Gromada (województwo lubelskie)
50°33′49″N 22°42′24″E/50,563611 22,706667
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
23-400[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LBL |
| SIMC |
0885978[5] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Biłgoraj  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego  | |
| 50°33′49″N 22°42′24″E/50,563611 22,706667[1]
| |
Gromada – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim, w gminie Biłgoraj[5][6].
W latach 1954–1956 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gromada, po jej zniesieniu w gromadzie Majdan Gromadzki, a od 1960 w gromadzie Biłgoraj. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zamojskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Biłgoraj[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 952 mieszkańców i była trzecią co do wielkości miejscowością gminy[8].
Gromada jest północnym przedmieściem Biłgoraja – leży przy jego północnej granicy, nad rzeką Białą Ładą. Wieś stanowi typ ulicówki: zabudowa jest rozłożona wzdłuż drogi powiatowej nr 2916L, łączącej drogę wojewódzką nr 835 z biłgorajską dzielnicą Bojary[9][10]. Przez Gromadę przebiega rowerowy szlak turystyczny Białej Łady.
Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy[11].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś została lokowana pod koniec XVI wieku przez Adama Gorajskiego poprzez wykarczowanie lasu i osiedlenie się tam kilku rodzin chłopskich. W 1626 roku istniało tu 8 zagród z polami[12]. Później wieś była w posiadaniu m.in. Teofili Rejowej, Szczuków, Kątskich i Potockich.
W 1827 roku 38 domostw i mieszkało 200 mieszkańców. Była tutaj również karczma i folwark. Miejscowość nazywano również "Gromadami Biłgorajskimi"[13].
Oświata
[edytuj | edytuj kod]20 grudnia 1920 roku została w Gromadzie utworzona 1-klasowa szkoła powszechna, dla dzieci z Gromady, Majdanu Gromadzkiego i Rapów Dylańskich. Szkoła mieściła się w domu nauczycielki, który w 1922 roku spłonął i z powodu braku pomieszczenia, szkoła czasowo była zamknięta. W 1928 roku szkoła stała się 2-klasową i nadal znajdowała się w prywatnych domach. W 1934 roku w szkole powstało koło Ligi Ochrony Przyrody.
W 1948 roku przygotowano plac pod budowę nowej szkoły, która w 1953 roku została oddana do użytku. W 1966 roku szkoła stała się 8-klasowa. W 1990 roku podjęto decyzję o rozbudowie szkoły, która w 1994 roku została oddana do użytku.
W 1999 roku na mocy reformy oświaty szkoła podstawowa stała się 6-klasowa, a starsi uczniowie przeszli do gimnazjum w Biłgoraju. W 2002 roku w Gromadzie zostało utworzone 3-letnie gimnazjum. W 2017 roku na mocy reformy oświaty przywrócono 8-latnią szkołę podstawowa[14][15].
- Kierownicy i dyrektorzy szkoły[16]
- 1920–1925. Maria Naziękłówna
- 1925–1939. Zofia Węgrzynowa (Zięba)
- 1939–1941. Jadwiga Augustynowa
- 1941–1943. Józef Maciocha
- 1943–1944. M. Iwasiówka
- 1944–1947. Zofia Oleszek
- 1947–1953. Janina Król (Bałajówna)
- 1953–1956. Janina Wardach
- 1956–1961. Jan Wardach
- 1961–1962. Leon Iwańczyk
- 1962–1963. Genowefa Iwańczyk
- 1963–1966. Leon Iwańczyk
- 1966–1968. Genowefa Iwańczyk
- 1968–1972. Janusz Oleszek
- 1972–1977. Wiktor Waliłko
- 1977–1986. Stanisława Piróg
- 1986–2002. Krystyna Bednarz
- 2002–2005. Robert Adamski
- 2005– nadal Mariusz Łęcki
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 39010
- ↑ Wieś Gromada w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-09], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 345 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Strona gminy, sołectwa [dostęp 2023-12-08]
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Informacja o drogach i mostach, [w:] Zarząd Dróg Powiatowych w Biłgoraju, Biuletyn Informacji Publicznej [dostęp 2019-01-06].
- ↑ Podgląd w Geoportalu [dostęp 2019-01-07].
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ „Rejestr poborowy województwa lubelskiego z roku 1626”, Archiwum Państwowe w Lublinie.
- ↑ Gmina Biłgoraj. Przewodnik krajoznawczo-przyrodniczy. Biłgoraj: Lipiec, 2010.
- ↑ Historia szkoły
- ↑ Szkoła w Gromadzie 1920-20210
- ↑ Kadra kierownicza szkoły podstawowej w Gromadzie
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Gromada, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 848.