Romuald Gutt

Romuald Gutt
Data i miejsce urodzenia	6 lutego 1888 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	3 września 1974 ; Warszawa
Narodowość	polska
Alma mater	Wyższej Szkoły Technicznej w Winterthur
Uczelnia	Politechnika Warszawska, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
	Praca
Budynki	Cmentarz Powstańców Warszawy, Gmach GUS w Warszawie
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Romuald Gutt (ur. 6 lutego 1888 w Warszawie, zm. 3 września 1974 tamże) – polski architekt, przedstawiciel modernizmu, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i Politechniki Warszawskiej.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Stanisława (1868–ok.1907), działacza polskiego ruchu robotniczego, i Natalii z Maruszewskich (1865–1919). Miał dwie siostry Jadwigę po mężu Benoit (ur. 1889), matkę aktora Ludwika Benoit i Kamillę oraz brata Eryka Bolesława (1892–1892)^[1]. Kształcił się w Szwajcarii – na początku XX w. uczył się w Szkole Sztuk Pięknych w Zurychu i studiował w Szkole Technicznej w Winterthur, gdzie w 1908 r. obronił dyplom^[2]^[3].

W 1909 r. wrócił do kraju. Zadebiutował pawilonem polskim na wystawie w Rzymie w 1910 r. Do lat 20. XX wieku pozostawał pod wpływem „stylu dworkowego”. Do głównych prac okresu międzywojennego należą domy jednorodzinne, szkoły, obiekty użyteczności publicznej, a także cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej. W tym okresie w jego twórczości przejawia się wpływ stylu modernistycznego. Charakterystyczne dla tamtego okresu jest użycie elementów odsłoniętych cegieł (chętnie wykorzystywał zwłaszcza szarą cegłę cementową) i form konstrukcyjnych budynków. Uważał, że naczelną zasadą w architekturze jest funkcjonalność i użyteczność.

Przed wybuchem II wojny światowej zajmował się przebudową domu i parku marszałka Józefa Piłsudskiego w Zułowie na Wileńszczyźnie oraz kopcem Piłsudskiego w Krakowie. Nadbudował także drugie piętro pałacu w Nieborowie.

Podczas okupacji niemieckiej pracował w podziemnych pracowniach architektonicznych i urbanistycznych^[3].

Po wojnie uczestniczył w reaktywacji Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, został także pierwszym jego powojennym dziekanem^[3]. Wykładał na Politechnice Warszawskiej oraz Wydziale Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1947 r. został członkiem Naczelnej Rady Odbudowy Warszawy^[4].

W 1952 r. został członkiem tytularnym, a w 1971 r. członkiem rzeczywistym PAN^[5].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 6-4-5)^[6].

Był mężem Marii Henryki z Kurnatowskich, z którą miał pięcioro dzieci: Marię (1918–1943), Marka (1921–1922), Anielę (ur. 1923), Jana Wacława (1925–1943) oraz Michała Marię Józefa (1928–2004)^[1], który był także architektem^[7].

