผู้ติดเชื้อจะมีภูมิคุ้มกันไปตลอดชีวิต[11] การวินิจฉัยโรคต้องใช้วิธีการตรวจเลือดเนื่องจากอาการที่คล้ายคลึงกับโรคอื่นอีกจำนวนมาก[1] โรคนี้เป็นหนึ่งในห้าของโรคไวรัสตับอักเสบที่เป็นที่ทราบ: เอ, บี, ซี, ดี และอี

การป้องกันและการรักษา

[แก้]

วัคซีนไวรัสตับอักเสบเอเป็นการป้องกันโรคที่มีประสิทธิภาพ[1][3] ในบางประเทศได้แนะนำให้มีการฉีดวัคซีนให้กับเด็กและผู้ที่มีความเสี่ยงในการติดเชื้อสูงที่ไม่เคยได้รับวัคซีน[1][9] วัคซีนนี้ดูเหมือนว่าจะมีประสิทธิภาพไปตลอดชีวิต[1] มาตรการป้องกันอื่น ๆ ได้แก่ การล้างมือ และการปรุงอาหารอย่างถูกต้อง [1] โรคนี้ไม่มีการรักษาที่เฉพาะเจาะจง ข้อแนะนำคือการพักผ่อนและการใช้ยาบรรเทาอาการคลื่นไส้ หรือท้องเสีย เมื่อมีความจำเป็น[1] การติดเชื้อมักรักษาให้หายขาดได้และโดยไม่มีโรคตับอื่นใดต่อไปอีก[1] การรักษาภาวะตับวายเฉียบพลัน (ถ้ามี) คือด้วยการปลูกถ่ายตับ[1]

ข้อมูลทางระบาดวิทยา

[แก้]

แต่ละปีมีประชากรทั่วโลกประมาณ 1.5 ล้านคนที่แสดงอาการของโรค [1] โดยมีแนวโน้มว่าประชากรทั้งหมดที่ติดเชื้อจะมีจำนวนหลายสิบล้านคน[12] ภูมิภาคของโลกที่มีสุขาภิบาลต่ำและไม่มีน้ำสะอาดมักพบโรคนี้ได้มากกว่า[9] ในประเทศด้อยพัฒนา เด็กราว 90% จะติดเชื้อภายในอายุ 10 ขวบและมีภูมิคุ้มกันในวัยผู้ใหญ่[9] ซึ่งโดยมากในประเทศที่กำลังพัฒนามักเกิดขึ้นในรูปแบบการแพร่ระบาด เนื่องจากการไม่ได้รับเชื้อในวัยเด็กและไม่มีการฉีดวัคซีนอย่างทั่วถึง[9] ในปี ค.ศ. 2010 โรคไวรัสตับอักเสบ เอ เป็นสาเหตุของการเสียชีวิตของคนจำนวน 102,000 ราย[13] วันตับอักเสบโลก จัดขึ้นทุกปีในวันที่ 28 กรกฎาคมได้สร้างความตระหนักต่อโรคไวรัสตับอักเสบได้มากขึ้น[9]

อ้างอิง

[แก้]
  1. ↑ 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 1.11 1.12 1.13 1.14 1.15 1.16 1.17 1.18 1.19 1.20 1.21 1.22 1.23 1.24 1.25 1.26 1.27 1.28 1.29 1.30 1.31 1.32 1.33 1.34 Matheny, SC; Kingery, JE (1 ธันวาคม 2012). "Hepatitis A." Am Fam Physician. 86 (11): 1027–34, quiz 1010–1012. PMID 23198670. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 9 มีนาคม 2014.
  2. ↑ 2.0 2.1 Connor BA (2005). "Hepatitis A vaccine in the last-minute traveler". Am. J. Med. 118 (Suppl 10A): 58S–62S. doi:10.1016/j.amjmed.2005.07.018. PMID 16271543.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 Irving GJ, Holden J, Yang R, Pope D (2012). "Hepatitis A immunisation in persons not previously exposed to hepatitis A". Cochrane Database Syst Rev. 7 (7): CD009051. doi:10.1002/14651858.CD009051.pub2. PMC 6823267. PMID 22786522.
  4. ↑ 4.0 4.1 GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence (8 ตุลาคม 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". The Lancet. 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282.
  5. ↑ 5.0 5.1 GBD 2015 Mortality and Causes of Death (8 ตุลาคม 2016). "Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". The Lancet. 388 (10053): 1459–1544. doi:10.1016/s0140-6736(16)31012-1. PMC 5388903. PMID 27733281.
  6. ↑ Ryan KJ (2004). Ray CG (บ.ก.). Sherris Medical Microbiology (4th ed.). McGraw Hill. pp. 541–4. ISBN 0-8385-8529-9.
  7. ↑ Bellou, M.; Kokkinos, P.; Vantarakis, A. (มีนาคม 2013). "Shellfish-borne viral outbreaks: a systematic review". Food Environ Virol. 5 (1): 13–23. doi:10.1007/s12560-012-9097-6. PMID 23412719. S2CID 16273385.
  8. ↑ The Encyclopedia of Hepatitis and Other Liver Diseases. Infobase. 2006. p. 105. ISBN 978-0-8160-6990-3. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 กันยายน 2017.
  9. ↑ 9.00 9.01 9.02 9.03 9.04 9.05 9.06 9.07 9.08 9.09 "Hepatitis A Fact sheet N°328". World Health Organization. กรกฎาคม 2013. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 21 กุมภาพันธ์ 2014. สืบค้นเมื่อ 20 กุมภาพันธ์ 2014.
  10. ↑ Bellou, M.; Kokkinos, P.; Vantarakis, A. (มีนาคม 2013). "Shellfish-borne viral outbreaks: a systematic review". Food Environ Virol. 5 (1): 13–23. doi:10.1007/s12560-012-9097-6. PMID 23412719.
  11. ↑ The Encyclopedia of Hepatitis and Other Liver Diseases. Infobase. 2006. p. 105. ISBN 978-0-8160-6990-3.
  12. ↑ Wasley, A; Fiore, A; Bell, BP (2006). "Hepatitis A in the era of vaccination". Epidemiol Rev. 28: 101–11. doi:10.1093/epirev/mxj012. PMID 16775039.
  13. ↑ Lozano, R (15 ธันวาคม 2012). "Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010". Lancet. 380 (9859): 2095–128. doi:10.1016/S0140-6736(12)61728-0. PMID 23245604.

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]
วิกิสปีชีส์มีข้อมูลภาษาอังกฤษเกี่ยวกับ Hepatovirus A


การจำแนกโรค
ทรัพยากรภายนอก
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ตับอักเสบ_เอ&oldid=11942024"