Peter Sellers

Peter Sellers
	; (1973) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Richard Henry Sellers, Richard Henry Seller
Jaiotza	Southsea (en) , 1925eko irailaren 8a
Herrialdea	Erresuma Batua
Lehen hizkuntza	Ingeles britainiarra
Heriotza	Middlesex Hospital (en) , 1980ko uztailaren 24a (54 urte)
Hobiratze lekua	Golders Greeneko Erraustegia
Heriotza modua	berezko heriotza: miokardio infartu akutua
Familia
Aita	William Sellers
Ama	Agnes Doreen Marks
Ezkontidea(k)	Anne Hayes (en) (1951 - 1963); Britt Ekland (1964ko otsailaren 19a - 1968ko abenduaren 18a); Miranda, Countess of Stockton (en) (1970eko abuztuaren 24a - 1976); Lynne Frederick (1977ko otsailaren 18a - 1980ko uztailaren 24a)
Seme-alabak	ikusi Michael Sellers; Sarah Sellers (en) ; Victoria Sellers;
Hezkuntza
Heziketa	St Aloysius RC College (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	telebista-aktorea, zinema aktorea, aktorea, komediantea, banjo-jotzailea, film-zuzendaria, gidoilaria, abeslaria eta errealizadorea
Altuera	174 zentimetro
Jasotako sariak	ikusi Britainiar Inperioko Ordenaren komendadorea ; Urrezko Globo Sariak ;
Genero artistikoa	komedia
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Royal Air Force
	petersellers.com

Richard Henry Sellers, CBE, ezagunagoa Peter Sellers izenaz, (Southsea, 1925eko irailaren 8 – Londres, 1980ko uztailaren 24) Ingalaterrako aktorea zen.

Vaudeville motako komedia-giroko artista-familia baten barruan jaio zen, eta The Goon Show talde komikoan hasi zuen karrera (BBC irrati-kateko show bat, 1951tik 1960ra plazaratua). Masoneriako kidea zela publikoa eta nabarmena izan zen, hil arte Londresko Chelsea Lodge logiakoa izan baitzen (3098 zk.). 1950eko hamarkadan Erresuma Batuko tokiko izar bihurtu ondoren, Sellers nazioarteko ospera iritsi zen hurrengo hamarkadan, eta pantaila handiko komedia-aurpegi ezagunenetako bat bihurtu zen.

The Pink Panther serieko filmengatik mundu osoan ezaguna da Sellers, eta lehen mailako aktoretzat ere hartzen da. Film horiek zinemaren historiako umorezko eszena dibertigarrienetako batzuk dituzte. Guztira, bost film filmatu zituen zuzendari berarekin, eta horiekin lotu ohi da gehien bere ibilbidea, Jacques Clouseau sûretéko ikuskatzaile frantses dibertigarri eta baldarraren paperean. Geroago, marrazki bizidun bihurtu zen Pantera Arrosaren Showaren barruan.^[1]^[2]

Dr. Strangelove film klasikoko pertsonaiek erakutsi zuten aktoreak egoera desberdinetan moldatzeko zuen erraztasuna, Stanley Kubrick-en eskutik. Hark ere Lolita filmean ere zuzendu zion, Nabokov-en nobelaren zinemarako bertsioan. Stephen Hopkins-en 'The Life and Death of Peter Sellers' obran Geoffrey Rushe aktoreak Sellers aktore horren bizitza azalduko du.

Beste film gogoangarriak dira Blacke Edwardsek zuzendu zuen The Party (Espainian, El guateque; Hispanoamerikan, La fiesta inolvidable; frantsesez: La Party; katalanez: La festa),^[3] eta 007 agentearen parodia den Casino Royal filma, John Hustonek eta beste zuzendari batzuek zuzendua.

