Neodim
Bu maqolada ichki havolalar juda kam. |
60
| |
144,242 | |
4f46s2 | |
Неодим |
Neodim (neo... va yun. didymos — egi-zak; lotincha Neodymium), Nd—Mendeleyev davriy sistemasining III guruhiga mansub kimyoviy element. Tartib raqami 60, atom massasi 144,24. 5 ta barkaror izoto-pi - l42Nd(27,07%), l43Nd (12,17%), M5Nd(8,3%),’46Nd(17,22%), l48Nd(5,78%) va 2 ta radioaktiv izotopi — 144Nd(23,78%, T|/25-1015-yil), 15ONd(5,67% T1/22-1015-yil) mavjud. Yer poʻstila massa jihatidan 2,5-10^3%, dengiz suvlarida 9,2-10~6 mg/l Neodim bor. Tabiatda monatsit, bestnezit (20% gacha Nd2O3) va loparit minerallari koʻrinishida uchraydi. Lantanoidlar guruhiga kiradi. 1885-yilda avstriyalik kimyogar Neodim Auer kashf qilgan. Och kulrang metall. Zich-ligi 7,0 g/sm3. Qaynash temperaturasi 3027°, suyuqlanish temperaturasi 1016°, oksidlanish darajasi +3, +4, goho +2. Tuzlarining aksarisi qizgʻish-binafsha rangli. Neodim birikmalari rangli, badiiy va optik shishalar, lazer materiallar, chinni ishlab chiqarishda, chuyan, pulat va boshqa krtishmalarga legirlovchi qushimcha sifatida qullanadi.[1]
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | ||||||||||||||||||||||||||||
1 | H | He | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 | Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 | Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 | K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | |||||||||||||||||||||||||||
5 | Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | |||||||||||||||||||||||||||
6 | Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | |||||||||||||
7 | Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | |||||||||||||
8 | Uue | Ubn | Ubu | Ubb | Ubt | Ubq | Ubp | Ubh | Ubs | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|