Henryk Buszko

Henryk Buszko
	; Henryk Buszko (2014)
Pełne imię i nazwisko	Henryk Bronisław Buszko
Data i miejsce urodzenia	3 września 1924 ; Lwów
Data i miejsce śmierci	31 lipca 2015 ; Katowice
Narodowość	polska
Alma mater	Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
Uczelnia	Politechnika Śląska
	Praca
Biuro	Miastoprojekt Katowice; Pracownia Projektów Budownictwa Ogólnego;
Budynki	Teatr Ziemi Rybnickiej w Rybniku; Osiedle im. Tysiąclecia Państwa Polskiego w Katowicach;
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Henryk Bronisław Buszko (ur. 3 września 1924 we Lwowie, zm. 31 lipca 2015 w Katowicach^[1]) – polski architekt, przedstawiciel modernizmu, urbanista, nauczyciel akademicki, od 1949 członek Stowarzyszenia Architektów Polskich, jeden z najwybitniejszych architektów doby modernizmu w Polsce, laureat Honorowej Nagrody SARP (1975) i Nagrody im. Karola Miarki (2012)^[2].

Życiorys

Urodzony we Lwowie, po śmierci ojca przeniósł się z matką do Hrubieszowa (1931), następnie (od 1936) mieszkał w Nowym Targu. W czasie II wojny światowej walczył w kompanii obrony Podhala^[3]. Po kampanii wrześniowej wrócił do Nowego Targu. Absolwent Technikum Wodno-Melioracyjnego w Nowym Targu (1941-1944), naukę kontynuował na Wydziale Architektury (włączonym później do Politechniki Krakowskiej) przy Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1945-1949)^[3].

W latach 1949–1958 pracował w biurze architektonicznym Miastoprojekt Katowice, we współpracy z Aleksandrem Frantą i Jerzym Gottfriedem. Od 1958 prowadził z Aleksandrem Frantą państwową Pracownię Projektów Budownictwa Ogólnego (PPBO) w Katowicach. W latach 1970–1978 uczył na Politechnice Śląskiej. W latach 1957–1959 – prezes Zarządu Okręgowego Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP) Katowice. W latach 1965–1969 i 1972-1975 – prezes Zarządu Głównego SARP. Przyczynił się m.in. do ustanowienia Honorowej Nagrody SARP (1966), adaptacji zamku w Tucznie na Dom Architekta (ukończona w 1976) oraz budowy pawilonu wystawowego przy Pałacu Zamoyskich – siedzibie SARP w Warszawie. Za swoje dokonania otrzymał wiele odznaczeń i wyróżnień^[4]

Główne dzieła

Współpraca – Aleksander Franta i Jerzy Gottfried

Dom Kultury huty „Zgoda” w Świętochłowicach, 1954-1955
gmach Okręgowej Rady Związków Zawodowych w Katowicach, 1950-1954
Teatr Ziemi Rybnickiej (obecnie Rybnickie Centrum Kultury) w Rybniku, 1958-1964
Dom wczasowy transportowców w Bielsku-Białej Mikuszowicach, 1955-1958

Współpraca – Aleksander Franta

Osiedle Tysiąclecia w Katowicach, 1958-1979 (z Marianem Dziewońskim i Tadeuszem Szewczykiem)
Dzielnica Leczniczo-Rehabilitacyjna na Zawodziu w Ustroniu, 1967-1978 (z Tadeuszem Szewczykiem)
Osiedle Gwiazdy w Katowicach, 1967-1979 (z Tadeuszem Szewczykiem)
Pawilon pracowni PPBO w Katowicach, 1960
Dom wczasowy Związku Nauczycielstwa Polskiego w Ustroniu, 1960-1963
Urząd Stanu Cywilnego – Pawilon Ślubów w Chorzowie, 1963
Sanatorium Górnik w Szczawnicy, 1959
Ośrodek wypoczynkowy górnictwa miedzi (obecnie Hotel Malachit) w Świeradowie-Zdroju, 1977-1989
Kościół pw. Podwyższenia Krzyża św. i Matki Bożej Uzdrowienia Chorych w Katowicach, 1977-1991 (z Lidią Baron)
Katedra Matki Bożej Królowej Apostołów w Częstochowie^[5]

Galeria

Realizacje katowickie

H. Buszko, A. Franta i T. Szewczyk: Osiedle Roździeńskiego, Katowice, wieżowce mieszkalne – „gwiazdowce”.
Osiedle Roździeńskiego, zwane też Osiedlem Gwiazdy
Osiedle Tysiąclecia, Katowice, jeden z pięciu 28-kondygnacyjnych wieżowców mieszkalnych zwanych „kukurydzami”.
Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Uzdrowienia Chorych.

Dzielnica leczniczo-rehabilitacyjna – Ustroń Zawodzie

Sanatorium i szpital uzdrowiskowy Równica.
Sanatorium i szpital uzdrowiskowy Równica, elewacja boczna.
Sanatorium i szpital uzdrowiskowy Równica, wnętrze.
Jeden z 17 domów wczasowych – „piramid”.
Dom zdrojowy.

