Biskupi włocławscy

Biskupi włocławscy – biskupi diecezjalni i biskupi pomocniczy diecezji kujawsko-pomorskiej (1133–1818), diecezji kujawsko-kaliskiej (1818–1925) oraz diecezji włocławskiej (od 1925).

Biskupi

Biskupi diecezjalni

Biskupi diecezjalni kujawsko-pomorscy (1133–1818)

Lata urzędowania	Biskup		Uwagi
1133		Swidger
1148		Warner
1161–1180		Onold
1187–1198		Stefan
1206–1212		Ogerius
1213–1220		Barta
1222–1252		Michał
1252–1275		Wolimir
1275–1283		Albierz (Wojciech)
1283–1300		Wisław
1300–1323		Gerward
1324–1364		Maciej z Gołańczy
1364–1383		Zbylut Pałuka z Wąsosza
		Teodoryk	nominat (1383)
1384–1389		Jan Kropidło
1389–1398		Henryk VIII legnicki
1399–1402		Mikołaj Kurowski	następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński
1402–1421		Jan Kropidło	następnie biskup diecezjalny kamieński, późniejszy biskup diecezjalny chełmiński, ponownie biskup diecezjalny kujawski
1421–1428		Jan Pella
1428–1433		Jan Szafraniec
1433–1449		Władysław Oporowski	następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
		Mikołaj Lasocki	nominat (1449–1450)
1450–1463		Jan Gruszczyński	następnie biskup diecezjalny krakowski, późniejszy arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
1463–1464		Jan Lutkowic z Brzezia	następnie biskup diecezjalny krakowski
1464–1472		Jakub z Sienna	następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
1473–1481		Zbigniew Oleśnicki	następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
1481–1483		Andrzej Oporowski
1484–1493		Piotr z Bnina Moszyński
1494–1503		Krzesław Kurozwęcki
1503–1513		Wincenty Przerębski
1513–1531		Maciej Drzewicki	następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
1531–1538		Jan Karnkowski
1538–1542		Łukasz Górka
1542–1546		Mikołaj Dzierzgowski	następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
1546–1551		Andrzej Zebrzydowski	następnie biskup diecezjalny krakowski
1551–1557		Jan Drohojowski
1557–1565		Jakub Uchański	następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
1565–1567		Mikołaj Wolski
1567–1580		Stanisław Karnkowski	następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
1581–1600		Hieronim Rozdrażewski
1600–1603		Jan Tarnowski	następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
1603–1607		Piotr Tylicki	następnie biskup diecezjalny krakowski
1608		Wojciech Baranowski	następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
1608–1609		Maciej Pstrokoński
1610–1616		Wawrzyniec Gembicki	następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
1616–1622		Paweł Wołucki
1622–1631		Andrzej Lipski	następnie biskup diecezjalny krakowski
1631–1642		Maciej Łubieński	następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
1642–1654		Mikołaj Wojciech Gniewosz
1654–1673		Kazimierz Florian Czartoryski	następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
1674–1675		Jan Gembicki
1675–1680		Stanisław Sarnowski
1680–1691		Bonawentura Madaliński
1691–1700		Stanisław Kazimierz Dąmbski	następnie biskup diecezjalny krakowski
1700–1705		Stanisław Szembek	następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
1705–1720		Konstanty Felicjan Szaniawski	następnie biskup diecezjalny krakowski
1720–1739		Krzysztof Antoni Szembek	następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
1739–1741		Adam Stanisław Grabowski	następnie biskup diecezjalny warmiński
1741–1751		Walenty Aleksander Czapski
1751–1763		Antoni Sebastian Dembowski
1763–1776		Antoni Kazimierz Ostrowski	następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
1777–1806		Józef Ignacy Rybiński
1815–1818		Franciszek Skarbek-Malczewski	następnie arcybiskup metropolita warszawski i prymas Królestwa Polskiego

Biskupi diecezjalni kujawsko-kaliscy (1818–1925)

Lata urzędowania	Biskup		Uwagi
1818–1822		Andrzej Wołłowicz
1822–1831		Józef Szczepan Koźmian
1836–1850		Walenty Maciej Tomaszewski
1856–1867		Jan Michał Marszewski
1875–1883		Wincenty Teofil Popiel	następnie arcybiskup metropolita warszawski
1883–1902		Aleksander Kazimierz Bereśniewicz
1902–1925		Stanisław Zdzitowiecki	następnie biskup diecezjalny włocławski

Biskupi diecezjalni włocławscy (od 1925)

Lata urzędowania	Biskup		Uwagi
1925–1927		Stanisław Zdzitowiecki
1927–1928		Władysław Krynicki
1928–1951		Karol Radoński
1951–1968		Antoni Pawłowski
		Jan Zaręba	administrator apostolski diecezji włocławskiej w latach 1968–1970, następnie biskup diecezjalny włocławski
1970–1986		Jan Zaręba
1987–1992		Henryk Muszyński	następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński, późniejszy prymas Polski
1992–2003		Bronisław Dembowski
2003–2021		Wiesław Mering
od 2021		Krzysztof Wętkowski

