Bitwa pod Słuckiem (1919)
| Wojna polsko-bolszewicka | |||
 Atak 3 Pułku Ułanów Dzieci Warszawy pod Słuckiem 10 sierpnia 1919 | |||
| Czas |
3-10 sierpnia 1919 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
pod Słuckiem | ||
| Wynik |
zwycięstwo Polaków | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
Wojna Polska 1918–1921[1]
Bitwa pod Słuckiem – walki grupy płk. Stefana Strzemieńskiego i płk. Aleksandra Boruszczaka z oddziałami sowieckiej 8 Dywizji Strzelców toczone w pierwszym roku wojny polsko-bolszewickiej.
Geneza
[edytuj | edytuj kod]W pierwszych miesiącach 1919 roku na wschodnich krańcach odradzającej się Rzeczypospolitej stacjonowały jeszcze wojska niemieckie Ober-Ostu. Ich ewakuacja powodowała, że opuszczane przez nie tereny od wschodu zajmowała Armia Czerwona. Jednocześnie od zachodu podchodziły oddziały Wojska Polskiego[2]. W lutym 1919 jednostki polskie weszły w kontakt bojowy z oddziałami Armii Czerwonej. Rozpoczęła się nigdy niewypowiedziana wojna polsko-bolszewicka[3].
Wskutek zarządzenia pogotowia bojowego przeciwko Niemcom, w maju i czerwcu front przeciwsowiecki pozostawał w defensywie[4]. W drugiej połowie lipca Naczelne Dowództwie WP zakończyło prace nad planem szeroko zakrojonej operacji zaczepnej, której celem było opanowanie Mińska, Borysowa, Bobrujska i oparcie frontu o linię rzek Dźwiny i Berezyny[5].
Walczące wojska
[edytuj | edytuj kod]| Jednostka | Dowódca | Podporządkowanie |
 Wojsko Polskie
| ||
|---|---|---|
| 9 Dywizja Piechoty | gen. Antoni Listowski | Front Lit. - Biał. |
| ⇒ I/35 pułku piechoty | kpt. Leon Grot | grupa płk. Strzemieńskiego |
| ⇒ batalion piński | ||
| ⇒ 3 pułk ułanów | płk Stefan Strzemieński | |
| ⇒ 4 bateria 7 pap | ppor. Wacław Śniechowski | |
 Armia Czerwona
| ||
| ⇒ 8 Dywizja Strzelców | 16 Armia | |
| → 66 pułk strzelców | 22 Brygada Strzelców | |
Walki pod Słuckiem
[edytuj | edytuj kod].png?lang=pl)
Encyklopedja wojskowa, T. 7[6]
Przygotowując natarcie na Mińsk, dowódca Frontu Litewsko-Białoruskiego, gen. Stanisław Szeptycki, w końcu lipca 1919 wydzielił z 9 Dywizji Piechoty grupę płk. Strzemieńskiego w składzie I batalion 35 pułku piechoty, batalion piński, 3 pułk ułanów i 4 bateria 7 pułku artylerii polowej[7][6][8][9]. Grupa płk. Strzemieńskiego otrzymała rozkaz uderzenia na prawe skrzydło 8 Dywizji Strzelców, z którą pod Siniawką walczyła III Brygada Litewsko-Białoruska płk. Aleksandra Boruszczaka, a po przełamaniu obrony sowieckiej dywizji obie grupy miały uderzyć na Słuck.
3 lipca grupa płk. Strzemieńskiego sforsowała Morocz pod Różanem i Kołkami, odparła kontrataki sowieckiego 66 pułku strzelców i opanowała Wiznę[10][11]. Tu zreorganizowała siły i 5 sierpnia 3 pułk ułanów otrzymał zadanie samodzielnego zorganizowania zagonu na Słuck. 6 sierpnia ułani zdobyli dworzec kolejowy, ale załoga miasta silnym kontratakiem zmusiła Polaków do odwrotu[12].
W tej sytuacji płk Strzemieński powrócił do wcześniej ustalonego planu i skierował swoje oddziały na pomoc grupie płk. Boruszczaka. W walkach stoczonych 6 i 7 sierpnia przełamano obronę sowiecką i zmuszono przeciwnika do szybkiego odwrotu na Słuck. 10 sierpnia grupa płk. Strzemieńskiego w składzie I/35 pułku piechoty kpt. Leona Grota, 2/3 pułku ułanów rtm. Stanisława Kruszewskiego i pluton 4/7 pułku artylerii polowej ponownie uderzyła na miasto i opanowała je po kilku godzinach walki[13][11].
Bilans walk
[edytuj | edytuj kod]Zajęcie Słucka - miasta znajdującego się na tyłach sowieckich oddziałów walczących pod Baranowiczami z polską Dywizją Litewsko-Białoruską, wprowadziło zamieszanie w szeregach nieprzyjaciela. Pozwoliło to dywizji generała Adama Mokrzeckiego ruszyć naprzód[11].
W walkach wzięto około trzystu jeńców, zdobyto kilkanaście ckm-ów, tabor kolejowy, składy żywności i amunicji. Straty polskie to około stu poległych i rannych[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Przybylski 1930 ↓.
- ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 9.
- ↑ Wyszczelski 2011 ↓, s. 146.
- ↑ Tym 2020 ↓, s. 12.
- ↑ Odziemkowski 2010 ↓, s. 415.
- ↑ a b Laskowski (red.) 1937 ↓, s. 520.
- ↑ a b Odziemkowski 2004 ↓, s. 385.
- ↑ Brzychaczek 1929 ↓, s. 8.
- ↑ Dobrzyński 1929 ↓, s. 21.
- ↑ Laskowski (red.) 1937 ↓, s. 521.
- ↑ a b c Brzychaczek 1929 ↓, s. 9.
- ↑ Odziemkowski 1998 ↓, s. 135.
- ↑ Wysocki (red.) 2005 ↓, s. 325.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
- Władysław Brzychaczek: Zarys historji wojennej 35-go pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Bohdan Dobrzyński: Zarys historji wojennej 3-go pułku ułanów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Otton Laskowski (red.): Encyklopedia wojskowa. T. VII. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego, 1937.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914–1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-85621-46-6.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919–1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Janusz Odziemkowski: Piechota polska w wojnie z Rosją bolszewicką 1919-1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adam”, 2010. ISBN 978-83-7072-650-8.
- Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
- Juliusz S. Tym: Działania na Froncie Litewsko-Białoruskim (czerwiec 1919 – kwiecień 1920). Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej. Oddział w Szczecinie, 2020.
- Wiesław Wysocki (red.): Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych. T. 2: Poza granicami współczesnej Polski. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X.
- Lech Wyszczelski: Wojna o polskie kresy 1918–1921. Warszawa: Wydawnictwo Bellona SA, 2011. ISBN 978-83-11-12866-8.