Ważniejsze prace

1919–1926: Zespół państwowych Szkół Żeńskich, ul. Górnośląska 31 w Warszawie^[7]
1921–1925: Kolonie domów jednorodzinnych na Żoliborzu Oficerskim (rejon ulicy Czarnieckiego oraz plac Słoneczny w Warszawie)^[8]
1922–1925: Domy wzniesione przy pl. Henkla będącego częścią Żoliborza Urzędniczego^[9]
1923–1925: Hotel Oficerski przy placu Inwalidów 10 w Warszawie^[10]
1925–1926: Willa własna, ul. J. Hoene-Wrońskiego 5 w Warszawie^[7]
1926: Biurowiec i laboratoria Polskiej Spółki Wytwórni Wytworów Chemicznych Roche przy ul. Rakowieckiej 19 w Warszawie^[11]
1927–1928: Warszawska Szkoła Pielęgniarstwa, ul. Koszykowa 78 w Warszawie, ob. Centralna Wojskowa Przychodnia Lekarska „Cepelek”
1928: Siedziba centrali Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych, ul. Czerniakowska 231 w Warszawie (z Józefem Jankowskim), obecnie Szpital im. W. Orłowskiego
1928–1933: Budynek Szkoły Nauk Politycznych, ul. Wawelska 56 w Warszawie (obecnie siedziba Krajowej Szkoły Administracji Publicznej), wzniesiony w dwóch etapach^[12]
1930: Pływalnia solankowa w Ciechocinku (realizacja w 1932; z Aleksandrem Szniolisem)^[13]
1930–1932: Budynek szkoły żeńskiej Wandy Szachtmajerowej przy ul. Białobrzeskiej 44 w Warszawie^[14]
1930–1935: Bank Inwestycyjny w Toruniu
1931: Dom Oficerski Funduszu Kwaterunku Wojskowego, ul. Koszykowa 79a/al. Niepodległości 245 w Warszawie
1933–1934: Willa Jurkiewicza przy ul. Kieleckiej 33a w Warszawie^[15]
1934: Poczta w Ciechocinku. Przykład awangardy w modernizmie lat 30. W latach 90. budynek został oszpecony skuciem oryginalnego klinkieru z jednej ze ścian i usunięciem zegara ze stali nierdzewnej z fasady.
1936: Budynek poczty w Kazimierzu Dolnym^[16]
1936–1937: Dom Instytutu Społecznego przy al. Niepodległości 161^[17]
1946: Cmentarz Powstańców Warszawy (z Aliną Scholtz)^[18]
1946: Projekt architektoniczny cmentarza-pomnika w Palmirach pod Warszawą (z Ewą Śliwińską)^[7]
1948–1951: Gmach Głównego Urzędu Statystycznego przy ul. Wawelskiej 1/3 (obecnie al. Niepodległości 208, konstrukcja Zbigniew Wasiutyński)^[19]
1951: Projekt teatru Domu Wojska Polskiego, plac Żelaznej Bramy (razem z Haliną Skibniewską), niezrealizowany^[20]
1953: Projekt odbudowy Sal Redutowych Teatru Narodowego (razem z Haliną Skibniewską)
1956–1959: Współautor zespołu budynków Ambasady Chin, ul. Bonifraterska 1 w Warszawie (z Tadeuszem Zielińskim, Aleksandrem Kobzdejem, Michałem Glinką, Michałem Guttem)^[21]
1960: Dom Nauczycielskiej Spółdzielni Mieszkaniowej przy ul. Matejki 4 w Warszawie
1963: Upamiętnienie więzienia Pawiak w Warszawie (z zespołem)^[21]

Ordery i odznaczenia

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1964)^[7]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (14 stycznia 1955)^[22]
Złota Odznaka SARP (1955)^[7]

Nagrody i wyróżnienia

Nagroda Państwowa I stopnia za całość działalności architektonicznej i pedagogicznej (1955)^[23]^[7]
Złota Odznaka SARP (1955)^[7]
członkostwo honorowe Towarzystwa Urbanistów Polskich (1963)^[24]
Honorowa Nagroda SARP (1966, pierwszy laureat)^[7]