Biskupi pomocniczy

Lata urzędowania	Biskup		Uwagi
1347–1348		Stefan	domniemany
1349		Jan
po 1364–przed 1380		Benedykt Vallati	domniemany
po 1373–przed 1380		Dominik de Firmo	domniemany
1384–1416/1417		Stefan ze Lwowa
1402–1411/1412		Jan Kaldeborn	następnie biskup pomocniczy warmiński
1414/1415–1417		Ulryk Prunhofer
1417?–1421?		Wacław Sporer
1437		Godswin Comhaer	domniemany
1438–1442		Jan Scheffchen	następnie biskup pomocniczy ryski
1440–1447		Jan	następnie biskup pomocniczy gnieźnieński
1444		Jan
1447–1474		Mikołaj Rusin
		Stefan	nominat (1502–1503)
1514–1540		Aleksander Myszczyński
1540–1543		Jan Dziaduski	następnie biskup diecezjalny chełmski, późniejszy biskup diecezjalny przemyski
1543–1547		Maciej Walerian z Warszawy
1565–1574		Adam Mierchowski
1574		Andrzej Blinowski
1581–1585		Maciej Wielicki
1587–1597		Jan Rozdrażewski Nowomiejski
1597–1617		Franciszek Łącki
1617–1632		Baltazar Miaskowski
1634–1638		Krzysztof Charbicki
1639–1642		Wacław Paprocki
1643–1648		Piotr Mieszkowski
1649–1652		Mikołaj Krasicki
1652–1653		Walerian Wilczogórski
1654–1677		Stanisław Domaniewski
1678–1692		Piotr Paweł Mieszkowski
1695–1706		Andrzej Albinowski
1709–1723		Wojciech Ignacy Bardziński
1725–1736		Franciszek Antoni Kobielski	następnie biskup diecezjalny kamieniecki, późniejszy biskup diecezjalny łucki
1737–1739		Aleksander Tomasz Działyński
1740–1759		Franciszek Kanigowski
1758–1763		Antoni Kazimierz Ostrowski	koadiutor, następnie biskup diecezjalny kujawski, późniejszy arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
1759–1788		Jan Dembowski
1774–1777		Józef Ignacy Rybiński	koadiutor, następnie biskup diecezjalny kujawski
1776–1781		Maciej Grzegorz Garnysz	następnie biskup diecezjalny chełmski
1781–1799		Ludwik Stanisław Górski
1789–1796		Marcin Chyczewski
1795–1819		Feliks Łukasz Lewiński	następnie biskup diecezjalny janowski
1819–1825		Józef Marceli Dzięcielski	następnie biskup diecezjalny lubelski
1838–1844		Józef Goldtmann	następnie biskup diecezjalny sandomierski
1844–1861		Tadeusz Łubieński
1884–1887		Karol Ludwik Pollner
1889–1903		Henryk Piotr Kossowski
1918–1927		Władysław Krynicki	następnie biskup diecezjalny włocławski
1918–1938		Wojciech Owczarek
1939–1943		Michał Kozal	błogosławiony Kościoła katolickiego
1946–1962		Franciszek Korszyński
1962–1979		Kazimierz Majdański	następnie biskup diecezjalny szczecińsko-kamieński, arcybiskup
1963–1968		Jan Zaręba	następnie administrator apostolski diecezji włocławskiej, późniejszy biskup diecezjalny włocławski
1973–1997		Czesław Lewandowski
1981–2003		Roman Andrzejewski
2000–2020		Stanisław Gębicki

Legendarni biskupi kujawscy (kruszwiccy)

Lata urzędowania	Biskup	Uwagi
966–993	Lucidus
993–1014	Wawrzyniec
1015–1033	Marceli
1034–1055	Wenanty
1056–1081	Jan Rzymianin
1082–1097	Roman
1097–1111	Paweł
1111–1128	Baldwin Gall
1129–1156	Świdger

Uwagi do listy

Biskupi kruszwiccy wymienieni przez Jana Długosza dla lat 996–1156 to postacie legendarne, choć krótkotrwałe istnienie diecezji kruszwickiej w XI wieku nie jest wykluczone. Daty dla pierwszych sześciu historycznych biskupów (od Swidgera do Bartha) oznaczają jedynie pierwszą i ostatnią wzmiankę źródłową na ich temat, a niekoniecznie faktyczne daty rozpoczęcia i zakończenia posługi. Pierwszy biskup Swidger we współczesnych źródłach pojawia się jedynie w notatce nekrologicznej, która jednak nie podaje roku jego śmierci ani nie wymienia jego diecezji. Powiązanie go z diecezją kujawską oraz podane daty bazują wyłącznie na bardzo niepewnej co do wiarygodności relacji Jana Długosza.

Bibliografia

• Fijałek J., Ustalenie chronologii biskupów włocławskich, Kraków 1894.
• Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny, Warszawa 2000, Indeks terytorialno-chronologiczny, s. 36*–38*.

Linki zewnętrzne

• Diecezja włocławska [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2012-11-25]  (ang.).