Feliks Kos
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data urodzenia |
1570 |
| Data i miejsce śmierci |
1 kwietnia 1618 |
| Miejsce pochówku | |
| Opat pelpliński | |
| Okres sprawowania |
1611–1618 |
| Wyznanie |
chrześcijańskie |
| Kościół |
rzymskokatolicki |
| Inkardynacja |
Zakon Cystersów |
| Śluby zakonne |
4 września 1611 |
Feliks Kos herbu własnego (1570–1618) – kanonik warmiński, opat cystersów w Pelplinie.
Syn Mikołaja Kosa i Justyny, córki Feliksa Konarskiego. 1596 zapisał się do Kolegium jezuitów w Braniewie. Po dwuletniej nauce wyjechał wraz z bratem Andrzejem na studia zagraniczne. W 1598 wstąpił na uniwersytet w Ingolstadt, a w 1601 na Uniwersytet Padewski[1].
Po powrocie do Polski został sekretarzem Zygmunta III. Z racji tej funkcji w 1606, 1607, 1608, 1613, 1617 uczestniczył jako poseł królewski w sejmikach generalnych Prus Królewskich. Po śmierci Stanisława Reszki wybrano go w 1600 kanonikiem warmińskim, jednak wskutek procesu kanonicznego stanowiska nie objął (nominację papieską na to stanowisko otrzymał Wawrzyniec Koch). Kanonię warmińską otrzymał dopiero 26 marca 1610 po śmierci Tomasza Tretera, a zrezygnował z niej kilka miesięcy później, otrzymawszy z prezenty królewskiej godność opata pelplińskiego (14 czerwca 1610 wybrany przez konwent pelpliński)[1].
20 sierpnia 1610 rozpoczął nowicjat w Oliwie. 4 września 1611 złożył śluby zakonne na ręce swego wuja, opata Dawida Konarskiego, a 8 września otrzymał sakrę opacką z rąk biskupa kujawskiego Wawrzyńca Gembickiego. 13 stycznia 1615 został prowincjałem polskiej prowincji zakonu cystersów. Był zwolennikiem współpracy cystersów z jezuitami, którym powierzył przeprowadzenie reformy życia religijnego w opactwie pelplińskim. Zakończył długoletni spór z biskupami kujawskimi o posiadłość Chmielniki Pelplińskie pod Gdańskiem, przekazując ją jezuitom ze Starych Szkotów[1].
Okazał się dobrym gospodarzem. W posiadłościach opactwa pelplińskiego prowadził akcję osadniczą, zakładał stawy rybne, przyczynił się do upiększenia kościoła opackiego, dla którego ozdobienia sprowadził znanych artystów gdańskich[1]. W 1612 ufundował renesansowe stalle, w 1611 ołtarz św. Trójcy z malowidłami Hermana Hana, u którego w 1613 zamówił też obrazy do ołtarza Marii Magdaleny[2].
Zmarł 1 kwietnia 1618 w Oliwie, dokąd odprowadzał zwłoki swojego młodszego brata Andrzeja z Sobowidza (zm. 24 lutego 1618) i 15 maja tegoż roku został pochowany w tamtejszym kościele opackim. Zachowała się płyta nagrobna, 1970/71 przeniesiona na ścianę nawy południowej[3].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Stanisław Achremczyk: Kos Feliks. W: Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego. T. 2. Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1994, s. 458.
- ↑ Janusz Ciemnołoński, Janusz St. Pasierb: Pelplin (Pomorze w zabytkach sztuki), wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław Warszawa Kraków Gdańsk 1978, s. 21n.
- ↑ Zygmunt Iwicki: Oliwa wczoraj i dziś. Przewodnik po zabytkach katedry i byłego klasztoru. Gdańsk: 2001, s. 140–141. ISBN 83-86557-07-9.