Przejdź do zawartości

I Litewsko-Białoruski Batalion Etapowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
I Litewsko-Białoruski batalion etapowy
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1919

Rozformowanie

1921

Dowódcy
Pierwszy

kpt. Brzozowski

Organizacja
Dyslokacja

Nowe Troki[1]
Olkieniki[1]

Podległość

DOE „Wilno”

I Litewsko-Białoruski batalion etapowyoddział wojsk wartowniczych i etapowych w okresie II Rzeczypospolitej pełniący między innymi służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

[edytuj | edytuj kod]

W maju 1919 został utworzony Litewsko-Białoruski batalion straży kolejowej, który 30 stycznia 1920 został przemianowany na I Litewsko-Białoruski batalion etapowy[2][a]. 15 lipca, 15 sierpnia i 15 września 1919 „baon straży kolejowej” był wykazywany w Ordre de Bataille Frontu Litewsko-Białoruskiego[4]. Oddział został podporządkowany Dowództwu Okręgu Etapowego „Wilno”[2][5][b]. Do lipca 1920 kompanie batalionu stacjonowały w Wornianach. Od września batalion podlegał I Brygadzie Etapowej. W lutym 1921 podlegał Dowództwu Powiatu Etapowego „Troki”. Pod koniec lutego przeszedł w rejon Wornian, do rejonu Dowództwa Powiatu Etapowego „Nowa Wilejka” i zabezpieczał południowo-zachodni teren powiatu na linii Wilno-Bieniakonie, ochraniał Komendę Placu w Jaszunach i Stację Kontrolną „Olkieniki”. 19 maja 1921 stacjonował w Koszarach im. Szeptyckiego w Wilnie. Tu do jego składu prawdopodobnie zostali włączeni żołnierze ze zlikwidowanego III Litewsko-Białoruskiego batalionu etapowego. Z Wilna batalion odszedł na odcinek kordonowy[2].

Według Odziemkowskiego było odwrotnie. 6 maja 1919 w Wilnie na rozkaz gen. Rydza-Śmigłego przystąpiono do formowania I Litewsko-Białoruskiego batalionu etapowego. Niedługo potem batalion przemianowany został na batalion straży kolejowej i już w połowie maja trafił do służby[6]. Do batalionu wcielono żołnierzy starszych wiekiem i o słabszej kondycji fizycznej. Oficerowie i podoficerowie nie mieli większego doświadczenia bojowego. Batalion nie posiadał broni ciężkiej, a broń indywidualną żołnierzy stanowiły stare karabiny różnych wzorów z niewielką ilością amunicji[7]. W czerwcu 1920 batalion liczył 7 oficerów, 274 podoficerów i szeregowców[8]. W lipcu batalion pełnił służbę garnizonową w Białymstoku. Po jego opuszczeniu, będąc w podporządkowaniu 10 Dywizji Piechoty gen. Lucjana Żeligowskiego, walczył przez kilka dni w obronie linii Narwi i poniósł duże straty. 29 lipca liczył w stanie bojowym 3 oficerów i 80 podoficerów i szeregowców. Posiadał 1 ckm[9].

19 października 1920 Minister Spraw Wojskowych przydzielił batalion, pod względem ewidencyjnym i uzupełnień, do Baonu Zapasowego Wojsk Wartowniczych i Etapowych Nr IV w Łodzi oraz nakazał szefowi Departamentu I MSWojsk. sformowanie 4 kompanii przy baonie zapasowym Wojsk Wartowniczych i Etapowych Nr IV, której zadaniem było prowadzenie ewidencji i uzupełnianie baonów etapowych litewsko-białoruskich. Równocześnie zapowiedziano przeformowanie tej kompanii, „w swoim czasie”, w kadrę baonu zapasowego lub jej rozwinięcie w baon zapasowy wojsk wartowniczych i etapowych dla Ekspozytury Dowództwa Okręgu Generalnego Warszawa w Białymstoku[10].

Na początku czerwca 1921 przesunięto z Womian i Wilna jego pododdziały na odcinek kordonowy „Wilno”. Pododcinek w rejonie Mejszagoły został obsadzony przez posterunki 1 kompanii w Baszkunach, Jawniunach, Mejszagóle, Kiemiele, Duksztach, Antokolu i Surmańcach. Dowództwo 1 kompanii por. Piotra Tappera[c] zostało rozmieszczone w Mejszagole. 2 kompania etapowa utrzymywała placówki między innymi w Dekszni, Pomereczu i Pengle. 3 kompania trzymała placówkę m.in. w Mostach. Dowództwo batalionu pozostało w Wilnie[2].

