Saltar al conteníu

Facendera pola Llingua Llionesa

De Wikipedia
Facendera pola Llingua Llionesa
Direición España
Cambiar los datos en Wikidata

Facendera pola Llingua Llionesa ye una asociación llionesa que trabaya col propósitu de promocionar y caltener l'usu de la llingua llionesa, y d'avanzar nel so estudiu.

Los sos anicios

[editar | editar la fonte]

Conocida popularmente como Facendera nació na seronda de 1994 col propósitu de promocionar l'enseñu y esparder la conocencia de la llingua. Foi'l primer coleutivu en poner clas de llionés de forma continuada, na ciudá de Lleón, Astorga, La Bañeza, L'Alfoz de Lleón, ciudá de Zamora o El Bierzu.

Esti coleutivu cultural maureció a partir de delles iniciatives conxuntes y foi socesora de diverses aportaciones personales realizaes na década de los ochenta del sieglu XX. Participaron na so fundación y promoción, ente otres personalidaes de la cultura llionesa, los escritores Héctor Gil y Xosepe Vega, actual voceru de l'asociación.[1][2]

La so razón de ser

[editar | editar la fonte]

La principal xera de Facendera pola Llingua ye trabayar na reivindicación col obxectivu d'algamar la conciencia social mayoritaria en favor de la defensa y promoción del asturleonés. El so mayor interés ye evitar ver baltaos los derechos llingüísticos y recortaes les sos posibilidaes de promoción social pola falta de reconocimientu y de proteición por parte de les instituciones.

Actividades

[editar | editar la fonte]
  • Foi ún de los primeros coleutivos en poner clase d'asturllionés de forma continuada,[3][4] realizando tamién unes xornaes de trabayu, ciclos de conferencies, charres y meses reondes nes principales localidades de Lleón y Zamora.[5][6] Tamién, llevó a cabo dalgunes actividaes n'apoyu al profesoráu n'institutos y colexos llioneses col envís d'arimar la llingua a los escolares, y xuntes con asociaciones del Asturies y Miranda, asina como conferencies pa los padres de los escolinos de Lleón.
  • Varios grupos de llealtá llingüística y de falantes de llionés creáronse a partir d'esta asociación, y anguaño continúen col llabor emprendiu por Facendera (talmente socede esto na cabreirés Jonatán Rodríguez Bayo, autor del vocabulariu de La Baña, editáu pola Academia de la Llingua Asturiana; esti escritor recibió tamién el primer premiu del certame lliterariu de l'asociación cultural La Caleya 2008).[7][8] Posteriormente han colaborado en congresos y debates sobre el leonés.[9][10]
  • Facendera participa en comuña xunto a otres asociaciones como la Xunta Pola Defensa de la Llingua Asturiana nos alcuentros anuales denominaos Alcuentros nel Cordal nos que se traten diferentes temes no que cinca a la normalización llingüística de tol dominiu asturllionés.[11]
  • Otra de les sos actividades na que participa ye nes reuniones bianuales d'escritores llioneses y asturianos qu'empleen la variante occidental del asturleonés, nel llamáu Alcuentru d'escritores n'asturllionés occidental.[12] Nestos alcuentros fálase y analizase sobre l'estáu de la llingua asturllionesa y presentense les novedaes lliteraries publicaes na variante occidental.[13]
  • Pa ochobre del añu 2005 Facendera y les asociaciones culturales Furmientu y Xunta pola Defensa de la Llingua Asturiana faen un comunicáu en comuña nel que piden, atendiendo pal debate de les reformes estatutaries n'Asturies y en Castiella y Lleón, responsabilidá a los representantes políticos pa llograr el máximu grau posible de proteición, estatus xurídicu y normalización del idioma. Nesi sen, estes asociaciones entienden que ye interesante l'usu d'un termín común pa referise al idioma que, según pa cola realidá socio-política de Lleón y Zamora, nun cree confusión énte les instituciones españoles y europees, y esclarie que táse falando de la mesma llingua que la que amenta l'Estatutu d'Autonomía d'Asturies.[14]

Publicaciones

[editar | editar la fonte]
  • Facendera realizó un diccionariu llionés-español qu'inclúi la definición d'un númberu de pallabres característices de la provincia de Lleón n'español, asina como sinónimos en llionés y otros datos d'interés.[15]
  • A ella débese l'asoleyamientu del llibru "Cuentos de Lleón" que recoyía los rellatos de mozos escritores en llingua llionesa y nacíos nesa Rexón.
  • Frutu de la collaboración ente les asociaciones culturales Facendera pola Llengua y La Caleya editóse en 2009 El Prencipicu,[16] versión en dialeutu cabreirés de la obra del escritor francés Antoine de Saint-Exupéry El Principín. Esti llibru surde como consecuencia del llabor pedagóxico realizao colos alumnos cabreireses de la Residencia de Estudiantes d'Estorga dientro de la llamada Aula de Cultura Cabreiresa.[17]
  • Xeitu. Revista llionesa de llingua y cultura (boletín de la asociación).[18]

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ http://www.diariodeleon.es/noticias/noticia.asp?pkid=134741 Noticia nel Diario de León
  2. ↑ http://www.diariodeleon.es/noticias/noticia.asp?pkid=440558 Artículu d'Opinión nel Diario de León
  3. ↑ Xeolingüística da periferia románica atlántica: linguas e lugares. Valcárcel Riveiro, Carlos. ISBN 978-84-9750-973-2. Año 2007
  4. ↑ Language Ideologies: Critical Perspectives on the Official English Movement,. Vol. 2: History, Theory, and Policy. Roseann Dueñas Gonzalez, Ildikó Melis
  5. ↑ «Textu divulgativu editáu pol colectivo Facendera Pola Llengua». Archiváu dende l'orixinal, el 2011-07-26.
  6. ↑ «Apartáu d'actividaes del boletín de l'asociación (Xeitu).». Archiváu dende l'orixinal, el 2008-05-15.
  7. ↑ «Entrevista a Jonatán Rodríguez Bayo nel Diario de León». Archiváu dende l'orixinal, el 2013-10-04.
  8. ↑ «Lectura nel Certamen Literario La Caleya 2008». Archiváu dende l'orixinal, el 2013-12-05.
  9. ↑ «Documentu sobre Charles organizaes en 2003 en Zamora, noticia extraída dEl Norte de Castilla». Archiváu dende l'orixinal, el 2013-10-04.
  10. ↑ Noticia del 14 d'abril de 2008 del Diario de León sobre un congresu de llingua lleonesa
  11. ↑ «Noticia en Asturies.com». Archiváu dende l'orixinal, el 2008-11-20.
  12. ↑ «Noticia nel blog de Furmientu». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-05.
  13. ↑ Artículu nel Diario de León
  14. ↑ «Comunicáu n'EL Llumbreiru (Cartafueyu dixital de l'asociación Furmientu)». Archiváu dende l'orixinal, el 2011-08-14.
  15. ↑ Según indica'l Centru Virtual Cervantes.
  16. ↑ Antoine de Saint-Exupéry, El Prencipicu. Ediciones El Búho Viajero. ISB 978-84-96872-03-5, 2009. Noticia rellacionáu nel Diario de León Archiváu 2010-03-30 en Wayback Machine
  17. ↑ «Web del Aula de Cultura Cabreiresa». Archiváu dende l'orixinal, el 2002-10-31.
  18. ↑ «Xeitu. Cartafueyu llionés de llingua y cultura». Archiváu dende l'orixinal, el 2008-05-15.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Facendera_pola_Llingua_Llionesa&oldid=4250210»