Filmografia

Filmen zuzendaria eta itzuli bada beste hizkuntza batera (gaztelania, frantsesa, euskara, katalana edo galiziera) beste izenburu batekin taula honetan ikus daiteke:

Urtea	Filma	Zuzendaria	Beste izenburu batzuk
1951	Penny Points to Paradise	Tony Young
1951	Let's Go Crazy	Alan Cullimore
1952	Down Among the Z Men	Maclean Rogers
1954	Orders Are Orders	David Paltenghi
1955	The Ladykillers	Alexander Mackendrick	gaztelaniaz: El quinteto de la muerte frantsesez: Tueurs de dames katalanez: El quintet de la mort
1956	The Man Who Never Was	Ronald Neame	gaztelaniaz: El hombre que nunca existió frantsesez: L'Homme qui n'a jamais existé
1957	The Smallest Show on Earth	Basil Dearden	frantsesez: Sous le plus petit chapiteau du monde
1957	The Naked Truth	Mario Zampi	gaztelaniaz: La verdad al desnudo frantsesez: La Vérité presque nue
1957	Insomnia Is Good for You	Leslie Arliss
1958	Tom Thumb	George Pal	gaztelaniaz: El pequeño gigante frantsesez: Les Aventures de Tom Pouce
1958	Up the Creek	Val Guest
1959	The Battle of the Sexes	Charles Crichton	frantsesez: La Bataille des sexes katalanez: Conflictes sexuals
1959	Carlton-Browne of the F.O.	Jeffrey Dell	gaztelaniaz: Despiste ministerial frantsesez: Sois toujours diplomate
1959	The Mouse That Roared	Jack Arnold	gaztelaniaz: Un golpe de gracia frantsesez: La Souris qui rugissait
1959	I'm All Right Jack	John Boulting	gaztelaniaz: Estoy bien, Jack frantsesez: Après moi le déluge
1960	Two-Way Stretch	Robert Day	frantsesez: Le Paradis des monte-en-l'air
1960	Never Let Go	John Guillermin	frantsesez: Quand gronde la colère
1960	The Running Jumping & Standing Still Film	Richard Lester
1960	The Millionairess	Anthony Asquith	frantsesez: Les Dessous de la millionnaire
1962	Waltz of the Toreadors	John Guillermin	gaztelaniaz: El mayor mujeriego frantsesez: Les Femmes du général katalanez: El millor amant del món
1962	The Road to Hong Kong	Norman Panama	gaztelaniaz: Dos frescos en órbita frantsesez: Astronautes malgré eux
1962	Lolita	Stanley Kubrick
1962	The Dock Brief	James Hill	gaztelaniaz: El tribunal de la comedia frantsesez: Le Défenseur ingénu
1962	Only Two Can Play	Sidney Gilliat	gaztelaniaz: Juego para dos frantsesez: On n'y joue qu'à deux
1963	The Wrong Arm of the Law	Cliff Owen	gaztelaniaz: El honrado gremio del robo frantsesez: Jules de Londres
1963	The Pink Panther	Blake Edwards	gaztelaniaz: La Pantera Rosa frantsesez: La Panthère rose euskaraz: « The Pink Panther (1963ko filma) » katalanez: La Pantera Rosa
1963	Heavens Above!	John Boulting	gaztelaniaz: Cielos arriba
1964	The World of Henry Orient	George Roy Hill	gaztelaniaz: El irresistible Henry Orient frantsesez: Deux Copines, un séducteur
1964	A Shot in the Dark	Blake Edwards	frantsesez: Quand l'inspecteur s'emmêle
1964	Dr. Strangelove	Stanley Kubrick	gaztelaniaz: Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb frantsesez: Docteur Folamour galizieraz: Teléfono vermello, voamos cara a Moscova
1965	What's New Pussycat?	Clive Donner	frantsesez: Quoi de neuf, Pussycat ? euskaraz: « What's New » katalanez: Com va això