Przypisy

↑ ^a ^b Maciej AdamM.A. Markowski Maciej AdamM.A., Romuald Gutt rodzinnie » KIM ONI BYLI [online], KIM ONI BYLI, 10 września 2023 [dostęp 2024-07-11] (pol.).
↑ StanisławS. Łoza StanisławS. (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 240 .
↑ ^a ^b ^c Romuald Gutt culture.pl [dostęp 2024-07-11].
↑ M.P. z 1947 r. nr 136, poz. 845.
↑ Gutt, Romuald, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2021-10-12] .
↑ Cmentarz Stare Powązki: ROMUALD GUTT, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2024-07-11] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Romuald Gutt [online], archimemory.pl [dostęp 2022-10-05] .
↑ JoannaJ. Postrzednik JoannaJ., Żoliborz Oficerski. Wille w stylu dworkowym, dom Andrzeja Wajdy i tajna radiostacja. Urocze miejsce, idealne na historyczny spacer [online], Warszawa Nasze Miasto, 7 sierpnia 2022 [dostęp 2022-10-05] (pol.).
↑ Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 66. OCLC 831027217.
↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1918–1939. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2006, s. 134. ISBN 83-60350-00-0.
↑ Joanna Koszewska, Grzegorz Mika: MOK. Ilustrowany atlas architektury północnego Mokotowa. Warszawa: Centrum Architektury, 2015, s. 54. ISBN 978-83-937716-9-1.
↑ Błażej Pindor: Warszawa Gutta. Warszawa: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, 2018, s. 158. ISBN 978-83-946849-7-6.
↑ Błażej Pindor: Warszawa Gutta. Warszawa: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, 2018, s. 162. ISBN 978-83-946849-7-6.
↑ Błażej Pindor: Warszawa Gutta. Warszawa: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, 2018, s. 108. ISBN 978-83-946849-7-6.
↑ Joanna Koszewska, Grzegorz Mika: MOK. Ilustrowany atlas architektury północnego Mokotowa. Warszawa: Centrum Architektury, 2015, s. 28. ISBN 978-83-937716-9-1.
↑ Kazimierz Dolny - Leopold Pisz – zapomniany bohater zapomnianej historii. Atrakcje turystyczne Kazimierza Dolnego. Ciekawe miejsca Kazimierza Dolnego [online], www.polskaniezwykla.pl [dostęp 2022-10-05] .
↑ Joanna Koszewska, Grzegorz Mika: MOK. Ilustrowany atlas architektury północnego Mokotowa. Warszawa: Centrum Architektury, 2015, s. 23. ISBN 978-83-937716-9-1.
↑ Cmentarz Powstańców Warszawy - największa stołeczna nekropolia wojenna [online], dzieje.pl [dostęp 2022-10-05] (pol.).
↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1918–1939. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2006, s. 36. ISBN 83-60350-00-0.
↑ Bohdan Garliński: Architektura Polska 1950–1951, Państwowe Wydawnictwa Techniczne Warszawa 1953.
↑ ^a ^b Błażej Pindor: Warszawa Gutta. Warszawa: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, 2018, s. 174. ISBN 978-83-946849-7-6.
↑ M.P. z 1955 r. nr 112, poz. 1450 - Uchwała Rady Państwa z dnia 14 stycznia 1955 r. nr 0/126 - na wniosek Prezesa Polskiej Akademii Nauk.
↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 7, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-11].
↑ 90 lat. Towarzystwo Urbanistów Polskich. Wydawnictwo jubileuszowe. Warszawa: TUP, 2013.

Linki zewnętrzne

Obiekty zaprojektowane przez Romualda Gutta na stronie warszawa1939.pl. warszawa1939.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

[:1-1] Maciej AdamM.A. Markowski Maciej AdamM.A., Romuald Gutt rodzinnie » KIM ONI BYLI [online], KIM ONI BYLI, 10 września 2023 [dostęp 2024-07-11] (pol.).

[kto240-2] StanisławS. Łoza StanisławS. (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 240 .

[:2-3] Romuald Gutt culture.pl [dostęp 2024-07-11].

[4] M.P. z 1947 r. nr 136, poz. 845.

[PAN-5] Gutt, Romuald, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2021-10-12] .

[6] Cmentarz Stare Powązki: ROMUALD GUTT, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2024-07-11] .

[:0-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Romuald Gutt [online], archimemory.pl [dostęp 2022-10-05] .

[8] JoannaJ. Postrzednik JoannaJ., Żoliborz Oficerski. Wille w stylu dworkowym, dom Andrzeja Wajdy i tajna radiostacja. Urocze miejsce, idealne na historyczny spacer [online], Warszawa Nasze Miasto, 7 sierpnia 2022 [dostęp 2022-10-05] (pol.).

[atlas-9] Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 66. OCLC 831027217.

[10] Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1918–1939. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2006, s. 134. ISBN 83-60350-00-0.

[11] Joanna Koszewska, Grzegorz Mika: MOK. Ilustrowany atlas architektury północnego Mokotowa. Warszawa: Centrum Architektury, 2015, s. 54. ISBN 978-83-937716-9-1.

[12] Błażej Pindor: Warszawa Gutta. Warszawa: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, 2018, s. 158. ISBN 978-83-946849-7-6.

[13] Błażej Pindor: Warszawa Gutta. Warszawa: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, 2018, s. 162. ISBN 978-83-946849-7-6.

[14] Błażej Pindor: Warszawa Gutta. Warszawa: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, 2018, s. 108. ISBN 978-83-946849-7-6.

[15] Joanna Koszewska, Grzegorz Mika: MOK. Ilustrowany atlas architektury północnego Mokotowa. Warszawa: Centrum Architektury, 2015, s. 28. ISBN 978-83-937716-9-1.

