Associatie van rozen en liguster

Associatie van rozen en liguster
	Associatie van rozen en liguster met zuurbes
Syntaxonomische indeling
Klasse:	Rhamno-Prunetea; (klasse van doornstruwelen)
Orde:	Prunetalia spinosae; (sleedoorn-orde)
Verbond:	Berberidion vulgaris; (liguster-verbond)
Associatie
	Pruno spinosae-Ligustretum; Tx. 1952

De associatie van rozen en liguster (Pruno spinosae-Ligustretum) is een associatie uit het liguster-verbond (Berberidion vulgaris). Het is een plantengemeenschap die voorkomt op warme, droge kalkrijke standplaatsen, en die gekenmerkt wordt door een laagblijvende, open struiklaag met een combinatie van wilde liguster, zuurbes en verschillende soorten rozen.

Deze associatie komt in Nederland zeer zeldzaam voor in Zuid-Limburg, en wordt voor Vlaanderen niet genoemd.

Naamgeving en codering

Synoniemen
Pruno-Ligustretum Tx. 1952
Pruno spinosae-Ligustretum vulgaris Tx. 1952 ex. Oberd. 1970

Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r40Ac02

De wetenschappelijke naam Pruno spinosae-Ligustretum is afgeleid van de botanische namen van twee veel voorkomende soorten van de associatie, de sleedoorn (Prunus spinosa) en de wilde liguster (Ligustrum vulgare).

Fysiognomie

De associatie van rozen en liguster manifesteert zich altijd in de formatie van een struweel. Het vormt een open, tot drie meter hoge vegetatie dat zich in Nederland meestal voordoet als een smalle gordel. De struik- en de kruidlaag zijn goed ontwikkeld en bevat veel warmteminnende soorten. Een boomlaag beperkt zich meestal tot een enkele zomereik, en ook de moslaag is meestal beperkt.

Ecologie

De associatie van rozen en liguster komt enkel voor op warme en droge standplaatsen op basische bodems. Zij is voor Nederland beperkt tot de ingangen van mergelgroeves, waar krijtgesteente dagzoomt, of langs holle wegen die krijtgesteente aansnijden, en dan enkel maar op de onbeschutte, op het zuiden gerichte hellingen die te droog zijn voor bos.

Verspreiding

Het verspreidingsgebied van de associatie van rozen en liguster is beperkt tot de relatief warme, kalkrijke gebieden in de subatlantische en submediterrane streken van Europa, van in het laagland tot in het heuvelland.

In Nederland komt deze associatie enkel voor in het Zuid-Limburgse Mergelland.

Voor Vlaanderen wordt zij niet genoemd.

Diagnostische taxa voor Nederland en Vlaanderen

De associatie van rozen en liguster heeft geen specifieke kensoorten, maar wordt vooral gekenmerkt door het samen voorkomen van de verbonds- en klasse kensoorten wilde liguster, zuurbes, en verschillende soorten rozen waaronder de hondsroos, viltroos, kraagroos en egelantier. Ook de eenstijlige meidoorn en de naamgevende sleedoorn zijn dikwijls aanwezig.

De kruidlaag telt een aantal soorten die ook voorkomen in kalkgraslanden als de gevinde kortsteel, de wilde marjolein en de grote tijm, en planten van de warmteminnende zomen van de associatie van dauwbraam en marjolein zoals het donderkruid, de borstelkrans en het ruig viooltje.

De voor Nederland belangrijkste soorten zijn:

Struiklaag

Kentaxon	Abundantie	Triviale naam	Botanische naam	Opmerking
kA		gele kornoelje	Cornus mas	niet in Nederland
kV	> 70%	zuurbes	Berberis vulgaris
kV	> 50%	wilde liguster	Ligustrum vulgare
kV	> 50%	viltroos	Rosa tomentosa
kV	> 20%	kraagroos	Rosa agrestis
kV	> 20%	egelantier	Rosa rubiginosa
kK	100%	hondsroos	Rosa canina
kK	100%	eenstijlige meidoorn	Crataegus monogyna
kK	> 70%	wilde kardinaalsmuts	Euonymus europaeus
kK	> 70%	rode kornoelje	Cornus sanguinea
kK	> 50%	sleedoorn	Prunus spinosa
kK	> 50%	wegedoorn	Rhamnus cathartica
kK	> 20%	gewone vlier	Sambucus nigra
	> 70%	zomereik	Quercus robur

Kruidlaag

Kentaxon	Abundantie	Triviale naam	Botanische naam
kK	> 70%	bosrank	Clematis vitalba
	100%	gevinde kortsteel	Brachypodium pinnatum
	> 70%	klimop	Hedera helix
	> 70%	donderkruid	Inula conyzae
		borstelkrans	Clinopodium vulgare
		ruige scheefkelk	Arabis hirsuta subsp. hirsuta
		grote tijm	Thymus pulegioides
		wilde marjolein	Origanum vulgare
		ruig viooltje	Viola hirta

Moslaag

Kentaxon	Diff.soort	Abundantie	Triviale naam	Botanische naam	Opmerking	Afbeelding
		22%	fijn laddermos	Kindbergia praelonga

Bronnen, noten en/of referenties

J.Schaminée, K.Sýkora, N.Smits & M.Horsthuis, 2010: Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland. KNNV Uitgeverij, Zeist.
K.Sýkora, 2008: Field Guide Dutch Plant Communities. Species composition and ecology
B.De Fré & M.Hoffmann, 2002: Systematiek van natuurtypen voor Vlaanderen: 9. Struwelen en mantels. Verslag van het Instituut voor Natuurbehoud 2002.