1966	The Wrong Box	Bryan Forbes	gaztelaniaz: La caja de sorpresas frantsesez: Un mort en pleine forme katalanez: La caixa de les sorpreses galizieraz: A caixa das sorpresas
1966	Alice in Wonderland	Jonathan Miller	gaztelaniaz: Alicia en el país de las maravillas
1966	El Rey en Londres	Aníbal Uset
1966	After the Fox	Vittorio De Sica	gaztelaniaz: Tras la pista del Zorro frantsesez: Le renard s'évade à trois heures
1967	The Bobo	Robert Parrish	gaztelaniaz: El magnífico Bobo frantsesez: Torero malgré lui
1967	Woman Times Seven	Vittorio De Sica	gaztelaniaz: Sette volte donna frantsesez: Sept fois femme
1967	Casino Royale	Ken Hughes
1968	The Party	Blake Edwards	frantsesez: La Party katalanez: La festa
1968	I Love You, Alice B. Toklas	Hy Averback	gaztelaniaz: Te quiero, Alice B. Toklas frantsesez: Le Baiser papillon
1969	The Magic Christian	Joseph McGrath	gaztelaniaz: Si quieres ser millonario no malgastes el tiempo trabajando
1970	A Day at the Beach	Simon Hesera	frantsesez: Un jour sur la plage
1970	There's a Girl in My Soup	John Boulting	gaztelaniaz: Hay una chica en mi sopa frantsesez: Une fille dans ma soupe
1970	Hoffman	Alvin Rakoff
1972	Where Does It Hurt?	Rod Amateau	gaztelaniaz: Hasta nunca, doctor frantsesez: La Clinique en folie
1972	Alice's Adventures in Wonderland	William Sterling	gaztelaniaz: Alicia en el país de las maravillas frantsesez: Alice au pays des merveilles
1973	The Blockhouse	Clive Rees
1973	Ghost in the Noonday Sun	Peter Medak	gaztelaniaz: Un fantasma al sol de mediodía
1974	Soft Beds, Hard Battles	Roy Boulting	gaztelaniaz: Camas blandas, batallas duras frantsesez: En voiture, Simone
1974	The Great McGonagall	Joseph McGrath	gaztelaniaz: El gran McGonagall
1974	The Optimists of Nine Elms	Anthony Simmons	gaztelaniaz: El optimista frantsesez: Les Optimistes
1975	The Return of the Pink Panther	Blake Edwards	gaztelaniaz: El regreso de la Pantera Rosa frantsesez: Le Retour de la panthère rose katalanez: La Pantera Rosa torna
1976	The Pink Panther Strikes Again	Blake Edwards	gaztelaniaz: La Pantera Rosa ataca de nuevo frantsesez: Quand la panthère rose s'emmêle katalanez: La Pantera Rosa torna a atacar
1976	Murder by Death	Robert Moore	gaztelaniaz: Un cadáver a los postres frantsesez: Un cadavre au dessert katalanez: Un cadàver a les postres
1978	Revenge of the Pink Panther	Blake Edwards	gaztelaniaz: La venganza de la Pantera Rosa frantsesez: La Malédiction de la Panthère rose katalanez: La venjança de la Pantera Rosa
1979	The Prisoner of Zenda	Richard Quine	frantsesez: Le Prisonnier de Zenda
1979	Being There	Hal Ashby	gaztelaniaz: Being There (Bienvenido, míster Chance) frantsesez: Bienvenue, mister Chance
1980	The Fiendish Plot of Dr. Fu Manchu	Peter Sellers	gaztelaniaz: El diabolico plan del Dr. Fu Manchú frantsesez: Le Complot diabolique du docteur Fu Manchu
1982	Trail of the Pink Panther	Blake Edwards	gaztelaniaz: Tras la pista de la Pantera Rosa frantsesez: À la recherche de la Panthère rose katalanez: Darrere la pista de la Pantera Rosa
	Le Crocodile	Gérard Oury

