Hedwiżyn
50°35′04″N 22°48′44″E/50,584444 22,812222| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
23-400[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LBL |
| SIMC |
0885984[5] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego  | |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Biłgoraj  | |
| 50°35′04″N 22°48′44″E/50,584444 22,812222[1]
| |
Hedwiżyn – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim, w gminie Biłgoraj[5][6]. Leży na Równinie Biłgorajskiej.
W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Hedwiżyn, po jej zniesieniu w gromadzie Tereszpol-Zaorenda. W latach 1973–1976 w gminie Tereszpol[7]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Biłgoraj[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 645 mieszkańców i była szóstą co do wielkości miejscowością gminy[9]. Hedwiżyn jest to tzw. wieś łańcuchowa, ciągnąca się na przestrzeni 2 kilometrów. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 858.
Na terenie wsi znajdują się:
- siedziba rzymskokatolickiej parafii św. Jadwigi Śląskiej[10].
- jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej,
- nieczynny kamieniołom, w którym wydobywano wapienie z okresu trzeciorzędu,
- zakład produkujący cegłę wapienno-piaskową.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Pierwotną nazwą miejscowości był Susiec Tereszpolski, potem przemianowano nazwę na Hedwiżyn[11][12]. Na mapach i publikacjach w XIX wieku, a nawet w okresie międzywojennym, miejscowość czasem występuje pod nazwami Jadwiżyn lub Niedwierzyn. Nazwa wzięła się od niemieckiej formy imienia Jadwiga – Hedwig.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś powstała na początku XIX w. i początkowo nosiła nazwę Susiec Tereszpolski. Miejscowość należała do Ordynacji Zamojskiej. Istniał tutaj folwark, a w XIX wieku osadzono tutaj kilka rodzin niemieckich kolonistów. Podczas I wojny światowej niedaleko Hedwiżyna powstała stacja kolejki wąskotorowej. W okresie międzywojennym nosiła nazwę Jadwiżyn.
Wieś została zbombardowana 15 września 1939 roku. Część mieszkańców wsi została wysiedlona przez Niemców i trafiła do obozu w Majdanku pod Lublinem. 28 maja 1943 r. partyzanci z oddziału AK „Biskupa” dokonali między Hedwiżynem a Panasówką (przy figurze św. Jana) zasadzki na szefa biłgorajskiego Gestapo Colba. Pomimo odniesionej rany zdołał on jednak uciec do Hedwiżyna[13].
W latach 1914–1971 w Hedwiżynie funkcjonował przystanek kolei wąskotorowej łączącej Biłgoraj ze Zwierzyńcem[14].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 40901
- ↑ Wieś Hedwiżyn w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-09], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 356 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Dz.U. 1976 nr 24 poz. 143
- ↑ Strona gminy, sołectwa [dostęp 2023-12-08]
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ 1834, „Opisanie statystyczno-historyczne dóbr Ordynacyi Zamoyskiey przez Mikołaja Stworzyńskiego – Archiwistę, z 1834 roku”.
- ↑ Dorota Skakuj: Osady zaginione i o zmienionych nazwach w okolicach Biłgoraja. [w:] Tanew. Biłgorajska Gazeta Samorządowa 6/2007 [on-line]. s. 18. [dostęp 2010-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ Gmina Biłgoraj. Przewodnik krajoznawczo-przyrodniczy, Wydawnictwo Lipiec, Biłgoraj 2010
- ↑ Budowa Wąskotorowej Kolei Dojazdowej Biłgoraj-Zwierzyniec i jej dalsze losy [w:] Krzysztof Rudy, Historia kolei w Biłgoraju, 2015 [dostęp 2018-12-16].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Hedwiżyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 46.