Dorene
Dorene (Dorène, F. Dorinne), c' est èn ancyin ptit ban del Walonreye, rebané avou Uwar, el province di Nameur.
- Limeros del posse :
- asteure : 5530
- davance : 5312
- Limero diyalectolodjike : D 10
- Arondixhmint : Dinant
- Lomaedje et spotaedje des djins :
No di des plaeces di Dorene
[candjî | candjî l’ côde wiki]- A vey avou des tchamps, des prés et des sårts:
- A vey avou des åbes et des bwès :
- A vey avou des ôtès plantes et des biesses :
- A vey avou des aiwes :
- Les Aiweyes (Êwîyes)
- Ås aiwisses (êwis´)
- Li ri d' awousse
- Wé d' pont
- A vey avou les tienes et les vås :
- Li fond des Hepes
- Al mote
- Tiene do tchampea
- li Plin
- A vey avou des rotches :
- A vey avou des dmorances et l' ovraedje des djins :
- Cårires des Bas Stiès
- Li Croyire (?) (Cwayère)
- Al Comogne
- E fouwåd (è fuwau, è fu.au)
- El tchestrêye (ol Tchestréye)
- Les Vejhineas (vèjinias)
- Les voyes et les rowes :
- A vey avou les cwate costés del Daegn :
- A vey avou l' istwere. (frontires, bårire, batreyes) :
- Li Diferin (Dîfèrin)
- Ôtès sacwès et målåjhminces :
Istwere
[candjî | candjî l’ côde wiki]Viyaedje pårti inte li Conteye di Nameur (Bas Payis espagnols) eyet l' principåté d' Lidje. Li pårotche, ci fourit les bokets do viyaedjes metou so l' Levant, rileve del mwaireye di Cînè (di Lidje, dabôrd).
Dizo l' redjime francès, li comene di Dorene ni comprind ki les teres k' estént d' Lidje; les ôtes estént co on cwårtî di Spontin. I n' fourît rmetous eshonne k' e 1821. Adon, li ban d' Dorene fijheut 557,15 ectåres. Mins li 8 d' awousse 1887 , i rprind sacwants bokets å ban d' Purnôde et si stind so 622,89 ectåres.[10]
Come a Spontin, et disk' e 1938, on-z î a pårti les manêyes et les sårts sorlon k' el måjhon del djin k' î a droet est basteye sol payis d' Lidje u l' payis do Rwè.
Economeye
[candjî | candjî l’ côde wiki]Viyaedje di (ptits) cinsîs, come li mostere les spotaedjes des djins.
Les pirires ocupént co on cint d' ovrîs e 1937.[11]
Tuzance walone
[candjî | candjî l’ côde wiki]Sicrijhjeus e walon
[candjî | candjî l’ côde wiki]Payis da Auguste Laloux, la k' il a plaecî ses romans : "Li ptit Bert", "Pa totès stroetès voyes.
On djåze eto d' Dorene dins l' live di fåves do vî vî tins "Å tins des nûtons" da Anatole Marchal.
Accint do walon
[candjî | candjî l’ côde wiki]On eploye les deus cawetes di codowaedje -èt et -nut ås rwaitants d' l' indicatif erirece.
Po mancî les efants, on djåze del clotche di Sint-Houbert.
Alére
[candjî | candjî l’ côde wiki]P.-A. Servais, Histoire de Dorinne, Nameur, (1910), 227 pp.
Sourdants
[candjî | candjî l’ côde wiki]- ↑ cawete -î (noûmot do walon, atåvlé e 2008), calké direk so Transene, Transinî.
- ↑ Jean Germain Avis de recherche : Wallons, comment vous appelez-vous, Vers l'Avenir, 24 d' octôbe 2007.
- ↑ Live da Fivet so les såvadjes nos do Payis d' Nameur.
- ↑ aplacaedje tîxhon a môde d' "ôrimiele" (tchamp ki våt d' l' ôr, u tchamp k' on-z î saetcha a l' ôr).
- ↑ Dandjreus des ptits scawés tchampstchamps a môde di triyingue; loukîz a Motî:cawete:|les Cawetes]].
- ↑ Dandjreus des coûteures di longous tchamps; loukîz a les Longuès royes.
- ↑ Motoit on spotchî aplacaedje di "tchivå-voye", voye k' on-z î pleut passer avou les tchvås; loukîz a tcherå.
- ↑ Ramexhnés dins les scrijhaedjes då Gusse Laloux.
- ↑ Live da Haust so les nos d' plaeces del Walonreye.
- ↑ Lives do Credit Comunå so les comenes di Beldjike.
- ↑ Lives do Credit Comunå so les comenes di Beldjike.