Sariak eta izendapenak

Oscar sariak

Urtea	Kategoria	Filma	Emaitza
1960^[4]	Film labur onena	'The running, jumping and standing-still filma	Proposatua
1965^[5]	Gizonezko Aktore Onena	Dr. Strangelove edo: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb'	Proposatua
1980^[6]	Gizonezko Aktore Onena	Ongi etorri, Mr. Chance	Proposatua

Donostiako Nazioarteko Zinemaldia

Urtea	Kategoria	Filma	Emaitza
1962^[7]	Gizonezko Aktore Onenaren Zilarrezko Maskorra	Emakumezale handiena	Irabazlea

Beste sari batzuk

Urtea	Sariak	Kategoria	Lan izendatua	Emaitza
1960	BAFTA sariak	Aktore britainiar onena	I'm All Right Jack	Irabazlea
1963	Urrezko Globo sariak	Aktore onena	Lolita	Proposatua
1963	BAFTA sariak	Aktore britainiar onena	Only Two Can Play	Proposatua
1965	BAFTA sariak	Aktore britainiar onena	Dr. Strangelove edo: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb	Proposatua
	BAFTA sariak	Aktore britainiar onena	Pantera Arrosa	Proposatua
	Urrezko Globo sariak	Aktore onena — Komedia edo musikala	Pantera Arrosa	Proposatua
1976	Urrezko Globo sariak		Pantera Arrosaren itzulera	Proposatua
1977	Urrezko Globo sariak		Pantera Arrosak berriro eraso du	Proposatua
1980	Urrezko Globo sariak	Aktore onena — Komedia edo musikala	Ongi etorri, Mr. Chance	Irabazlea
1981	BAFTA sariak	Aktore onena	Ongi etorri, Mr. Chance	Proposatua

Erreferentziak

↑ (Ingelesez) «Peter Sellers | Actor, Writer, Director» IMDb (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
↑ (Gaztelaniaz) Brodersen, Diego. (2020-07-23). «¡Cómo extrañamos a Peter Sellers! | A 40 años de su muerte» PAGINA12 (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
↑ (Gaztelaniaz) Bauso, Por Matías. (2020-07-24). «La trágica vida de Peter Sellers: Pantera Rosa, Beatles, drogas y un corazón endeble» infobae (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
↑ «32th Academy Awards (1960)» Academia de Artes y Ciencias Cinematográficas.
↑ «37th Academy Awards (1965)» Academia de Artes y Ciencias Cinematográficas.
↑ «The 52th Academy Awards. 1980» oscars.org (Academia de Artes y Ciencias Cinematográficas).
↑ Premios del 1962 en la web del Festival de San Sebastián

Bibliografia

(Ingelesez) Monthly Film Bulletin, n° 361
(Ingelesez) Sight and Sound, hivern 1963-64, p. 37 + p. 52
(Frantsesez) Cahiers du cinéma, n° 155, maig 1964

Kanpo estekak

Datuak: Q177984
Multimedia: Peter Sellers / Q177984

[1] (Ingelesez) «Peter Sellers | Actor, Writer, Director» IMDb (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).

[2] (Gaztelaniaz) Brodersen, Diego. (2020-07-23). «¡Cómo extrañamos a Peter Sellers! | A 40 años de su muerte» PAGINA12 (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).

[3] (Gaztelaniaz) Bauso, Por Matías. (2020-07-24). «La trágica vida de Peter Sellers: Pantera Rosa, Beatles, drogas y un corazón endeble» infobae (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).

[4] «32th Academy Awards (1960)» Academia de Artes y Ciencias Cinematográficas.

[5] «37th Academy Awards (1965)» Academia de Artes y Ciencias Cinematográficas.

[6] «The 52th Academy Awards. 1980» oscars.org (Academia de Artes y Ciencias Cinematográficas).

[7] Premios del 1962 en la web del Festival de San Sebastián

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]