Przejdź do zawartości

Nigel Lawson

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nigel Lawson
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 marca 1932
Londyn

Data śmierci

3 kwietnia 2023

Kanclerz skarbu
Okres

od 11 czerwca 1983
do 26 października 1989

Przynależność polityczna

Partia Konserwatywna

Poprzednik

Geoffrey Howe

Następca

John Major

Nigel Lawson, baron Lawson of Blaby (ur. 11 marca 1932 w Londynie, zm. 3 kwietnia 2023[1]) – brytyjski polityk, w latach 1983–1989 kanclerz skarbu. Członek Partii Konserwatywnej, jeden z najbardziej wpływowych polityków z ekipy Margaret Thatcher.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Kariera zawodowa

[edytuj | edytuj kod]

Pochodzi z rodziny o żydowskich korzeniach. Wykształcenie odebrał w Westminster School oraz w Christ Church na Uniwersytecie Oksfordzkim. Po studiach oraz służbie wojskowej w Royal Navy (gdzie dowodził małym kutrem torpedowym), podjął karierę dziennikarską. Początkowo specjalizował się w tematyce ekonomicznej. W 1960 r. został redaktorem działu miejskiego (ang. city editor) Sunday Telegraph, a w latach 1966–1970 był redaktorem naczelnym tygodnika The Spectator[2].

Kariera polityczna

[edytuj | edytuj kod]

W 1974 r. został wybrany do Izby Gmin, gdzie spędził następne 18 lat. W parlamencie reprezentował okręg wyborczy Blaby. Kiedy Partia Konserwatywna znajdowała się w opozycji Lawson był koordynatorem polityki podatkowej. Po wyborczym zwycięstwie konserwatystów w 1979 r. został tzw. sekretarzem finansowym skarbu (jednym z wiceministrów u boku kanclerza skarbu). W 1981 r. stał się pełnoprawnym członkiem gabinetu jako minister energii.

W 1983 r. objął funkcję kanclerza skarbu, tradycyjnie uważaną za najważniejszą wśród brytyjskich resortów gospodarczych. W pierwszych latach urzędowania skupiał się na prywatyzacji państwowych molochów (np. British Airways) oraz upraszczaniu podatków dla firm. Zredukował rolę podatków bezpośrednich w budżecie, wzmocnił za to znaczenie podatku od towarów i usług. Obniżył też stawki podatkowe, tnąc jednak równocześnie ulgi. Począwszy od roku podatkowego 1986, obniżki podatków objęły także osoby fizyczne. Lawson postawił też na deregulację rynków finansowych i utrzymywanie możliwie sztywnego kursu brytyjskiej waluty na poziomie oscylującym wokół 1 funta za 3 marki niemieckie. Jego reformy przyczyniły się do spadku bezrobocia i przyśpieszenia brytyjskiej gospodarki (tzw. boom Lawsona).

Począwszy od 1988 r. coraz głośniej było o jego ciągłych różnicach zdań, przede wszystkim w kwestiach polityki walutowej, z Alanem Waltersem, głównym doradcą ekonomicznym pani premier. Ostatecznie Lawson uznał, że w tych warunkach dalsze wypełnianie jego misji jest niemożliwe i 26 października 1989 r. odszedł ze stanowiska. Oficjalnie po to, aby „móc spędzać więcej czasu z rodziną”. Zastąpił go John Major.

W 1992 r. został parem dożywotnim jako baron Lawson of Blaby. Zajmował także wiele stanowisk w biznesie (niektóre piastował do śmierci). Od 2004 r. był aktywnym uczestnikiem publicznej debaty na temat efektu cieplarnianego. Jego zdaniem teoria o występowaniu takiego efektu jest od strony naukowej dyskusyjna. Poza tym uważał, że nawet jeśli zmiany w klimacie występują, to ludzkość powinna starać się do nich zaadaptować, a nie za wszelką cenę im zapobiegać. Z tego powodu krytykował m.in. protokół z Kioto.

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Był dwukrotnie żonaty (z Vanessą Salmon i Thérèse Maclear), dochował się łącznie szóstki dzieci. Najszerzej znana spośród nich jest Nigella, jedna z najpopularniejszych w Wielkiej Brytanii prezenterek telewizyjnych programów kulinarnych i autorek książek kucharskich. Z kolei jego syn Dominic jest komentatorem politycznym pisującym dla wielu gazet, m.in. The Independent.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Former chancellor Nigel Lawson dies, aged 91. telegraph.co.uk. [dostęp 2023-04-03]. (ang.).
  2. Julia Langdon, Nigel Lawson obituary, „The Guardian”, 4 kwietnia 2023, ISSN 0261-3077 [dostęp 2023-07-15] (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]