Odznaczenia i nagrody

Złoty Krzyż Zasługi (1956)
Brązowa Odznaka SARP
Srebrna Odznaka SARP
Złota Odznaka SARP (1964)
Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1966)
Srebrna odznaka Zasłużonemu w Rozwoju Województwa Katowickiego (1963)
Odznaka Honorowa Politechniki Krakowskiej (1966)
Złota odznaka Zasłużonemu w Rozwoju Województwa Katowickiego (1968)
Odznaka 100 Lat Sportu Polskiego (1968)
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1969)
Odznaka Honorowa „Harcerskiej Służbie Ziemi Śląskiej” (1969)
Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
Honorowa Złota Odznaka NOT (1972)
Odznaka „Zasłużony Pracownik Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska” (1974)
Medal Honorowy Członka Instytutu AIA (1974)
Medal Honorowy Instytutu Architektów Meksyku (1974)
Honorowa Nagroda SARP (1975)
Odznaka Honorowa Miasta Poznania (1975)
Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)
Złota odznaka honorowa „Za zasługi dla gospodarki przestrzennej i gospodarki komunalnej” (1986)
Medal Honorowy Związku Architektów Rosji (2001)
Medal im. Profesora Zygmunta Majerskiego (2010)
Nagroda im. Karola Miarki

Zobacz też

Architektura Katowic

Przypisy

↑ Nie żyje wybitny architekt Henryk Buszko [online], Onet.p, 31 lipca 2015 [dostęp 2015-08-03] [zarchiwizowane z adresu 2015-08-06] (pol.).
↑ Urząd Marszałkowski WojewództwaU.M.W. Śląskiego, Wyróżnieni Nagrodą im. Karola Miarki [online] [dostęp 2016-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-03] .
↑ ^a ^b Tadeusz Barucki: Zielone Konie. Henryk Buszko, Aleksander Franta, Jerzy Gottfried. Warszawa: Wydawnictwo Salix Alba, 2015, s. 10–12. ISBN 978-83-930937-8-6.
↑ Henryk Buszko [online], SARP [dostęp 2024-05-28] (pol.).
↑ Filip Springer: Ta druga katedra częstochowska. Niewykończona, przysłonięta billboardami, zapomniana.... [dostęp 2015-09-26]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Henryk Buszko – strona w serwisie ArchINFORM (ang. • niem.)

[1] Nie żyje wybitny architekt Henryk Buszko [online], Onet.p, 31 lipca 2015 [dostęp 2015-08-03] [zarchiwizowane z adresu 2015-08-06] (pol.).

[2] Urząd Marszałkowski WojewództwaU.M.W. Śląskiego, Wyróżnieni Nagrodą im. Karola Miarki [online] [dostęp 2016-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-03] .

[konie-3] Tadeusz Barucki: Zielone Konie. Henryk Buszko, Aleksander Franta, Jerzy Gottfried. Warszawa: Wydawnictwo Salix Alba, 2015, s. 10–12. ISBN 978-83-930937-8-6.

[4] Henryk Buszko [online], SARP [dostęp 2024-05-28] (pol.).

[5] Filip Springer: Ta druga katedra częstochowska. Niewykończona, przysłonięta billboardami, zapomniana.... [dostęp 2015-09-26]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

1966–1970	Romuald Gutt (1966) Jan Chmielewski (1967) Wacław Kłyszewski, Jerzy Mokrzyński, Eugeniusz Wierzbicki (zespół „Tygrysów”) (1968) Zbigniew Ihnatowicz (1969) Władysław Czarnecki (1970)
1971–1980	Jan Zachwatowicz (1971) Zbigniew Karpiński, Włodzimierz Gruszczyński (1972) Julian Duchowicz, Zygmunt Majerski (1973) Jadwiga Grabowska-Hawrylak (1974) Henryk Buszko, Aleksander Franta (1975) Jan Bogusławski (1976) Jerzy Hryniewiecki (1977) Halina Skibniewska (1978) Tadeusz Zieliński (1979) Witold Cęckiewicz (1980)
1981–1990	Bolesław Szmidt (1981) Hanna Adamczewska-Wejchert, Kazimierz Wejchert (1982) Piotr Biegański (1983) Bohdan Lachert (1984) Tadeusz Barucki (1985) Tadeusz Zipser (1986) Małgorzata Handzelewicz-Wacławek, Zbigniew Wacławek (1987) Maciej Krasiński (1988) Maciej Gintowt (1989) Witold Korski (1990)
1991–2000	Szczepan Baum (1991) Andrzej Jagodziński, Bogdan Krzyżanowski, Jerzy Szczepański (1992) Marek Budzyński (1993) Romuald Loegler (1994) Konrad Kucza-Kuczyński (1995) Stanisław Niemczyk (1996) Andrzej Kiciński (1997) Wojciech Obtułowicz (1998) Ryszard Jurkowski (1999) Stanisław Fiszer (2000)
2001–2010	Edmund Małachowicz (2001) JEMS Architekci: Olgierd Jagiełło, Maciej Miłobędzki, Marcin Sadowski, Jerzy Szczepanik-Dzikowski (2002) Stefan Kuryłowicz (2003) Marek Dunikowski (2004) Jerzy Skrzypczak (2005) Witold Benedek, Stanisław Niewiadomski (2006) Jerzy Gurawski (2007) Marian Fikus (2008) Krzysztof Ingarden, Jacek Ewý (2009) Bolesław Stelmach (2010)
2011–2020	Dariusz Kozłowski (2011) Grzegorz Stiasny, Jakub Wacławek (2012) Michał Baryżewski, Zbigniew Reszka (2013) Małgorzata Pizio-Domicz, Antoni Domicz (2014) Andrzej Bulanda, Włodzimierz Mucha (2015) Stanisław Deńko (2016) Wojciech Zabłocki (2017) Kazimierz Łatak, Piotr Lewicki (2018) Jacek Lenart (2019) Zbigniew Maćków (2020)
2021–2030	Ewa Kuryłowicz (2021) Bogdan Kulczyński (2022) Ewa P. Porębska (2023) Przemo Łukasik, Łukasz Zagała (2024)