Barbara Królka
Barbara Królka (zm. ok. 1670) – mieszkanka Wizny lub najbliższych okolic, oskarżona o bycie czarownicą i spalona na stosie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Skazano ją podczas procesu prowadzonego przez burmistrza Wizny. Dekret sądu wójtowskiego zapisany został w łomżyńskiej księdze miejskiej z 1670 roku (nr 15, fol. 143-144)[1]. Przypisywano jej oczarowanie Zygmunta Augusta, spowodowanie śmierci królowych: Elżbiety Habsburżanki (1545) i Barbary Radziwiłłówny (1551) oraz przyniesienie do Łomży morowej zarazy, która w 1624 roku w ciągu 2 miesięcy spowodowała śmierć 5021 mieszkańców[1].
Według innych źródeł jej sprawa toczyła się przed sądem landwójtowskim w Wiźnie w 1664 roku[2], a wyrok procesu zapisano w łomżyńskiej księdze miejskiej nr 16 (str. 144). Oskarżono ją o rzucenie czarów na poborcę ziemi wiskiej, Wacława Jeziorkowskiego oraz jego rodzinę i dobytek. Królkę, mieszkającą prawdopodobnie w Jeziorku – majątku należącym dawniej do Adama Jeziorkowskiego, przesłuchano w obecności ławników. Poddano ją torturom, ale dopiero przy trzecim przypalaniu ogniem przyznała się do winy. Zeznała, że zakopała pod należącym do rodziny Jeziorkowskich chlewem szkapią głowę, odbierała mleko krowom i zbierała poranną rosę. Wymieniła też inne okoliczne czarownice, m.in. Piotrową Nowaczkę i starą Stańkową z Kownat oraz Katarzynę Pszeniczynę z Janczewa[3]. Miała uczestniczyć też w sabatach czarownic, organizowanych u Białego Kamienia koło Kolna[2].
Współcześnie
[edytuj | edytuj kod]W Kiermusach, co roku w drugą niedzielę września, organizowana jest inscenizacja przypominająca o procesie Barbary[4]. W 2016 udostępniona została tam zwiedzającym wystawa narzędzi tortur inspirowana jej historią[5].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Łomża, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 701.
- ↑ a b Michał Gnatowski, Henryk Majecki (red.): Studia i materiały do dziejów powiatu grajewskiego. T. 1. Warszawa: 1974, s. 43.
- ↑ J. Jarnutowski. Miasto Wizna. „Biblioteka Warszawska”. T. 3, s. 357-358, 1884.
- ↑ ska, KA: Szokująca inscenizacja w Kiermusach. podlaskie.naszemiasto.pl, 2016-09-11. [dostęp 2021-01-26].
- ↑ wwk: Bocian, hiszpański osioł lub żelazna dziewica. Wystawa narzędzi tortur w Kierumusach. białystok.wyborcza.pl, 2016-08-05. [dostęp 2021-01-26].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Łomża, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 701.