We wrześniu 1922 Litewsko-Białoruski batalion etapowy został zlikwidowany[1].

Dowódcy batalionu

[edytuj | edytuj kod]
  • kpt. Brzozowski[1]
  • mjr piech. Józef Korwin-Kamieński (1920[13])
  • mjr piech. Stanisław Oleszkiewicz[d] (VI 1921)
  • kpt. piech. Paweł Mikołaj Horbatowski[e] (był X 1921[20])

Rozmieszczenie batalionu

[edytuj | edytuj kod]

Organizacja 31 grudnia 1921[21]

  • 1 kompania etapowa w Dolkitanach
    • placówka Gudziszki
    • placówka Ozierańce
    • placówka Mosty
  • 2 kompania etapowa w Olkienikach
    • placówka Bieksze
    • placówka fabryka w Olkienikach
    • placówka Penglo
    • placówka Pomerecz
  • 3 kompania etapowa w Małuzach
    • placówka Maluki
    • placówka Szerkliszki
    • placówka Smolniki

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. Informację o przeformowaniu Litewsko-Białoruskiego baonu straży kolejowej w I Litewsko-Białoruski baon etapowy podał również Wacław Zawadzki[3]
  2. Z dniem 1 kwietnia 1920 została utworzona 7 Armia, której podlegało DOE „Wilno”
  3. Piotr Tapper urodził się 1 sierpnia 1884. W czerwcu 1921 pełnił służbę w I Litewsko-Białoruskim Baonie Etapowym, a jego oddziałem macierzystym był 42 pp w Białymstoku. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 50. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był nadal 42 pp. 31 marca 1924 został awansowany na majora ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 17. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W lutym 1926 został przeniesiony z PKU Chełm do PKU Mołodeczno w Wilejce na stanowisko kierownika referatu. W 1928 pełnił służbę w PKU Wilejka[11][12]
  4. Stanisław Oleszkiewicz urodził się 10 czerwca (28 maja) 1879. W czerwcu 1921 pełnił służbę w I Litewsko-Białoruskim Baonie Etapowym, a jego oddziałem macierzystym był Wileński Pułk Strzelców. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 17. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był nadal 85 pp. 31 marca 1924 został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 13. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W tym samym był dowódcą I batalionu 70 pp w Pleszewie. W 1928 był już w stanie spoczynku. Mieszkał w Wilnie[11][14][15][16]
  5. Paweł Mikołaj Horbatowski urodził się 29 czerwca 1891. Wywodził się z armii rosyjskiej. W czerwcu 1921 pełnił służbę w Dowództwie Odcinka Kordonowego Wilno, a jego oddziałem macierzystym był Wileński Pułk Strzelców. Na stopień majora został awansowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1928 w korpusie oficerów piechoty. W tym samym był oficerem sztabowym 40 pp we Lwowie. Z dniem 1 września 1931 został wyznaczony na stanowisko komendanta PKU Biała Podlaska. 30 marca 1934 został zwolniony ze stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX. Z dniem 31 lipca 1934 został przeniesiony w stan spoczynku[17][18][19]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Ochał 2017 ↓, s. 156.
  2. a b c d Ochał 2017 ↓, s. 99.
  3. Zawadzki 2000 ↓, s. 109.
  4. Ordre de Bataille ↓.
  5. Odziemkowski 2013 ↓, s. 30.
  6. Odziemkowski 2013 ↓, s. 29.
  7. Odziemkowski 2013 ↓, s. 28.
  8. Odziemkowski 2010 ↓, s. 346.
  9. Odziemkowski 2010 ↓, s. 351.
  10. L. 21368/Mob. 1920 ↓, s. 14, w piśmie nie został wymieniony IV Litewsko-Białoruski Baon Etapowy.
  11. a b Spis oficerów 1921 ↓.
  12. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 120, 171.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 21 lipca 1920, s. 595.
  14. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 370, 399.
  15. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 288, 343.
  16. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 894.
  17. Spis oficerów 1921 ↓, s. 219, 654.
  18. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 56, 183.
  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931, s. 4.
  20. Ochał 2017 ↓, s. 100.
  21. Ochał 2017 ↓, s. 157.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]