Równoleżnik

Równoleżnik – okrąg powstały wskutek przecięcia powierzchni kuli ziemskiej płaszczyzną prostopadłą do jej osi^[1]^[2]. Najdłuższym równoleżnikiem jest równik, który ma 40 075,704 km długości^[2]. Równik dzieli kulę ziemską na dwie półkule – północną i południową. Podstawowe równoleżniki to: równik, zwrotnik Raka i zwrotnik Koziorożca, a także koło podbiegunowe północne i południowe. Równoleżniki mają różne długości, w zależności od szerokości geograficznej^[2].

Każdemu punktowi na kuli ziemskiej można przypisać równoleżnik, który przebiega przez ten punkt; jego położenie (w pionie) wyznacza tzw. szerokość geograficzna tego punktu. Podawana jest najczęściej w mierze kątowej – w stopniach, ewentualnie też dokładniej, w minutach lub sekundach^[2]. Równik leży na szerokości geograficznej zerowej, biegun południowy – na 90 stopniach szerokości geograficznej południowej (90° szer. geogr. pd., 90° S), biegun północny – na 90° szerokości geograficznej północnej (90° N). Centrum Warszawy znajduje się na równoleżniku 52°13' szer. geogr. pn. (w skrócie angielskim, w zapisie międzynarodowym: 52°13' N).

Cechy równoleżników

mają kształt okręgów
im dalej od równika tym są krótsze
wskazują kierunki wschodni i zachodni
równoleżniki przecinają południki pod kątem prostym
najdłuższy równoleżnik to równik

Zobacz też

Południk

Przypisy

↑ równoleżnik geograficzny, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-10-07] .
↑ ^a ^b ^c ^d Jan Flis: Szkolny słownik geograficzny. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1985, s. 37. ISBN 83-02-00870-2. OCLC 37645138.

[epwn-1] równoleżnik geograficzny, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-10-07] .

[Flis-2] Jan Flis: Szkolny słownik geograficzny. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1985, s. 37. ISBN 83-02-00870-2. OCLC 37645138.

[1]

[2]