Radnička stranka (Norveška)
Radnička stranka (norveški: Arbeiderpartiet, A/Ap) je socijaldemokratska[1] politička stranka u Norveškoj. Predstavlja glavnog partnera trenutne norveške vlade, odnosno vladajuće Crveno-zelene koalicije, a njen vođa Jens Stoltenberg, je trenutni premijer Norveške.
Norveška radnička stranka se službeno zalaže za socijaldemokratske ideje. Od 1930-ih joj je službeni slogan "rad za sve", a snažno se zalaže za izdašnu državu blagostanja, koju bi trebali financirati visoki porezi i carine.[2] Posljednjih dvadeset godina je stranka u ideološkom smislu počela skretati udesno, odnosno u smjeru socijalne tržišne privrede koja uključuje privatizaciju državnog vlasništva i ukidanje progresivnog oporezivanje, u skladu s načelima ekonomskog liberalizma. Danas se izjašnjava i kao progresivna stranka koja se zalaže za načelo suradnje u unutrašnjoj i vanjskoj politici. Njen omladinski ogranak je Savez radničke omladine.
Osnovana je krajem 19. vijeka i otada je stalno rasla po broju glasova i članova sve dok na izborima 1927. godine nije postala najveća i najjača stranka, što je ostala sve do današnjih dana. Te je godine prekinut i njen unutrašnji sukob vezan uz članstvo u Kominterni od 1919. od 1923. Nakon drugog svjetskog rata, odnosno 1945. pa sve do 1961 stranka je imala apsolutnu većinu u norveškom Parlamentu, što je bila prilična rijetkost za tadašnje evropske države, i zbog čega se Norveška nazivala "jednopartijskom državom". Od 1935. godine, pak, u Norveškoj samo šesnaest godina premijer nije bio član Radničke stranke. 1960-ih i početkom 1970-ih dominaciju Radničke stranke je nagrizla opozicija sa ljevice, okupljene u Socijalističkoj narodnoj partiji. Od kraja 1970-ih je, pak, dominaciju nagrizla i desna opozicija, zbog čega se i sama Radnička stranka pod Gro Harlem Brundtland okrenula udesno. Na izborima 2001. stranka je imala najgore rezultate od 1924. što ju je prisililo na daleko šire parlamentarne koalicije nego ranije.[2]
Radnička stranka je članica Socijalističke internacionale i Partije evropskih socijalista.
- (no) Arbeiderpartiet - Official site
- (en) [1] - Information in English
- Election results for the Labour Party in the 2007 local elections