[16] Kazimierz Dolny - Leopold Pisz – zapomniany bohater zapomnianej historii. Atrakcje turystyczne Kazimierza Dolnego. Ciekawe miejsca Kazimierza Dolnego [online], www.polskaniezwykla.pl [dostęp 2022-10-05] .

[17] Joanna Koszewska, Grzegorz Mika: MOK. Ilustrowany atlas architektury północnego Mokotowa. Warszawa: Centrum Architektury, 2015, s. 23. ISBN 978-83-937716-9-1.

[18] Cmentarz Powstańców Warszawy - największa stołeczna nekropolia wojenna [online], dzieje.pl [dostęp 2022-10-05] (pol.).

[19] Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1918–1939. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2006, s. 36. ISBN 83-60350-00-0.

[20] Bohdan Garliński: Architektura Polska 1950–1951, Państwowe Wydawnictwa Techniczne Warszawa 1953.

[Pindor174-21] Błażej Pindor: Warszawa Gutta. Warszawa: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, 2018, s. 174. ISBN 978-83-946849-7-6.

[22] M.P. z 1955 r. nr 112, poz. 1450 - Uchwała Rady Państwa z dnia 14 stycznia 1955 r. nr 0/126 - na wniosek Prezesa Polskiej Akademii Nauk.

[23] Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 7, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-11].

[24] 90 lat. Towarzystwo Urbanistów Polskich. Wydawnictwo jubileuszowe. Warszawa: TUP, 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

1966–1970	Romuald Gutt (1966) Jan Chmielewski (1967) Wacław Kłyszewski, Jerzy Mokrzyński, Eugeniusz Wierzbicki (zespół „Tygrysów”) (1968) Zbigniew Ihnatowicz (1969) Władysław Czarnecki (1970)
1971–1980	Jan Zachwatowicz (1971) Zbigniew Karpiński, Włodzimierz Gruszczyński (1972) Julian Duchowicz, Zygmunt Majerski (1973) Jadwiga Grabowska-Hawrylak (1974) Henryk Buszko, Aleksander Franta (1975) Jan Bogusławski (1976) Jerzy Hryniewiecki (1977) Halina Skibniewska (1978) Tadeusz Zieliński (1979) Witold Cęckiewicz (1980)
1981–1990	Bolesław Szmidt (1981) Hanna Adamczewska-Wejchert, Kazimierz Wejchert (1982) Piotr Biegański (1983) Bohdan Lachert (1984) Tadeusz Barucki (1985) Tadeusz Zipser (1986) Małgorzata Handzelewicz-Wacławek, Zbigniew Wacławek (1987) Maciej Krasiński (1988) Maciej Gintowt (1989) Witold Korski (1990)
1991–2000	Szczepan Baum (1991) Andrzej Jagodziński, Bogdan Krzyżanowski, Jerzy Szczepański (1992) Marek Budzyński (1993) Romuald Loegler (1994) Konrad Kucza-Kuczyński (1995) Stanisław Niemczyk (1996) Andrzej Kiciński (1997) Wojciech Obtułowicz (1998) Ryszard Jurkowski (1999) Stanisław Fiszer (2000)
2001–2010	Edmund Małachowicz (2001) JEMS Architekci: Olgierd Jagiełło, Maciej Miłobędzki, Marcin Sadowski, Jerzy Szczepanik-Dzikowski (2002) Stefan Kuryłowicz (2003) Marek Dunikowski (2004) Jerzy Skrzypczak (2005) Witold Benedek, Stanisław Niewiadomski (2006) Jerzy Gurawski (2007) Marian Fikus (2008) Krzysztof Ingarden, Jacek Ewý (2009) Bolesław Stelmach (2010)
2011–2020	Dariusz Kozłowski (2011) Grzegorz Stiasny, Jakub Wacławek (2012) Michał Baryżewski, Zbigniew Reszka (2013) Małgorzata Pizio-Domicz, Antoni Domicz (2014) Andrzej Bulanda, Włodzimierz Mucha (2015) Stanisław Deńko (2016) Wojciech Zabłocki (2017) Kazimierz Łatak, Piotr Lewicki (2018) Jacek Lenart (2019) Zbigniew Maćków (2020)
2021–2030	Ewa Kuryłowicz (2021) Bogdan Kulczyński (2022) Ewa P. Porębska (2023) Przemo Łukasik, Łukasz Zagała (2024)