Firlej (Radom)

Firlej
	Dzielnica Radomia
	; Cmentarz na Firleju
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miasto	Radom
W granicach Radomia	15 marca 1984
SIMC	1055233
Powierzchnia	1,5 km²
	Położenie na mapie Radomia Firlej
	Położenie na mapie Polski Firlej
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Firlej
	51,453752°N 21,163198°E/51,453752 21,163198

Firlej – dzielnica Radomia, znajdująca się w północnej części miasta, dawniej wieś^[1].

Od północy graniczy z Wincentowem, od wschodu wzdłuż rzeki Mlecznej z Krzewieniem, Hutą Józefowską i dalej od południa z Józefowem, natomiast od zachodu wzdłuż ul. Warszawskiej z Wólką Klwatecką. Zabudowę stanowią przeważnie budynki jednorodzinne. Większość obszaru dzielnicy zajmują lasy.

Historia

Na terenie Firleja rodzina Beckermanów w XIX wieku założyła zakłady przemysłowe Firlej, które z czasem znalazły się w rękach rodziny Denów.

Przed II wojną światową znajdował się tu poligon wojskowy, który został przekształcony przez niemieckich okupantów w miejsce straceń – w pobliskim lesie wykonywane były wyroki śmierci na ludności polskiej i żydowskiej przez SS, Gestapo i żandarmów niemieckich. Ogółem, w czasie od 4 kwietnia 1940 do 13 stycznia 1945, rozstrzelano lub powieszono w licznych zbiorowych egzekucjach ok. 15 000 osób^[2]. Jedną z ofiar był prawdopodobnie płk Stanisław Kalabiński. W miejscu kaźni powstał cmentarz wojskowy (w centralnym jego punkcie postawiony został pomnik ku czci poległych Mauzoleum na Firleju). W latach 70. powierzchnię cmentarza powiększono i zaczęto chować na nim osoby cywilne (cmentarz stał się cmentarzem komunalnym). W następnych latach teren był wielokrotnie powiększany (obecnie^[kiedy?] zajmuje ponad połowę całej powierzchni dzielnicy i jest jednym z największych w kraju). Cmentarz komunalny na Firleju jest największą nekropolią w Radomiu.

Komunikacja miejska

Na Firlej można dojechać autobusami linii: 4, 12, 13, 21, 23 oraz linią A. Na przełomie października i listopada można również dojechać linią CM. Wzdłuż ul. Warszawskiej przebiega droga krajowa nr 7 (droga międzynarodowa E77) Żukowo k. Gdańska – Chyżne (Słowacja).

Ważne obiekty

Na Firleju znajduje się elektrownia wiatrowa (jeden prywatny wiatrak), Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 1 (dawniej Publiczna Szkoła Podstawowa nr 18 im. KEN) przy ul. Ofiar Firleja 14, kościół parafialny oraz kaplica pw. św. Maksymiliana Marii Kolbe przy ul. Trzebińskiego 35.

Turystyka

Przez ul. Ofiar Firleja przebiega zielony pieszy szlak turystyczny Rożki PKP – Pionki Zachodnie PKP.

Przypisy

↑ Encyklopedia Radomia podaje, iż przed włączeniem w granice miasta Firlej stanowił część wsi Wólka Klwatecka
↑ Encyklopedia Radomia podaje szacunkową liczbę ofiar na około 15 000

Bibliografia

Jerzy Sekulski Encyklopedia Radomia Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy Radom 2009 ISBN 978-83-7204-802-8 s. 64

Linki zewnętrzne

Firlej (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 391 .

[1] Encyklopedia Radomia podaje, iż przed włączeniem w granice miasta Firlej stanowił część wsi Wólka Klwatecka

[2] Encyklopedia Radomia podaje szacunkową liczbę ofiar na około 15 000

[1]

[2]